Czy Stany Zjednoczone zbliżyły się do recesji, czy to tylko spowolnienie?

„Jedna trzecia amerykańskich stanów jest już pogrążona w recesji” – napisał Mark Zandi, główny ekonomista Moody’s Analytics. Większość spośród tych stanów jest położona na północy kraju, a tylko dwa na południu. Najważniejszymi z nich są: Illinois, Georgia i Waszyngton, odpowiadające odpowiednio 3,85 proc., 3,03 proc. i 3,02 proc. amerykańskiego PKB. Kolejna jedna trzecia stanów jest na krawędzi pomiędzy ekspansją a dekoniunkturą. Wśród nich są tak ważne dla gospodarki stany jak Kalifornia (14,5 proc. PKB) i Nowy Jork (7,92 proc. PKB). Pozostała jedna trzecia, w tym: Teksas (9,41 proc. PKB), Floryda (5,78 proc. PKB) i Pensylwania (3,54 proc. PKB) doświadcza natomiast dosyć dobrej koniunktury gospodarczej. „Kalifornia i Nowy Jork, razem odpowiadające za ponad jedną piątą PKB, jeszcze się trzymają, a ich stabilność jest kluczowa, by cały kraj nie wszedł w dekoniunkturę” – ocenił Zandi. Jego zdaniem, za scenariuszem recesyjnym przemawia jednak przede wszystkim sytuacja na rynku pracy. Zwykle, jeśli ponad połowa branż tnie zatrudnienie, to w USA trwa recesja. W lipcu etaty obcinało 53 proc. branż. Czyżby więc spadek amerykańskiego PKB był nieuchronny?

Krucha koniunktura

To, że obawy przed amerykańską recesją wróciły, to w dużym stopniu skutek kiepskich danych z rynku pracy za sierpień i lipiec oraz tego, że Departament Pracy bardzo mocno skorygował w dół statystyki za kilka poprzednich miesięcy. W sierpniu przybyło w USA tylko 22 tys. etatów (licząc poza rolnictwem). Średnio prognozowano wzrost o 75 tys., po lipcowej zwyżce o 79 tys. Ze zrewidowanych statystyk wynika, że w czerwcu natomiast ubyło 13 tys. etatów. Był to pierwszy od 2020 r. spadek liczby dostępnych miejsc pracy. Ponadto, we wtorek Biuro Statystyk Rynku Pracy (BLS) dokonało rewizji danych o nowych etatach za okres 12 miesięcy do marca 2025 r. Okazało się, że było ich łącznie aż o 911 tys. mniej niż wcześniej podawano. Amerykański rynek pracy również w zeszłym roku był więc daleki od boomu.

Agencja Bloomberga ocenia, na podstawie prognoz analityków, prawdopodobieństwo recesji w USA na 30 proc. To dosyć podwyższony wskaźnik. Amerykański PKB urósł w drugim kwartale o 3,3 proc. (to dane annualizowane, czyli liczone kw./kw. w tempie rocznym), a mediana prognoz na trzeci kwartał mówi o wzroście o 1,1 proc. Poszczególne projekcje wahają się jednak od spadku o 1 proc. (Wilmington Trust) do zwyżki o 3 proc. (EconForecaster), a prognozujący spadek są w wyraźnej mniejszości. Projekcje na czwarty kwartał są natomiast w przedziale od minus 1,9 proc. (Naroff Economic Advisors) do wzrostu o 3 proc. (EconForecaster), z medianą również na poziomie 1,1 proc.

Pamiętajmy jednak, że recesję w USA definiuje się inaczej niż w Europie i w dużej części świata. Amerykanie nie przejmują się techniczną recesją, czyli co najmniej dwoma z rzędu kwartalnymi spadkami PKB. W USA władze trzymają się definicji autorstwa Narodowego Biura Badań Ekonomicznych (NBER), że recesja to okres znaczącego osłabienia aktywności odczuwalnego szeroko w gospodarce przez okres dłuższy niż kilka miesięcy. Definicja ta nie jest precyzyjna, a w praktyce to NBER decyduje, kiedy w USA nastąpiła recesja i ogłasza to zwykle wiele kwartałów po tym, jak się ona zakończyła.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Inflacja w USA negatywnie zaskoczyła

Inflacja konsumencka w USA przyspieszyła z 2,7 proc. w lipcu do 2,9 proc. w sierpniu. Rynek i tak...

Czy mamy więc już do czynienia z „ogólnym osłabieniem” gospodarki USA? Na pewno jest jeszcze za wcześnie, by to stwierdzić. Niektórzy analitycy twierdzą nawet, że ostatnie, kiepskie dane z rynku pracy mogą być mylące.

– Ograniczony wzrost zatrudnienia może nie wynikać ze spadku popytu, lecz z kurczącej się podaży siły roboczej, spowodowanej znacznym ograniczeniem imigracji i deportacją zagranicznych pracowników. Wielu ekonomistów uważa, że jest to przynajmniej częściowo przyczyną słabych danych dotyczących zatrudnienia – wskazuje Edward Markus, założyciel firmy badawczej ECR Research. Zwraca on też uwagę na to, że w USA nie jest planowany obecnie żaden większy fiskalny pakiet stymulacyjny. Administracja Trumpa dąży natomiast do obniżenia podatków i cięć regulacji, ale jednocześnie wywołuje podwyższoną niepewność w gospodarce.

„Oczekujemy, że PKB będzie rósł w tempie 1 proc. w ujęciu rocznym w trzecim i czwartym kwartale 2025 roku, przy niemal niezmienionej sprzedaży końcowej na rynku krajowym oraz wsparciu płynącym ze zmniejszenia deficytu handlowego i odbudowy zapasów” – prognozują natomiast ekonomiści Goldman Sachs. Spodziewają się oni w tym okresie: wzrostu konsumpcji o 0,8 proc., spadku inwestycji biznesowych o 0,6 proc. i zmniejszenia się inwestycji mieszkaniowych o 8 proc. Czy te prognozy brzmią „recesyjnie”? Raczej nie, choć wskazują na osłabienie gospodarki.

Czas cięcia stóp procentowych

Gdy Donald Trump zaczynał w styczniu swoją drugą kadencję prezydencką, stopa bezrobocia w USA wynosiła 4 proc. W sierpniu sięgała już 4,3 proc. Inflacja konsumencka zeszła z 3 proc. w styczniu do 2,7 proc., a w sierpniu wzrosła do 2,9 proc. Główna stopa a była natomiast utrzymywana w tym czasie w przedziale 4,25-4,5 proc. Irytowało to Trumpa, który widział m.in. pogorszenie koniunktury na rynku nieruchomości i naciskał na Fed, by wrócił do cięcia stóp. I wygląda na to, że do upragnionego cięcia dojdzie 17 września. Prezydent uważa to cięcie za „spóźnione”.