Francja to dla nas czwarty rynek

W ostatnich trzech latach polski eksport do Francji wzrósł o niemal 19 proc. Relacje z Francją cechują się także większą dynamiką wzrostu eksportu niż importu. Wzrost eksportu do Francji w 2018 r. wyniósł 5,3 proc., a importu 3 proc. Dodatnie saldo Polski w handlu z Francją ma zresztą szersze tło, gdyż druga największa gospodarka w Unii Europejskiej (i trzecia w Europie) notuje ostatnio deficyt ogółem. Jak podaje polskie Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (MPiT) w 2018 r. deficyt handlowy Francji wyniósł 59,9 mld euro (2,5 proc. PKB) i uległ zwiększeniu o 2,1 mld euro w porównaniu z rokiem 2017. Przyczyną wzrostu deficytu handlowego było zwiększenie deficytu związanego z importem nośników energii, czego powodem był wzrost cen ropy naftowej. Francuski deficyt handlowy może być rozczarowujący, jeśli porównamy go do nadwyżki Niemiec (ponad 200 mld euro) będących partnerem nr 1 w relacjach gospodarczych naszego kraju to jednak Jean-Baptiste Lemoyne, sekretarz stanu we francuskim resorcie spraw zagranicznych, pozytywnie ocenił wyniki osiągnięte w 2018 r., stwierdzając, że liczba francuskich przedsiębiorstw eksportujących jest największa od 2003 r. i wynosi obecnie 125 tys. firm.

Wymiana stale rośnie

Francja, będąca szóstą gospodarką świata i jednocześnie szóstą potęgą eksportową oraz siódmą importową jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Polski. To czwarty największy odbiorca polskich towarów na świecie (i zarazem w UE) i piąty największy dostawca towarów do Polski. Jak podaje MPiT w 2018 r. Polska wyeksportowała do Francji dobra warte ponad 12,2 mld euro i jednocześnie sprowadziła stamtąd towary za ponad 8,2 mld euro. W rezultacie saldo Polski w obrotach towarowych z Francją za 2018 r. to 4 mld euro. Polska zresztą od lat odnotowuje dodatni bilans handlowy w obrocie towarowym z Francją. Jednak co najważniejsze dwustronna wymiana handlowa stale wzrasta (za wyjątkiem 2012 r.), a nasz kraj jest najważniejszym partnerem handlowym dla Francji w Europie Środkowej i Wschodniej.

Na liście kluczowych dla Polski rynków eksportowych Francja od lat plasuje się na czwartej pozycji. Warto jednak przypomnieć, że w 2004 r., a więc w roku przystąpienia Polski do UE, była trzecim naszym głównym rynkiem eksportowym. W ub.r. polski eksport towarów do Francji zwiększył się o 5,3 proc., do 12,2 mld euro, a import o 3 proc., do 8,2 mld euro. Takie wyniki przełożyły się na dalsze powiększenie nadwyżki obrotów, o ok. 370 mln euro, do wspomnianych już 4 mld euro. Według danych GUS za okres od stycznia do lutego 2019 r. polski eksport do Francji wzrósł o 8,2 proc. w porównaniu z analogicznym okresem w roku ubiegłym (łącznie wyniósł 2,226 mld euro). Natomiast w tym samym czasie import z Francji uległ nieznacznemu spadkowi z 1,401 mld euro do 1,362 mld euro.

Towary o najważniejszym znaczeniu w polskim eksporcie do Francji to:

- kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne oraz ich części,

- maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części, rejestratory i odtwarzacze dźwięku, obrazu i dźwięku, ich części i akcesoria,

- pojazdy nieszynowe oraz ich części i akcesoria,

- meble, pościel, materace, lampy, reklamy świetlne, budynki prefabrykowane,

- tworzywa sztuczne i artykuły z nich.

Polscy przedsiębiorcy nie ograniczają się tylko do wysyłki towarów nad Sekwanę, ale też coraz śmielej tam inwestują. Jak wskazuje MPiT we Francji inwestują m.in. Rawlplug, Can-Pack, Sanok Rubber Company (w sektorze produkcji przemysłowej), Mawflow France Automotive (w branży motoryzacyjnej), Fakro, Oknoplast, Domibat (w budownictwie), Comarch i Makolab (w usługach informatycznych).

Z kolei Francusko-Polska Izba Gospodarcza wskazuje na przedstawicieli sektorów: meblarskiego, budowlanego, transportowego, rolno-spożywczego i IT. W przypadku meblarzy podaje przykład Grupy Nowy Styl. Producent krzeseł, mebli biurowych (i innych) pracuje m.in. przy wyposażeniu stadionów – Parc Olympique Lyonnais i Allianz Riviera w Nicei. Izba wskazuje też na Comarch, który we Francji jest obecny od 2005 r. Inny przykład to Unia z Grudziądza. To największy polski producent maszyn rolniczych, którego 40 proc. produkcji trafia na eksport na 60 rynków na świecie. Unia już w 2012 r. przejęła francuskiego producenta maszyn rolniczych AGRISEM International.

Plusy i minusy rynku

Dlaczego rynek francuski jest atrakcyjny? Można przytoczyć choćby argumenty, że mowa o trzeciej potędze gospodarczej UE ze strategiczną lokalizacją, rozwiniętą infrastrukturą, wykwalifikowaną siłą roboczą i z 67 mln konsumentów z siłą nabywcza na jednego mieszkańca 20 038 euro (w 2018 r.). Dla porównania siła nabywcza na jednego mieszkańca w Polsce wyniosła w ub.r. 7228 euro. Jednak jak wskazuje Francusko-Polska Izba Gospodarcza największym atutem Francji jest innowacyjność, o czym może świadczyć m.in. duża liczba ośrodków badawczo-rozwojowych oraz środowisko sprzyjające działalności B+R, w tym wykwalifikowani badacze i pracownicy, ulga podatkowa na działalność badawczo-rozwojową, różne formy współpracy z ośrodkami badawczymi publicznymi i prywatnymi, uniwersytetami oraz przedsiębiorstwami, a także statut firmy JEI (Jeune Entreprise Innovante). Francja to prężny sektor wysokich technologii, duże nakłady na badania i rozwój oraz znaczna liczba centrów badań (50 proc. europejskich centrów badań jest właśnie we Francji). Innowacyjność ma też przełożenie na dynamiczne sektory francuskiej gospodarki, do których zaliczają się m.in.: przemysł lotniczy, samochodowy, chemiczny oraz farmaceutyczny.

Rynek francuski jest duży. Panuje na nim mocna konkurencja, tak krajowa, jak i międzynarodowa. Warto dokonać więc analiz w tym zakresie. Jedną z najsłabszych stron francuskiej gospodarki pozostaje od lat rynek pracy. Przedsiębiorcom brakuje wykwalifikowanych pracowników, ale jednocześnie utrzymuje się wysokie bezrobocie (ok. 9 proc. w 2018 r.).

To także rozbudowana administracja oraz kwestie związane ze standardami, normami krajowymi oraz licznymi znakami jakościowymi. I tak symbol NF potwierdza, że produkt jest zgodny z francuskimi standardami jakości i odpowiada na potrzeby konsumentów we Francji, ale norma francuska (NF) wzmacnia wymogi ustanowione przez znak CE. Opiera się na tych samych próbach i badaniach, ale rezultaty są oceniane o wiele surowiej, dlatego istnieje ona jedynie we Francji.

Inna bolączka to słaba znajomość języków obcych wśród Francuzów. Dlatego zasadna jest publikacja wydawnictw informacyjno-promocyjnych nie tylko po angielsku, ale także, a właściwie przede wszystkim w języku francuskim. Jak zwykle w innym kraju w grę wchodzą też różnice kulturowe dodatkowo potęgowane faktem zróżnicowania etnicznego francuskiego społeczeństwa.

Janusz Władyczak, prezes KUKE

Francja jest oceniana przez największe agencje ratingowe jako kraj niskiego ryzyka politycznego i ekonomicznego, i to pomimo przedłużających się głośnych protestów „żółtych kamizelek" oraz relatywnie niewielkich sukcesów w ożywianiu gospodarki w ostatnich latach. Szczególnie dobrze oceniane są warunki do rozwoju środowiska biznesowego, chociaż wskazuje się jednocześnie na możliwość występowania utrudnień związanych z interwencjonizmem państwa w gospodarce. W kraju dynamicznie rozwija się infrastruktura, a otoczenie prawne i podatkowe stanowi dobry grunt dla działalności zarówno międzynarodowych korporacji, jak i technologicznych startupów. Do największych problemów zalicza się wysokie strukturalne bezrobocie wśród ludności napływowej oraz zmieniającą się strukturę przedsiębiorstw na rynku, czyli spadek liczby firm produkcyjnych na rzecz handlowych i usługowych.

Wśród krajów objętych przez KUKE komercyjnymi ubezpieczeniami eksportowymi Francja zajmuje ósme miejsce pod względem łącznej wartości udzielonych limitów kredytowych. Największym zainteresowaniem polskich eksporterów cieszą się branże: chemiczna, tworzyw sztucznych, metalowa, spożywcza (głównie mięsna), transportowa i meblarska. Z naszych statystyk wynika, że przypadki całkowitego braku płatności od kontrahentów z Francji występują rzadziej niż w takich krajach, jak: Niemcy, Austria czy Holandia, nie mówiąc już o rynkach Europy Południowej.