Ubezpieczenia na życie. Poradnik

Jak przyznają eksperci, w popularyzacji ubezpieczeń na życie pomogły banki wymagając od klientów wykupienia polisy przy zaciąganiu kredytu. Zmusiło to wielu Polaków do pomyślenia o ochronie życia.

Ale polisy takie są wskazane nie tylko dla tych, którzy mają zobowiązania kredytowe. Ich wykupienie powinny również rozważyć osoby, których dochody są głównym źródłem utrzymania rodziny. W razie śmierci ubezpieczonego bliscy otrzymają świadczenie z reguły równe sumie gwarancyjnej.

Jak radzą eksperci, suma gwarancyjna powinna być równowartością 5–10-krotności rocznych zarobków. Jej wysokość zależy m.in. od zobowiązań, wieku dzieci na utrzymaniu. Kiedy zobowiązania maleją, dzieci się usamodzielniają,  można zmniejszyć zakres lub wysokość ochrony ubezpieczeniowej. Firmy pozwalają na zmianę takich parametrów najczęściej raz w roku przy odnawianiu umowy.

Dodatkowe opcje

Polisa ochronna w najbardziej podstawowej wersji gwarantuje bliskim (uposażonym) świadczenie w razie śmierci ubezpieczonego. Pozwoli to rodzinie utrzymać podobny poziom życia przynajmniej przez jakiś czas po śmierci głównego żywiciela. Polisę warto poszerzyć o opcję całkowitego inwalidztwa i niezdolności do pracy. Najczęściej w tych dwóch przypadkach wypłacone zostanie 100 proc. sumy podanej w polisie.

Dodatkowymi opcjami może być ochrona w razie ciężkiej choroby (np. udar czy zawał), ale także w przypadku operacji chirurgicznych czy rehabilitacji.

Towarzystwa oferują także opcje gwarantujące ubezpieczenie szpitalne. Najczęściej świadczenia są wtedy jednorazowe, bywają także wypłacane np. w odstępach miesięcznych.

Polis na życie, w odróżnieniu od majątkowych, można mieć kilka i pobrać odszkodowanie z każdej z nich.

Wysokość składki ubezpieczeniowej zależy od sumy gwarancyjnej (średnio wynosi 200–300 tys. zł), wieku ubezpieczonego, długości umowy, częstotliwości opłacania składki.

Przykładowy koszt polisy wykupionej na 30 lat przez 35-letniego mężczyznę –przy sumie gwarancyjnej 80 tys. zł – wynosi ok. 200 zł miesięcznie. Gdy suma gwarancyjna wzrośnie do 300 tys. zł, ten sam mężczyzna zapłaci 570 zł miesięcznie. Jednak gdy ubezpieczenie wykupuje 50-letni mężczyzna na 15 lat, a suma wynosi 80 tys. zł, stawka wzrasta do 400 zł miesięcznie (w przypadku sumy ubezpieczenia w wysokości 300 tys. zł byłoby to 1240 zł).

W tym wyliczeniu przewidziana jest wypłata 50 proc. sumy gwarancyjnej w razie poważnego zachorowania. Gdyby nie to, składka byłaby mniejsza mniej więcej o połowę.

Zbieranie kapitału

Innym typem ubezpieczenia jest terminowa polisa na życie i dożycie. Suma ubezpieczenia jest wypłacana w dwóch przypadkach: śmierci oraz dożycia do wygaśnięcia polisy. Ten rodzaj ubezpieczenia jest często wybierany jako forma zapewnienia sobie dodatkowych środków np. na emeryturze.

Minusem polis terminowych jest ryzyko, że w momencie osiągnięcia określonego w umowie wieku wykupienie nowej polisy będzie trudne lub niemożliwe. Zwyczajowo towarzystwa obejmują ochroną osoby do 70. roku życia. Im klient jest starszy, tym płaci wyższe składki.

W większej grupie

W wielu zakładach pracy mozna przystąpić do grupowego ubezpieczenia na życie. Składki najczęściej są potrącane z pensji ubezpieczonych, ale może je też pokrywać (częściowo lub w całości) pracodawca.

Standardowo sumy ubezpieczenia są niewysokie, wahają się w granicach 50–100 tys. zł. Wtedy miesięczne składki wynoszą 40-70 zł.

Minusem polis grupowych jest brak możliwości dopasowania ubezpieczenia do indywidualnych potrzeb. Wiele osób nie jest np. zainteresowanych świadczeniem z racji porodu, a musi płacić składkę obejmującą również taką opcję. Zazwyczaj do wyboru są dwa, trzy warianty polisy ze sztywno określonymi sumami gwarancyjnymi.

Pomoc lekarska

Warto pamiętać, że z polis na życie mogą korzystać nie tylko bliscy po śmierci ubezpieczonego. Często do takich polis dodawane jest assistance medyczne. Zapewnia ono organizację pomocy lekarskiej czy pielęgniarskiej w razie choroby, a także wiele innych usług.

Towarzystwa dają na przykład dostęp do infolinii medycznej. Można dzięki temu przez telefon porozmawiać z lekarzem dyżurnym. Infolinie przekazują również informacje o państwowych i prywatnych placówkach służby zdrowia, o działaniu leków, ich skutkach ubocznych czy przeciwskazaniach.

Partnerem cyklu jest Warta

Bez preferencji

- 21 grudnia tego roku zmieni się sposób wyliczania składek w ubezpieczeniach na życie dla kobiet. Zgodnie z nowymi wytycznymi Komisji Europejskiej przy ustalaniu cen polis towarzystwa nie będą mogły stosować kryterium płci. W praktyce oznacza to dla pań podwyżkę cen od kilkudziesięciu do kilkuset złotych rocznie.

- Przed 21 grudnia kobiety mogą zawrzeć umowę na starych zasadach.

- Jak wynika z wyliczeń Deloitte, składka dla mężczyzn spadnie, ale nieznacznie, średnio o 7 proc.

- Po zmianach panie będą więcej płacić również za ubezpieczenie samochodu; według wyliczeń Europejskiej Federacji Ubezpieczycieli i Reasekuratorów CEA – średnio o 11 proc. Ale część firm już wcześniej ujednoliciła stawki, więc po 21 grudnia podwyżki cen tych polis mogą być nieodczuwalne.

Indywidualnie czy grupowo

Przed podjęciem decyzji czy wykupić polisę grupową, czy indywidualną, warto pamiętać, że:

- w ubezpieczeniach grupowych sumy ubezpieczenia, zarówno z tytułu umowy głównej, jak i z tytułu umów dodatkowych, są z reguły stosunkowo niskie; dlatego ubezpieczenia grupowe nie powinny zastępować indywidualnych polis na życie, mogą być jedynie ich uzupełnieniem na czas zatrudnienia u pracodawcy, który takie grupowe ubezpieczenia proponuje;

- w ubezpieczeniu grupowym towarzystwo wylicza koszty ryzyka biorąc pod uwagę średni wiek ubezpieczanej grupy, jej liczebność, znajdujące się w grupie zawody; tak więc polisa nie jest dostosowana do indywidualnego, konkretnego klienta; na przykład młoda osoba przy takich samych parametrach ubezpieczenia mogłaby zapłacić niższą składkę wykupując indywidualną polisę; z kolei starsi pracownicy na wyborze ubezpieczenia grupowego nierzadko korzystają;

- w ubezpieczeniach grupowych często występuje dość długa karencja, trwająca od miesiąca do 12 miesięcy; w tym czasie ochrona ubezpieczeniowa dotyczy tylko nieszczęśliwego wypadku; polisa nie obejmuje wówczas np. urodzenia dziecka;

- ubezpieczenia grupowe są dobrym uzupełnieniem oferty indywidualnych polis; pozwalają pracownikom firm ubezpieczyć się na życie oraz zawrzeć wiele umów dodatkowych bez względu na stan zdrowia, który może być przeszkodą w wykupieniu polisy indywidualnej.

Krzysztof Wiśniewski | Biuro Rozwoju Produktów, Warta

Ubezpieczenie na życie może gwarantować istotne wsparcie finansowe nie tylko w razie śmierci posiadacza polisy. Odpowiednio dobrane opcje dodatkowe przydadzą się w razie kłopotów ze zdrowiem czy wypadku skutkującego trwałą utratą zdrowia. I to nie tylko rodzinie, ale też samemu klientowi. Na przykład pobyt w szpitalu, związany czy to z chorobą, czy nagłym wypadkiem, wiąże się z dodatkowym obciążeniem domowego budżetu. Z jednej strony, niezdolność do pracy może wpłynąć na ograniczenie dochodów, z drugiej – rosną wydatki spowodowane np. zakupem leków, dodatkowych zabiegów. W takiej sytuacji przydaje się opcja dziennego świadczenia szpitalnego. Przewiduje ona wypłatę określonego procentu ustalonej w umowie tzw. kwoty bazowej, w zależności od przyczyny pobytu w szpitalu (choroba, wypadek) oraz rodzaju świadczenia (rehabilitacja, pobyt na oddziale intensywnej opieki medycznej). Gdy pobyt w szpitalu wiąże się z operacją, można liczyć na dodatkową wypłatę, jeśli wcześniej do umowy ubezpieczenia została dołączona odpowiednia opcja. Umowa gwarantuje wypłatę określonego procentu (od 10 do 100 proc.) ustalonej przy zawieraniu umowy tzw. kwoty bazowej. Jaki to jest procent, zależy od trudności operacji. Na przykład przy operacji wyrostka będzie to 10 proc., a przy przeszczepie nerki – 100 proc. Dodatkowe pieniądze klient może przeznaczyć np. na rehabilitację po operacji czy lekarstwa. Istotnym wsparciem w razie poważnej choroby może być świadczenie wypłacane ze specjalnej opcji ubezpieczenia obejmującej takie sytuacje. Katalog poważnych chorób może liczyć nawet 16 pozycji, w tym np. nowotwory złośliwe, zawał serca czy udar mózgu. Takie choroby wiążą się z długotrwałym i kosztowym leczeniem czy późniejszą rehabilitacją. Zatem dodatkowe pieniądze z polisy bardzo się mogą przydać. Nie można też zapominać o assistance medycznym. Polisa ta gwarantuje nie tylko pomoc lekarską czy pielęgniarską, ale też wsparcie w okresie rehabilitacji. Towarzystwo może np. zorganizować dostawę leków czy sprzętu rehabilitacyjnego lub dzienną opiekę po pobycie w szpitalu.

Opcje ochronne do polisy na życie: korzyści i koszty

Przykładowe wypłaty i wartość udzielanych świadczeń oraz koszty dodatkowych opcji ochronnych gwarantujących takie wypłaty*

194 zł >    kosztuje dodatkowe ubezpieczenie dziennego świadczenia szpitalnego

2000 zł >    suma wypłat z tytułu dziennego świadczenia szpitalnego

500 zł >    wypłata świadczenia rehabilitacyjnego za okres równy pobytowi w szpitalu