Cena demokracji

Rok po „jaśminowej rewolucji" Tunezyjczycy wprawdzie cieszą się demokracją, ale muszą płacić za nią bardzo wysoką cenę. Protesty, które rozlały się na cały region i wywołały arabską wiosnę mocno odbiły się na gospodarce kraju. Zachwiana stabilność wystraszyła inwestorów i turystów.

Ekonomiści wyliczają, że koszty rewolucji dla tunezyjskiej gospodarki mogły wynieść nawet 5-8 mld dol. Jak wynika z najnowszych danych rządowych ze wzrostu gospodarczego na poziomie 3 proc. PKB w 2010 Tunezja w ubiegłym roku przeszła  w recesję, a gospodarka skurczyła się o 1,8 proc. PKB. Wyraźnie wzrosło też bezrobocie – z 13 proc. przed rewolucją do niemal 20 proc. obecnie. Bardzo mocno spadły też bezpośrednie inwestycje zagraniczne - w 2010 roku  ich wartość wynosiła ponad 2,1 mld euro. W roku ubiegłym kwota spadła do 1,7 mld euro. Wydatki zagranicznych inwestorów na sektor energetyczny były mniejsze o 19 proc. Przemysł odnotował ponad 42 proc. spadek przypływu obcego kapitału. Najbardziej jednak ucierpiał sektor turystyczny, który odpowiada za około 6 proc. PKB Tunezji - tu spadek wyniósł aż 83 proc.

Turysta na wagę złota

- W zeszłym roku przyjechało do Tunezji o połowę mniej turystów niż rok wcześniej. Przychody branży spadły z 3,2 mld dinarów (2,1 mld dol.) do 2,1 mld dinarów (1,4 mld dol.) – mówi „Rz" Eljis Fachfech, tunezyjski Minister Turystyki. - Zrobimy wszystko, aby odzyskać zaufanie turystów – przekonuje Fachfech.

W istocie, rząd zapewnia, że sytuacja w Tunezji jest bezpieczna i stabilna, a kraj z otwartymi ramionami czeka na każdego turystę. Na zorganizowanej na początku miesiąca w Gemart konferencji poświęconej turystyce, premier Hamadi Dżebali przekonywał przedstawicieli branży turystycznej i dziennikarzy, że przemiany polityczne jakie zaszły w kraju w żaden sposób nie będą odczuwalne dla przejezdnych.

Rząd próbuje odbudować wizerunek kraju po rewolucji. W kampanii promocyjnej skupia się przede wszystkim na walorach kulturowych i historycznych, chcąc pokazać, że Tunezja to nie tylko tani wypoczynek na plaży. Ważnym elementem rewitalizacji ruchu turystycznego są też szerokie plany poprawy jakości transportu.

- Chcemy poprawić transport publiczny. Mamy już bardzo zaawansowane plany budowy metra w Tunisie. Stawiamy też na kolej. Zależy nam na tym, aby w przyszłości tory połączyły Tunis z Algierem i Trypolisem – mówi „Rz" Abdelkarim Harouni, tunezyjski minister transportu.

Rząd nie zapomina też o lukratywnej turystyce medycznej. Tunezja obok Egiptu to najważniejszy kraj Afryki na mapie podróży związanych z rynkiem zdrowia. Do Tunezji leczyć się przyjeżdżają w większości Libijczycy i Algierczycy oraz pacjenci z krajów Afryki subsaharyjskiej takich jak Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali i Senegal.

- Przemysł turystyczny w Tunezji to nie tylko wakacyjni goście z Europy. Przed rewolucją co rok do kraju przyjeżdżało około 150 tys. osób chcących skorzystać z usług medycznych – głównie z Algierii i z Libii. W zeszłym roku liczba ta spadła do 50 tys. osób. To spory cios dla kraju, gdyż każdy z takich przyjezdnych zostawia średnio 4 tys. euro. – zaznacza Abdelkarim Harouni.

Polacy odważniejsi

Polacy nie przestraszyli się przemian w Tunezji tak bardzo, jak obywatele innych krajów. O ile turystów z Europy Zachodniej przyjechało w zeszłym roku o 70 proc. mniej, o tyle ruch turystyczny z Polski skurczył się tylko o 35,6 proc. Choć jeszcze przed rewolucją naszych podróżnych przyjeżdżało do Tunezji z roku na rok coraz mniej, wygląda na to, że trend zaczyna się zmieniać. - W 2008 i 2009 roku ruch spadał po kilkanaście proc. rocznie. Przyczyna tkwiła głównie w kryzysie finansowym w Europie. Dodatkowo bieżące wydarzenia, jak choćby wybuchy wulkanów, katastrofa smoleńska, czy powodzie musiały odbić się negatywnie na statystykach. Po rewolucji było jeszcze gorzej – komentuje Lofti Mani, dyrektor Tunezyjskiego Urzędu ds. Turystyki w Polsce. - Szacujemy jednak, że w tym roku powinno nastąpić odwrócenie tego trendu i do Tunezji poleci 120 tys. Polaków wobec 97 tys. w roku ubiegłym – dodaje.

Wygląda więc na to, że Tunezja powoli odrabia straty i jest szansa, że wraz z powracającymi turystami, nastąpi również ożywienie gospodarcze i kraj wróci na ścieżkę wzrostu.

Mateusz Pawlak z Gemart