Niedozwolone zapisy w umowach z bankami

W połowie 2009 r. w Rejestrze Klauzul Niedozwolonych znajdowały się zaledwie 34 wpisy dotyczące usług bankowych. Obecnie jest ich 249

Aktualizacja: 15.03.2012 00:25 Publikacja: 15.03.2012 00:08

Niedozwolone zapisy w umowach z bankami

Foto: Fotorzepa

Duży wzrost liczby niedozwolonych zapisów nie oznacza, że drastycznie pogorszyła się jakość umów zawieranych przez banki z klientami. Wyjaśnienie jest bardziej prozaiczne. Pod lupę sędziów Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów trafiły dokumenty z banków spółdzielczych.

W efekcie do Rejestru Klauzul Niedozwolonych trafiło np. sześć klauzul zaczerpniętych z umów obowiązujących w Banku Spółdzielczym w Wilamowicach i sześć zapisów, które stosował Bank Spółdzielczy w Mrągowie. Siedem wpisów dotyczy Banku Spółdzielczego w Legionowie oraz tyle samo Banku Spółdzielczego w Czarnym Dunajcu. Gospodarczy Bank Spółdzielczy Radków w Nowej Rudzie jest wymieniony w rejestrze 14 razy, zaś Krakowski Bank Spółdzielczy aż 15 razy.

Jednak to, z czyjej umowy pochodzi zakwestionowany zapis, tak naprawdę ma drugorzędne znaczenie. Ogólna zasada jest taka: jeżeli postanowienie zostanie uznane za niedozwolone, odtąd nie może go stosować żaden przedsiębiorca. I to nie tylko z branży bankowej.

Zasada ta działa również w drugą stronę: bankom nie wolno zamieszczać zapisów zakwestionowanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pochodzących z umów zawieranych z klientami przez przedsiębiorców z innych branż.

Umieszczone w rejestrze zapisy dotyczą różnych spraw, jednak kilka regularnie się powtarza. Zakwestionowane zostały na przykład zapisy, w których bank zastrzega sobie prawo do zerwania umowy z klientem „z ważnych przyczyn", ale nie wymienia ich pełnego katalogu, a jedynie podaje kilka przykładów. Niedozwolone jest też automatyczne traktowanie jako doręczonej korespondencji, która została wysłana na wskazany przez klienta adres.

Zdaniem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów banki zbyt łatwo zdejmują z siebie odpowiedzialność za opóźnienia w realizacji dyspozycji klientów, jeżeli ich przyczyną są problemy techniczne zawinione np. przez zewnętrznego dostawcę usług. Niedozwolone jest stosowanie klauzul ograniczających wysokość rekompensaty za szkodę, jaką klient poniósł w wyniku zaniedbania ze strony banku. Za niezgodne z prawem uznano też zapisy kierujące sporne sprawy między klientem a bankiem do sądu właściwego dla siedziby banku.

Co wynika z przepisów

- Niedozwolone postanowienia umowne (klauzule abuzywne) to takie, które nie zostały uzgodnione z konsumentem indywidualnie (a więc np. bank posłużył się gotowym wzorem umowy, a klient ją podpisał) i które kształtują prawa i obowiązki klienta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Co do zasady takie postanowienia nie wiążą konsumenta, chyba że określają główne świadczenia stron, w tym cenę, ale też tylko wtedy, gdy zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

- O uznaniu danego postanowienia za niedozwolone decyduje Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Powództwo w sprawie może wytoczyć każdy, komu przedstawiono do podpisania umowę zawierającą zapis budzący wątpliwości. Takie prawo mają też organizacje konsumenckie, rzecznicy konsumentów oraz prezes UOKiK.

- Postanowienia uznane za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów są wpisywane do rejestru dostępnego na stronie internetowej UOKiK. Stosowanie ich jest zabronione i może zostać uznane przez prezesa UOKiK za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.

- Za stosowanie niedozwolonych zapisów przedsiębiorcy grozi kara finansowa w wysokości do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji.

Duży wzrost liczby niedozwolonych zapisów nie oznacza, że drastycznie pogorszyła się jakość umów zawieranych przez banki z klientami. Wyjaśnienie jest bardziej prozaiczne. Pod lupę sędziów Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów trafiły dokumenty z banków spółdzielczych.

W efekcie do Rejestru Klauzul Niedozwolonych trafiło np. sześć klauzul zaczerpniętych z umów obowiązujących w Banku Spółdzielczym w Wilamowicach i sześć zapisów, które stosował Bank Spółdzielczy w Mrągowie. Siedem wpisów dotyczy Banku Spółdzielczego w Legionowie oraz tyle samo Banku Spółdzielczego w Czarnym Dunajcu. Gospodarczy Bank Spółdzielczy Radków w Nowej Rudzie jest wymieniony w rejestrze 14 razy, zaś Krakowski Bank Spółdzielczy aż 15 razy.

Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy