Świat na wstecznym

Zdaniem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w przyszłym roku wartość PKB w USA spadnie o 0,9 proc., a strefy euro o 0,5 proc. Łagodniejszą formę kryzys przyjmie w Japonii (–0,1 proc. PKB).

Prognozy OECD są zbieżne z zeszłotygodniowymi szacunkami MFW, który prognozuje spadek PKB w USA o 0,7 proc., a w strefie euro o 0,5 proc. Na tym tle optymistycznie wyglądają przewidywania Komisji Europejskiej, która na początku listopada oszacowała wzrost PKB w strefie euro na poziomie 0,1 proc.

Dane napływające z gospodarek potwierdzają te czarne scenariusze. W czwartek niemiecki urząd statystyczny podał, że PKB w trzecim kwartale spadł o 0,5 proc. w porównaniu do drugiego kwartału. Dane, gorsze od oczekiwań ekonomistów (spodziewali się -0,2 proc.), oznaczają najgorszą sytuację gospodarki niemieckiej od 1996 r.

– Czwarty kwartał dla niemieckiej gospodarki nie będzie lepszy – mówił wczoraj Agencji Reutera Walther Otremba, wiceminister gospodarki. Jego zdaniem w III kwartale wpływ zawirowań na rynkach finansowych na gospodarkę był jeszcze ograniczony.

Za kurczącą się gospodarką idą redukcje etatów – Daimler już w zeszłym miesiącu zapowiedział zamknięcie dwóch fabryk, a producent części samochodowych Bosch na początku listopada skrócił godziny pracy dla 3500 pracowników. Wczoraj Siemens poinformował zaś o planach zwolnienia ponad 16 tys. pracowników do 2010 r.

Plany redukcji etatów ogłaszają także firmy brytyjskie – tamtejsza gospodarka ma być najbardziej dotknięta recesją spośród krajów rozwiniętych. Największa firma telekomunikacyjna BT poinformowała o planach zwolnienia 10 tys. pracowników spośród 160 tys. zatrudnionych. W ostatnich dniach podobne zamiary ogłaszały koncern medialny Virgin Media, deweloper Taylor Wimpey, a także producent leków GlaxoSmithKline.

Ale nie tylko gospodarki rozwinięte przygotowują się na ciężkie czasy. Węgrzy ogłosili w czwartek dwuletni plan pobudzenia gospodarki o wartości 5 mld euro, który zakłada m.in pomoc dla firm w dostępie do środków UE. Zdaniem ekonomistów nie uchroni to Węgrów przed recesją w 2009 r. W Estonii stała się już ona faktem – w III kw. spadek PKB wyniósł 1 proc. w porównaniu do drugiego kwartału i 3,3 proc. w ujęciu rocznym. To najgorsze dane od 1994 r.

Recesja za naszą zachodnią granicą źle rokuje polskiej gospodarce, Niemcy są bowiem naszym największym partnerem handlowym. – Problemy ich gospodarki z kilkumiesięcznym opóźnieniem przełożą się na kłopoty polskich eksporterów – mówi Arkadiusz Krześniak, ekonomista Deutsche Banku.

Prognozy wzrostu Polski w 2009 r. są różne – od 1,5 do 4 proc. – Ciągle nie wiemy, jak zachowają się Polacy. Jeżeli przystopują konsumpcję, spowolnienie będzie głębsze – mówi Marcin Mrowiec, ekonomista Pekao SA.

[ramka][srodtytul]Indeksy sektorowe w czasie kryzysu [/srodtytul]

W połowie września świat dowiedział się o upadku banku Lehman Brothers. Od tego czasu na giełdach rozpoczęła się kolejna fala wyprzedaży akcji. Gwałtowne spadki nie ominęły Warszawy. Od 12 września ceny spadły średnio o około 1/3. Najmocniej przeceniono sektor metalurgiczny, za co głównie odpowiadał KGHM. Spadek cen miedzi na świecie o ok. 50 proc. postawił lubiński koncern na granicy rentowności i pociągnął kurs spółki w dół o prawie 60 proc. Drugą branżą, która kryzys odczuła najboleśniej, są spółki deweloperskie. Indeks sektora stracił 45,5 proc., a słuszność decyzji inwestorów potwierdzają coraz słabszewyniki finansowe firm. Z kolei najlepszym lekarstwem na bessę okazały się spółki z branż paliwowej, spożywczej, medialnej i telekomunikacyjnej.