Rok po tragedii:filmy o rocznicy katastrofy pod Smoleńskiem

Siedem premierowych dokumentów opowiada o katastrofie pod Smoleńskiem z różnych perspektyw. Zobaczymy wśród nich drobiazgowe kroniki wydarzeń, które rozegrały się 10 kwietnia 2010 roku. Ale najbardziej przejmujące są osobiste dramaty rodzin ofiar

Aktualizacja: 09.04.2011 13:59 Publikacja: 07.04.2011 14:51

Rok po tragedii:filmy o rocznicy katastrofy pod Smoleńskiem

Foto: Fotorzepa, Kuba Kamiński Kub Kuba Kamiński

Na szczególną uwagę zasługuje „W milczeniu" Ewy Ewart (TVN, niedziela, godz. 23.35), bo to opowieść dotykająca istoty żałoby. Żony, mężowie, córki opowiadają o utraconych bliskich. O ich nieobecności, która trudniejsza jest do zniesienia niż wiadomość o śmierci. Ból powodujący wyciszenie, hamujący potoczystość słów. Refleksja, pytania i naprawdę niesamowity finał...

O osobistym wymiarze tragedii mówią też bohaterowie filmu Katarzyny Kościelak „Rok po..." (TVP 2, niedziela, godz. 17.15). Jak refren powraca do nich pytanie, co w ostatnich chwilach myśleli pasażerowie fatalnego lotu, czy zdawali sobie sprawę, że giną, czy cierpieli... Opowiadają, jak płakali przy bliskich albo w samotności. Dzieci nie potrafiły znieść ich łez i poczucia bezradności. Rok to dla wielu zbyt krótki czas, by otrząsnąć się po śmierci najbliższych. Dorosły syn, mający wlasne dzieci, ciągle zastanawia się, jak w danej chwili postąpiłby jego ojciec, a jeden z wdowców – jak ma ugotować zupę, która tak dobrze udawała się jego żonie. Pamiątki po zmarłych przechowują jak relikwie, wśród nich nóż do otwierania listów, zegarek odnaleziony na miejscu katastrofy. Jedni nie wierzą w jakikolwiek sens tego, co się stało, drudzy mają nadzieję, że wszystko dzieje się po coś. Ale na pytanie, czy czas leczy rany, odpowiadają dość zgodnie – minęło go zbyt mało...

Jedną z głównych postaci filmu Moniki Sieradzkiej „Smoleński lot" (TVP Polonia, niedziela, godz. 22.20) jest Izabella Sariusz-Skąpska, która opowiada nie tylko o tragicznie zmarłym ojcu, ale przedstawia też historię wielokrotnych rodzinnych wyjazdów do Katynia. Tam jest miejsce ostatniego spoczynku czterech osób z bliskiej rodziny, w tym jej dziadka Bolesława.

– Katyń jest najświętszym dla nas miejscem – mówi. I dodaje z goryczą, że bywa wykorzystywany przez polityków jako karta przetargowa w ich własnych interesach.

Inni osieroceni podkreślają, że żałoba potrzebuje ciszy, a ta publiczna, która przypadła im w udziale – jest dwa razy trudniejsza...

Wypowiedzi są przeplatane rekonstrukcją tragicznego lotu 10 kwietnia.

Dwa filmy stanowią kronikę wydarzeń sprzed roku. „Dies luctus – dni żałoby, dni smutku" (TVP 1, niedziela, godz. 15.50) Pawła Nowackiego relacjonuje wypadki poczynając od reakcji zgromadzonych w Katyniu na wieść o katastrofie. Precyzyjnie przypomina kolejne transporty trumien odbierane na warszawskim Okęciu, minutę ciszy w Sejmie, kolejki ludzi do Pałacu Prezydenckiego pragnących oddać ostatni hołd Marii i Lechowi Kaczyńskim, wreszcie ich pogrzeb na Wawelu. Rekonstrukcję dni po katastrofie przynosi też montażowy film Aliny Mrowińskiej „Smoleńsk 2010. Pamiętamy" (TVP 1, niedziela, godz. 18.25).

W „Stanie umysłu" Wojciecha Barczaka (TVP 2, niedziela, godz. 19.00) o smoleńskiej tragedii mówią przede wszystkim polscy i zagraniczni dziennikarze, a także socjologowie. Szukają odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób początkowe poczucie wspólnoty narodowej przerodziło się w bolesne podziały. Zastanawiają się, dlaczego w rocznicę katastrofy przedstawiciele głównych nurtów politycznych nie spotkają się razem na jednej uroczystości.

– Na zdanie: zginął nasz prezydent – zgadzali się wszyscy – uważa Jerzy Sosnowski, literat, publicysta, dziennikarz. – Na zdanie: zginął nasz wyjątkowy prezydent – tylko admiratorzy tej prezydentury.

Według psychoterapeutki Małgorzaty Liszyk-Kozłowskiej walka polityczna stała się niszcząca dla społeczeństwa, które chciało się zmienić.

O emocjach przeżywanych przez Polaków po tragicznych zdarzeniach opowiada „Katastrofa" Artura Żmijewskiego (sobota, TVP 2, godz. 16.50). Koncentruje się wokół zgromadzonych przed Pałacem Prezydenckim: harcerzy trzymających honorowe warty, modlących się, koczujących w wielogodzinnym oczekiwaniu na wejście do pałacu. To czas rozmów, wymiany poglądów – skrajnie różnych teorii na temat katastrofy – od wypadku do zamachu. A wszystkiemu towarzyszyło wiele emocji. Nie wygasły do dziś...

Kamery w Smoleńsku, Warszawie i Krakowie

Telewizje informacyjne zmieniają niedzielną ramówkę, by jak najszerzej relacjonować obchody rocznicy tragedii pod Smoleńskiem. Zaplanowano okolicznościowe wydania stałych programów, rozmowy z politykami i socjologami.

Jedynka o godz. 10.30 rozpocznie półtoragodzinną transmisję uroczystości na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Wezmą w niej udział rodziny ofiar katastrofy, a także władze państwowe, z prezydentem RP Bronisławem Komorowskim na czele. Część studyjną poprowadzą Iwona Schymalla i Michał Adamczyk. Gośćmi programu będą: prof. Michał Kleiber i prof. Edmund Wnuk-Lipiński.

Specjalne rocznicowe bloki emitować będzie przez cały dzień TVP Info.

Na antenie TVN 24 i Polsat News zaplanowano transmisję wszystkich uroczystości związanych z rocznicą katastrofy TU-154, czyli obchody w Smoleńsku, Warszawie, Krakowie oraz w innych miejscach w Polsce. Cykliczne audycje TVN 24, jak „Kropka nad i", „Loża prasowa" czy „Polska i świat" zostaną poświęcone rocznicy tragedii. Specjalne wydanie „Faktów" ze Smoleńska poprowadzi Kamil Durczok.

W Polsacie gospodarzem „Wydarzeń" będzie Jarosław Gugała. Obchody ze Smoleńska zrelacjonują wysłannicy Polsat News i „Wydarzeń", czyli Jan Mikruta oraz Wiktor Bater, stały korespondent w Moskwie. O godz. 20 w Polsat News planowana jest emisja specjalnego wydania programu „To był dzień" sprzed Pałacu Prezydenckiego, które poprowadzi Beata Grabarczyk.

 

Wybrane z niedzieli

Artyści w hołdzie ofiarom katastrofy

9.55, 12.50, 14.25, 19.05, 22.00,

TVP Kultura

Trzy fragmenty koncertu, który odbył się 19 kwietnia 2010 w Bazylice oo. Salezjanów w Warszawie. Wojciech Karolak wykonał „Round about midnight" Milesa Davisa, Witek Łukaszewski i Krzysztof Kolberger zinterpretowali wiersz C. K. Norwida „Fortepian Chopina", Kwartet Kamerata przedstawił „Arię z suity orkiestrowej D-dur" Jana Sebastiana Bacha, a Janusz Olejniczak – „Nokturn

cis-moll op. 27 nr 1" Fryderyka Chopina. Zgromadzeni artyści zaśpiewali też wspólnie „Dziwny jest ten świat".

Muszka, Marylka, Maria...

14.35, TVP 2

Reportaż Joanny Makowskiej i Tomasza Knittla o Marii Kaczyńskiej rozpoczyna się od czasów studenckich, kiedy Marysia Mackiewicz przyjechała z Rabki do Sopotu zdawać egzaminy na studia, na wydział transportu morskiego. Koledzy i koleżanki ze studiów pamiętają Marylkę (bo tak ją wszyscy nazywali, Muszką była w Rabce) jako osobę przykładającą się do nauki. Bohaterkę opowieści wspominają m.in: brat Konrad Mackiewicz, córka Marta Kaczyńska-Dubieniecka, kolega ze studiów Maciej Rydel oraz Jolanta Kwaśniewska, prof. Magdalena Środa, Małgorzata Domagalik, Ewa Błaszczyk, Elżbieta Penderecka.

Wspomnienie o Piotrze Nurowskim

19.30, Polsat

Sylwetka prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego i współzałożyciela Telewizji Polsat, który 10 kwietnia zginął w katastrofie smoleńskiej. Wspominają go działacze, sportowcy i przyjaciele m.in.: Jacek Wszoła, Andrzej Supron, Irena Szewińska, Aleksander Kwaśniewski.

Jednego serca

20.00, TVP 2, 21.10, TVP Polonia

Retransmisja koncertu poświęconego pamięci ofiar katastrofy pod Smoleńskiem, który odbył się 22 marca 2011 w Teatrze Wielkim w Warszawie. Wśród wykonawców znaleźli się: Edyta Górniak, Justyna Steczkowska, Damian Aleksander, Piotr Cugowski, Anna Gadt, Katarzyna Groniec, Katarzyna Łaska, Wojciech Wysocki i Adam Sztaba.

Na szczególną uwagę zasługuje „W milczeniu" Ewy Ewart (TVN, niedziela, godz. 23.35), bo to opowieść dotykająca istoty żałoby. Żony, mężowie, córki opowiadają o utraconych bliskich. O ich nieobecności, która trudniejsza jest do zniesienia niż wiadomość o śmierci. Ból powodujący wyciszenie, hamujący potoczystość słów. Refleksja, pytania i naprawdę niesamowity finał...

O osobistym wymiarze tragedii mówią też bohaterowie filmu Katarzyny Kościelak „Rok po..." (TVP 2, niedziela, godz. 17.15). Jak refren powraca do nich pytanie, co w ostatnich chwilach myśleli pasażerowie fatalnego lotu, czy zdawali sobie sprawę, że giną, czy cierpieli... Opowiadają, jak płakali przy bliskich albo w samotności. Dzieci nie potrafiły znieść ich łez i poczucia bezradności. Rok to dla wielu zbyt krótki czas, by otrząsnąć się po śmierci najbliższych. Dorosły syn, mający wlasne dzieci, ciągle zastanawia się, jak w danej chwili postąpiłby jego ojciec, a jeden z wdowców – jak ma ugotować zupę, która tak dobrze udawała się jego żonie. Pamiątki po zmarłych przechowują jak relikwie, wśród nich nóż do otwierania listów, zegarek odnaleziony na miejscu katastrofy. Jedni nie wierzą w jakikolwiek sens tego, co się stało, drudzy mają nadzieję, że wszystko dzieje się po coś. Ale na pytanie, czy czas leczy rany, odpowiadają dość zgodnie – minęło go zbyt mało...

Film
„28 lat później”. Powrót do pogrążonej w morderczej pandemii Wielkiej Brytanii
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Film
Rekomendacje filmowe: Wchodzenie w życie nigdy nie jest łatwe
Film
Kryzys w polskiej kinematografii. Filmowcy spotkają się z ministrą kultury
Film
Najbardziej oczekiwany serial „Sto lat samotności” doczekał się premiery
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Film
„Emilia Perez” z największą liczbą nominacji do Złotego Globu