Duży wzrost dochodów polskich rolników

Polscy i bułgarscy rolnicy osiągnęli w ostatnich pięciu latach najwyższy w UE realny wzrost zarobków. Przychody rolników w UE rosną wolniej, niż chciała Bruksela. Wysokie ceny produktów rolnych przełożyły się na rekordowe dochody rolnictwa w 2010 r. Unijne pieniądze trafiają do producentów pasz, nawozów i maszyn

Publikacja: 07.01.2011 02:50

Nierówny wzrost dochodów mimo wspólnej polityki rolnej

Nierówny wzrost dochodów mimo wspólnej polityki rolnej

Foto: Rzeczpospolita

Podsumowanie ostatnich pięciu lat w unijnej polityce rolnej wypada zdecydowanie lepiej w Polsce niż w większości krajów Unii Europejskiej. Dochody osiągane przez przeciętnego polskiego rolnika wzrosły między 2005 a 2010 rokiem o 53,6 proc. – wynika z danych Eurostatu. Lepszy wynik – wzrost o 54,2 proc. – ma tylko Bułgaria.

W tym czasie rolnikom w dziewięciu unijnych państwach się pogorszyło. Najwięcej, bo aż o jedną trzecią, zmalały zarobki producentów rolnych z Luksemburga. Mimo wejścia do Unii Europejskiej także rolnicy rumuńscy i słoweńscy zanotowali w ostatnich pięciu latach spadek dochodów.

Dane Eurostatu pokazują, że realne, skorygowane o inflację zarobki rolników z 27 państw członkowskich wzrosły w ciągu ostatnich pięciu lat tylko o 10 proc. W tym czasie zatrudnienie w rolnictwie unijnym spadło o prawie 13 proc. Zdaniem ekonomistów świadczy to o porażce wspólnej polityki rolnej.

– Według prognozy Komisji Europejskiej zmniejszenie o 15 proc. zatrudnienia w rolnictwie w latach 2005 – 2010 miało spowodować wzrost dochodu rolników o 18 proc. Tak się nie stało – wskazuje Lech Goraj, kierujący w Polsce systemem zbierania i wykorzystania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (FADN).

Dane Eurostatu pokazują, że przekazywane do rolnictwa pieniądze z unijnego budżetu są transferowane w dużej mierze na zewnątrz. Rolnicy płacą bowiem coraz więcej za materiały i usługi do produkcji: pasze, maszyny, nawozy czy energię.

Ostatni rok przyniósł jednak także zdecydowany wzrost cen produktów rolnych, co poprawiło sytuację niemal we wszystkich krajach UE: w 21 państwach dochody rolników wzrosły. Najbardziej, o 27 proc., podrożały rośliny oleiste, o 21 proc. poszły w górę w ubiegłym roku ceny zboża, o 13 proc. ziemniaków, o 9,4 proc. mleka i o 9 proc. świeżych warzyw. Z drugiej strony zaczął się bardzo trudny czas dla producentów wieprzowiny, której ceny nie rosną mimo wyższych kosztów produkcji.

[wyimek]15,3 tys. zł zarobił średnio polski rolnik w 2010 r. – wynika ze wstępnych szacunków[/wyimek] W Polsce w ostatnim roku zarobki statystycznego rolnika wzrosły o 18,4 proc. – ocenił Eurostat. W ujęciu nominalnym dochód całego rolnictwa osiągnął w tym czasie poziom prawie 30 mld zł. – To rekordowy wynik. Zawdzięczamy go głównie temu, że ceny większości produktów rolnych wróciły do wysokiego poziomu, a także wyższym stawkom dopłat unijnych – podkreśla dr Zbigniew Floriańczyk z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Dopłaty unijne odpowiadają za 59 proc. dochodów polskich gospodarstw. Początkowo, w 2004 r., polscy rolnicy otrzymywali tylko 55 proc. pełnej stawki unijnych dopłat. Co roku kwota ta wzrastała, dlatego w latach 2005 – 2010 wartość dopłat bezpośrednich zwiększyła się o 108,5 proc. Pieniądze te odgrywają największą rolę w tworzeniu dochodów gospodarstw najsłabszych, które nie inwestują, bo nie mogą, w drogie środki produkcji.

– O tym, że sytuacja dochodowa w rolnictwie polskim w 2010 roku nie była imponująca, świadczy fakt, że relacja wartości dochodu w przeliczeniu na osobę pełnozatrudnioną w rolnictwie wynosi 60 proc. średniej płacy netto w gospodarce narodowej – zauważa Goraj.

Ze wstępnych szacunków wynika, że statystyczny polski rolnik zarobił netto w ubiegłym roku ok. 15,3 tys. zł. Dla porównania średnia płaca netto w gospodarce narodowej wyniosła ok. 25,3 tys. zł. Gdyby nie było dopłat unijnych, nasi rolnicy zarobiliby jeszcze mniej – tylko ok. 9 tys. zł. Ekonomiści podkreślają, że konieczne jest ograniczenie zatrudnienia na wsi i podniesienie efektywności pracy. Dopiero wtedy zmniejszą się różnice płac w rolnictwie i gospodarce narodowej.

[ramka][srodtytul]Dochody rolników rosną dzięki wyższym cenom i dopłatom unijnym[/srodtytul]

Wartość produkcji ogółem polskiego rolnictwa wzrosła w ubiegłym roku do 74 mld zł – wynika z danych zebranych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Jest to wynik o ponad 5 proc. lepszy niż w 2009 r., kiedy wartość produkcji rolnej osiągnęła 70,3 mld zł. Chociaż wolumen produkcji spadł w 2010 r. o prawie 4 proc., co było wynikiem m.in. gorszych warunków pogodowych, to jednocześnie ceny produktów rolnych poszły w górę o ok. 10 proc. Wzrosły także dopłaty do produktów rolnych z 5,3 mld zł w 2009 r. do 5,5 mld zł w ubiegłym roku. Wartość tzw. zużycia produkcyjnego, obejmującego między innymi nakłady na energię, nawozy, pasze, wzrosła o 3 proc.: z 46 760 mln zł do 48 310 mln zł. Amortyzacja zwyżkowała o 5 proc., przy czym koszty pracy najemnej w rolnictwie poszły w górę o 10 proc., a podatki o 6 proc. – wynika z danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Łączna kwota pozostałych dopłat do rolnictwa zwiększyła się o 9,5 proc. W ujęciu nominalnym dochód całego rolnictwa w Polsce wzrósł w 2010 r. o 9,8 proc., do prawie 29,85 mld zł, co stanowi najlepszy wynik w historii. [/ramka]

[ramka][srodtytul]Opinia[/srodtytul]

[b]dr Łukasz Hardt Wydział Nauk Ekonomicznych UW[/b]

Opisywany przez Eurostat wzrost dochodów wynika przede wszystkim ze wzrostu cen produktów rolnych, a nie ze zmian strukturalnych. Nadal wydajność produkcji jest w Polsce dużo niższa niż w krajach starej UE. Trwały wzrost dochodów w polskim rolnictwie będzie możliwy tylko w sytuacji poprawy jego wydajności, co wiąże się z koniecznością zwiększenia wielkości przeciętnego gospodarstwa i zmniejszenia zatrudnienia w rolnictwie. Temu muszą służyć działania wspólnej polityki rolnej UE i polityki spójności w Polsce po 2013 r. [/ramka]

Podsumowanie ostatnich pięciu lat w unijnej polityce rolnej wypada zdecydowanie lepiej w Polsce niż w większości krajów Unii Europejskiej. Dochody osiągane przez przeciętnego polskiego rolnika wzrosły między 2005 a 2010 rokiem o 53,6 proc. – wynika z danych Eurostatu. Lepszy wynik – wzrost o 54,2 proc. – ma tylko Bułgaria.

W tym czasie rolnikom w dziewięciu unijnych państwach się pogorszyło. Najwięcej, bo aż o jedną trzecią, zmalały zarobki producentów rolnych z Luksemburga. Mimo wejścia do Unii Europejskiej także rolnicy rumuńscy i słoweńscy zanotowali w ostatnich pięciu latach spadek dochodów.

Pozostało 89% artykułu
Biznes
Rekordowa liczba bankructw dużych firm na świecie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Biznes
Święta spędzane w Polsce coraz popularniejsze wśród zagranicznych turystów
Biznes
Ministerstwo obrony wyda ponad 100 mln euro na modernizację samolotów transportowych
Biznes
CD Projekt odsłania karty. Wiemy, o czym będzie czwarty „Wiedźmin”
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Biznes
Jest porozumienie płacowe w Poczcie Polskiej. Pracownicy dostaną podwyżki