Kto musi płacić składki do NFZ na ubezpieczenie zdrowotne

Opieka medyczna. Pracujesz, prowadzisz firmę, masz umowę-zlecenie, jesteś emerytem lub rencistą ?– obowiązkowo płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Gdy np. stracisz pracę, możesz ubezpieczyć się dobrowolnie.

Publikacja: 19.09.2014 19:48

Każdy, kto pracuje, ma umowę-zlecenie (oprócz studentów), prowadzi firmę (jest samozatrudniony), ma emeryturę albo rentę, musi obowiązkowo odprowadzać składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli ma dzieci albo nieubezpieczonego małżonka, to również zgłasza ich do ubezpieczenia jako członków rodziny.

Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają także rolnicy, zarejestrowani bezrobotni, duchowni, funkcjonariusze służb mundurowych oraz osoby otrzymujące świadczenia z pomocy społecznej. Ale za nich składki płaci budżet.

Gdy tracimy pracę, zlecenie, likwidujemy działalność gospodarczą, mamy prawo do ubezpieczenia jeszcze przez 30 dni. Podobnie jest wtedy, gdy byliśmy ubezpieczeni jako członkowie rodziny osoby, która zmarła.

Gdy ubezpieczenie obowiązkowe ustaje, możemy ubezpieczyć się dobrowolnie. Warto zrobić to jak najszybciej, bo im dłuższą przerwę będziemy mieli, tym wyższa będzie dopłata, jaką od nas pobierze NFZ.

Jeśli ubezpieczamy się dobrowolnie, składka wynosi ?9 proc. deklarowanego miesięcznego dochodu, przy czym podstawa nie może być niższa od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału (włącznie z wypłatami z zysku). Zatem składka zmienia się co trzy miesiące W tym kwartale (do końca września 2014 r.) wynosi 354,95 zł.

9-proc. składkę zdrowotną dla pracowników czy ludzi zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia wylicza się od podstawy ustalonej w ten sposób, że najpierw od wynagrodzenia brutto odejmuje się składki: emerytalną, rentową i chorobową (część obciążającą pracownika).

Z kolei osoby samozatrudnione najczęściej płacą składki minimalne. W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego podstawą jest wtedy 75 proc. przeciętnej płacy z roku poprzedniego. W tym roku minimalna składka wynosi nieco ponad 270 zł. Przy wyliczaniu składki nie można od podstawy odjąć składek na inne ubezpieczenia społeczne, bo przedsiębiorca jest sam dla siebie ich płatnikiem (nie ma podziału na dwie części tak jak w przypadku pracownika i jego pracodawcy).

Składka dla osób bezrobotnych (pochodząca z budżetu) jest ustalana na podstawie zasiłku dla bezrobotnych. Za rolników, którzy mają gospodarstwa mniejsze niż 6 ha, budżet płaci składki ryczałtowo. Natomiast rolnicy posiadający ponad 6 ha przeliczeniowych płacą po 1 zł za każdy hektar, za siebie oraz za domowników.

Rolnicy, których działalność mieści się w tzw. działach specjalnych produkcji rolnej (np. uprawy szklarniowe), odprowadzają składkę w wysokości 9 proc. kwoty stanowiącej 33,4 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Ustawowo prawo do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej mają wszystkie kobiety w okresie ciąży i połogu (czyli do 42. dnia po porodzie) oraz dzieci i młodzież do ukończenia 18. roku życia. Z tym że ubezpieczeni rodzice niezależnie od ustawowej zasady muszą zgłosić dzieci do ubezpieczenia (do pełnoletności lub 26. roku życia, gdy dziecko się uczy). Dzieci, które posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, mogą być zgłaszane bez ograniczenia wieku.

Prawo do bezpłatnego świadczenia zdrowotnego mają też osoby, które są uzależnione od narkotyków, alkoholu (lecznictwo odwykowe); osoby z zaburzeniami psychicznymi (w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej); osoby pozbawione wolności.

Ważne jest to, że większą część składki, 7,75 proc., można odliczyć od podatku dochodowego. Zasada ta dotyczy zarówno osób, które płacą składki obowiązkowo, jak i dobrowolnie. By skorzystać z odliczenia, trzeba mieć jednak odpowiednio wysokie przychody.

O tym, kto w Polsce podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, jest napisane ?w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. ?o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ?ze środków publicznych

Dobrowolnie w NFZ czy w firmie ubezpieczeniowej

Jeśli nie płacimy składek zdrowotnych, nie robi tego za nas budżet państwa i współmałżonek nie może nas zgłosić do ubezpieczenia, możemy rozważyć ubezpieczenie dobrowolne. Miesięczna składka do NFZ jest niemała, wynosi obecnie ok. 355 zł. I niestety, tak jak wszystkim Polakom, nie zapewnia opieki medycznej na dobrym poziomie. Z tego powodu bardziej atrakcyjne (i nierzadko tańsze) wydaje się prywatne ubezpieczenie zdrowotne lub abonament w prywatnej przychodni. Tyle tylko, że w razie poważnej choroby czy wypadku wymagającego skomplikowanego leczenia dla powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego nie ma dobrej alternatywy.

Każdy, kto pracuje, ma umowę-zlecenie (oprócz studentów), prowadzi firmę (jest samozatrudniony), ma emeryturę albo rentę, musi obowiązkowo odprowadzać składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli ma dzieci albo nieubezpieczonego małżonka, to również zgłasza ich do ubezpieczenia jako członków rodziny.

Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają także rolnicy, zarejestrowani bezrobotni, duchowni, funkcjonariusze służb mundurowych oraz osoby otrzymujące świadczenia z pomocy społecznej. Ale za nich składki płaci budżet.

Pozostało 88% artykułu
Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy