Laos: opadła bambusowa kurtyna

Rada Generalna WTO postanowiła przyjąć do grona tej organizacji ten mały kraj liczący 6,4 mln mieszkańców, biedny i bez dostępu do morza. Pozostała tylko ratyfikacja decyzji z Genewy przez parlament w Vientiane, co powinno nastąpić do końca roku. Laos stanie się 158. członkiem na początku 2013 r.

- Ten proces był bardzo długi i mozolny — stwierdza minister Przemyślu i handlu, Nam Viyaketh — ale zapewni nam niezbędną bazę do osiągnięcia celu pozbycia się do 2020 r. statusu najmniej rozwiniętego kraju. Bank Światowy uważa, że cel ten jest do osiągnięcia w tym terminie.

Laos nie był atrakcyjnym miejscem do inwestowania, od lat wprowadzał jednak reformy mające na celu zbudowanie nowoczesnej gospodarki, aby stał się atrakcyjny dla globalnych producentów szukających w Azji Płd. -Wsch. tanich miejsc produkcji, poza niż Chinami.

Negocjacje trwały 15 lat. Przyjęcie nie oznacza jednak końca trudności. Najważniejszym zadaniem rządzącej od niemal 40 lat Laotańskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej (LPRP) będzie teraz walka z biurokracją i przyjęcie przepisów sprzyjających biznesowi.

Szybki rozwój

Dzięki sektorowi wydobywczemu i burzliwemu rozwojowi energetyki wodnej (20 zapór w budowie) Laos jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów Azji. Inwestycje zagraniczne skoczyły z 300 mln dolarów w 2005 r. do 1,5 mld w 2011, w tym 80 proc. w sektor wydobywczy i energię białego węgla — podał Bank Światowy. W tym roku osiągnie 7,9 proc. PKB i dwucyfrowy wzrost eksportu i importu — przewiduje Azjatycki Bank Rozwoju. MFW zakłada nawet 8,3 proc. Japońskie samochody osobowe i sportowo-użytkowe śmigają teraz po ulicach dawniej sennego Vientiane.

Ponad 90 ustaw i przepisów przyjęto albo znowelizowano od 2004 r., gdy przystąpiono do właściwych negocjacji, aby spełnić wymogi WTO w zakresie inwestycji, bezpieczeństwa żywności, stanu zdrowia zwierząt, procedur eksportowo-importowych, przestrzegania praw do własności intelektualnej, W styczniu 2011 r. ruszyła giełda (z dwiema spółkami, ale z szansami na rozwój), na listopad zaplanowano szczyt przywódców Azji i Europy.

Podczas negocjacji Laos zgodził się ograniczyć maksymalne stawki celne w imporcie do 18,8 proc., subwencje w rolnictwie i rozszerzyć wolny dostęp do rynku.

- Teraz Laos wydaje się być naprawdę konkurencyjny, inaczej niż kiedyś — uważa specjalista od gospodarki tego regionu, prof. Hal Hill z Krajowego Uniwersytetu Australijskiego (ANU). Jego zdaniem wejście do WTO ułatwi reformatorom realizację ich planów.

- Większość eksportu to minerały, podstawowe surowce i elektryczność z hydroelektrowni — wyjaśnia parter firmy inwestycyjnej Leopard Capital, Ken Stevens. Spodziewa się mniej więcej tego samego — gospodarki napędzanej surowcami.

Różne korzyści

Kraj ten może także skorzystać z doświadczeń większego komunistycznego sąsiada, Wietnamu, którego wejście do WTO w 2007 r. zmieniło zasadniczo eksport (stał się drugim na świecie eksporterem ryżu) i przyśpieszyło przekształcenia tak, że stał jednym z najszybciej rosnących gospodarczo. Reformy utknęły jednak ostatnio, bo banki straciły wydolność na skutek tzw. złych długów.

Laos podobnie jak Wietnam zaczął otwierać swą socjalistyczną gospodarkę w 1986 r. Teraz korzysta z przywilejów handlowych większości krajów zachodnich, Chin i Stowarzyszenia Krajów Azji Płd. -Wsch (ASEAN), do którego należy i na który przypada 70 proc. jego eksportu wartości 2,2 mld dolarów rocznie.