Regiony budują na potęgę za unijne euro

Które regiony szybko realizują inwestycje dotowane z Unii, a które wolniej, i co komu idzie najlepiej? Z zawartych dotąd umów o dofinansowanie wynika, że za środki z programów regionalnych ma zostać łącznie wybudowanych 799 km nowych dróg gminnych, wojewódzkich i powiatowych. Dotąd wybudowano 280 km, najwięcej w Lubelskiem (84 ze 137 zaplanowanych tam kilometrów), najmniej w Zachodniopomorskiem (4 z 20 km).

– Musimy szybko poprawić dostępność wewnętrzną i zewnętrzną regionu – mówi „Rz" Krzysztof Hetman, marszałek lubelski. Jego region nieźle radzi też sobie z przebudową dróg, choć tu liderem jest Podkarpacie. Zmodernizowano tam prawie 500 z dotowanych 900 km. Na Śląsku tylko 32 z 290 km.

Łącznie województwa mają zmodernizować prawie 6800 km dróg. Na razie poprawiono 2650 km. Pięć regionów: Podkarpackie, Lubuskie, Świętokrzyskie, Warmińsko-Mazurskie i Podlaskie, drogowe plany modernizacyjne zrealizowało już w ponad połowie. Choć na Podlasiu inwestycje drogowe dopiero rozkwitną. Ze środków na lata 2007 – 2013 nie powstanie lotnisko i pieniądze przeznaczono na drogi.

– To, że lotnisko na razie nie powstanie, to zła wieść dla regionu, bo leży on na peryferiach Europy i Polski. Inwestycje drogowe tego nie zrekompensują, zresztą czasu na przekładanie pieniędzy jest coraz mniej – uważa Jerzy Kwieciński, ekspert BCC.

Lubelskie i Podkarpackie przodują też w innych dziedzinach. Podkarpacie wybudowało i zmodernizowało już prawie 1000 km kanalizacji sanitarnej. Ma jej tam powstać najwięcej, bo aż 1548 km (ogółem w regionach 8142 km). Na Lubelszczyźnie wybudowano 44 km sieci szerokopasmowego Internetu z 82 km zbudowanych dotąd we wszystkich województwach. – Poza drogami stawiamy na Internet. Nowe technologie są bardzo potrzebne w typowo rolniczym regionie, jakim jest Lubelskie – mówi Hetman.

Z drogami i kanalizacją słabo radzi sobie Zachodniopomorskie, ale za to jest liderem w uzbrajaniu terenów pod inwestycje. Dotąd regiony uzbroiły 1453 ha terenów inwestycyjnych, z czego aż 744 ha przypada na Zachodniopomorskie.

– To przemyślana strategia. Wchodząc do UE, w zasadzie nie dysponowaliśmy ofertą dla inwestorów. Grunty pod inwestycje typu greenfield można było policzyć na palcach. Teraz nadrobiliśmy zaległości i mamy już 900 ha. Każdemu inwestorowi możemy zaoferować kilkanaście lokalizacji – mówi Olgierd Geblewicz, marszałek zachodniopomorski.

Pytany o słabe wyniki w drogownictwie i kanalizowaniu gmin, tłumaczy, że to efekt ostrożności. – W 2008 r. prawo środowiskowe okazało się niedostosowane do unijnego. Mimo to inne regiony kontynuowały tzw. inwestycje liniowe, a my wstrzymaliśmy konkursy i zaczęliśmy procedury na nowo, aby na pewno być w zgodzie z wymaganiami Brukseli – wyjaśnia. Dodaje, że w regionie trwa wielka przebudowa dróg, a jej efekty będą w latach 2012 – 2013.

Regiony działają nie tylko na korzyść kierowców, ale i rowerzystów. Do końca wakacji zbudowano, oznakowano lub wytyczono 140 km ścieżek rowerowych, głównie w Kujawsko-Pomorskiem (46 km). Wsparciem z programów regionalnych objęto też 318 szkół.

Jak zaznacza urzędnik resortu rozwoju, dane o postępie inwestycji są trudno porównywalne, bo każdy region dysponuje innym budżetem i różną jego część przeznacza na poszczególne inwestycje. Np. Mazowsze przeznaczyło 45 proc. środków na transport, a Lubuskie tylko 9 proc. Różna jest też skala projektów.

Mimo to zdaniem Kwiecińskiego ważna jest obserwacja realizacji i efektów inwestycji. – Do tej pory przywiązywaliśmy wagę do tego, ile pieniędzy rozdzielono. Teraz trzeba monitorować jakość i postęp inwestycji – mówi. – Na przykładzie Podkarpacia widać, jak ważna jest konsekwencja. Region postawił m.in. na drogi i ochronę środowiska i są efekty w postaci setek kilometrów zmodernizowanych dróg i kanalizacji.