Myśliwce niezgody w Europie

Brytyjski program myśliwców Tempest za początkowe 2 mld funtów (2,6 mld dolarów) ogłoszony na 9 miesięcy przed opuszczeniem Unii przez W. Brytanię rywalizuje z francusko-niemieckim projektem rozpoczętym ponad rok temu, na który nie ma jeszcze pieniędzy.

Francja miała nadzieję pracować nad nim razem z Brytyjczykami zacieśniając współpracę wojskową, ale zwróciła się w końcu do Niemców po fiasku postępów we francusko-brytyjskim programie dronów. Teraz doszło z kolei do politycznego zamętu w Londynie, bo rząd nie tylko spiera się z Unią o przyszłe stosunki, co budzi wątpliwości o współpracy w zakresie obrony i bezpieczeństwa, ale w dodatku prowadzi wojnę z samym sobą. Minister ds. zamówień wojskowych stał się w minionym tygodniu ostatnią ofiarą strategii negocjacyjnej Brexitu.

Zniecierpliwieni szefowie przemysłu obronnego twierdzą, że Europa musi działać szybciej, odkładając na bok podziały polityczne i narodowe interesy dotyczące zatrudnienia, bo inaczej straci światowy rynek na rzecz większych graczy ze Stanów czy później nawet z Chin. — Potrzebujemy nowych wydarzeń, nowych programów, niezależnie czy będziemy to robić z Niemcami czy z Brytyjczykami. Potrzebujemy faktów — wyznał prezes Dassault Aviation, Eric Trappier.

- Widzę, że Brytyjczycy obudzili się, to dobra wiadomość dla samolotów bojowych generalnie — odpowiedział na pytanie podczas prezentacji bilansu półrocza.

Czytaj także: Salon w Farnborough niewrażliwy na napięcia w handlu

Rywalizacja 2 programów

Dassault i Airbus przewodzą programowi francusko-niemieckiemu, a kolei brytyjski projekt ma być realizowany przez BAE Systems, włoską Leonardo, producenta silników Rolls-Royce i producenta pocisków rakietowych MBDA. Szefowie firm branży obronnej mówią, że po Brexicie oba projekty można połączyć, ale Londyn może wchodzić w nowe sojusze, np. producentem myśliwców Gripen, szwedzkim Saabem. Może też zainteresować się Boeingiem, który w 2001 r. stracił na rzecz Lockheeda Martina kontrakt na F-35 i od tamtej pory związał się z Saabem, a ostatnio z Embraerem (częścia cywilną) — uważa analityk lotnictwa i wiceprezes Teal Droup, Richard Aboulafia.

Szefowa działu wojskowego Boeinga, Leanne Caret oświadczyła, że jej firma byłaby „zachwycona udziałem w tej podróży", ale Brytyjczycy i ich partnerzy muszą najpierw ustalić swe wymogi.

Ze względu na ogromne wymagane inwestycje szef strategii w Leonardo, Giovanni Soccodato stwierdził, że Europa musi najpierw rozdzielić prace nad czujnikami, konstrukcją nośną i innymi elementami zamiast produkować cale samoloty w 4 rożnych krajach, jak to było z programem Eurofightera, ostatnim dużym europejskim przedsięwzięciem w produkcji myśliwców Typhoon. — Jedynym sposobem przetrwania i zachowania drożności ekonomicznej jest współpracą i wspólne realizowanie programów. Jest schizofrenią naciskanie na europejską współpracę obronną, gdy nie chce się zrezygnować z narodowych możliwości — powiedział agencji Reutera

Europa musi zmienić podejście

Kraje europejskie wybierały dotąd ochronę dobrze płatnych własnych miejsc pracy i zdolności w ramach bezpieczeństwa narodowego, co prowadziło do nadmiaru mocy na kilku rynkach, także w produkcji myśliwców. Np. Francja uczestniczyła początkowo w projekcie Eurofightera w latach 80, ale zrezygnowała i postanowiła wypuszczać własne samoloty Rafale. Jej postulaty przemysłowe sprawiły, że było nie do pomyślenia połączenie obu rywalizujących programów — stwierdził Aboulafia.