6 mld zł inwestycji w tory

Jeżeli władzom spółki odpowiedzialnej za budowę i modernizację torów uda się w tym roku zapłacić faktury warte prawie 6 mld zł, wyda na swoje inwestycje o 2,2 mld zł więcej niż w roku ubiegłym. I więcej niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich lat. To doskonała wiadomość dla firm zaangażowanych na tym rynku.

Plany PKP PLK przewidują również ogłoszenie w tym roku kolejnych przetargów. Podzielone mają być zlecenia warte ponad 5,4 mld zł. O te kontrakty coraz ostrzej walczą firmy nie tylko obecne na naszym rynku od lat, ale i te dopiero próbujące zdobyć w Polsce pozycję i doświadczenie. Ceny oferowane przez nie w przetargach są nawet o blisko 40 proc. niższe niż wartość kosztorysowa planowanej inwestycji. – W ciągu ostatniego roku żaden z tzw. tradycyjnych na rynku wykonawców nie zdobył znaczącego kontraktu kolejowego – mówi Maciej Radziwiłł, prezes Trakcji Polskiej.

Rządowe plany

Na ten rok planowana jest warta ok. 2 mld zł modernizacja torów z Warszawy do Radomia. Na rozstrzygnięcie czeka też ogłoszony w tym roku remont trasy Rail Baltica.

– Większość dużych przetargów zaplanowanych na ten rok została już rozpisana, ich wartość to ok. 3 mld zł. Pojawić mają się następne postępowania warte kolejne ok. 2 mld zł – mówi Dariusz Blocher, prezes Budimeksu.

Branża z niecierpliwością czeka na uruchomienie projektów rewitalizacyjnych i tym samym pojawienie się na rynku kolejnych ok. 5 mld zł, które jeszcze do niedawna miały być przeznaczone na realizację inwestycji drogowych. Ale i w zaplanowanych już 5,4 mld zł zł mieszczą się pierwsze projekty z tej grupy, na których finansowanie z unijnych dotacji Bruksela wyraziła zgodę pod koniec kwietnia. Rewitalizacja polega na odtworzeniu pierwotnych parametrów technicznych wybranych torów. PKP PLK przygotowała już dziewięć takich projektów o wartości 2,4 mld zł

W tym roku w przetargach konkurencja zaczęła zauważać obecność między innymi firmy Torr, FCC, Dragadosa czy Salcef. – Mają doświadczenie w budowaniu torów, ale nie na polskim rynku. A każdy rynek ma swoją specyfikę – mówi Maciej Radziwiłł. Najbardziej branżę martwią ceny oferowane przez nowych konkurentów. – Nowi gracze wchodzą  z bardzo niskimi cenami. Nie rozumiem, na czym miałaby polegać ich przewaga, nie są w stanie oferować ceny o 25 – 30 proc. niż- szej od innych wykonawców. Tak dużych marż na kontraktach kolejowych nigdy nie mieliśmy – mówi Radziwiłł.

Rynek się rozdrabnia

Zdaniem Dariusza Blochera, prezesa Budimeksu, panująca obecnie konkurencja na rynku jest niezdrowa. – Oceniam, że ceny musiałyby wzrosnąć o blisko 20 proc., by firmy, które teraz składają najniższe oferty, nie straciły na kontrakcie – mówi Dariusz Blocher. Zdaniem Zbigniewa Jakubasa, właściciela Ferroco, wiele firm na rynku nie przetrwa. – Kontrakty, które wygrywaliśmy jeszcze dwa lata temu z marżą 4-5 proc., obecnie realizowane są po kosztach lub ze stratami – mówi Jakubas.

Zasady panujące na rynku muszą się zmienić. Firmy wnoszą zarówno o zmianę wyboru ofert, jak i sposobu realizacji prac. Jak postuluje Zbigniew Jakubas, PKP PLK powinna żądać tzw. gwarancji wykonania w wysokości 10–20 proc. kosztorysowej wartości kontraktu, wówczas pierwszej weryfikacji oferentów dokonywałyby banki takich gwarancji udzielające.

Bardzo realne jest pojawienie się problemów, z którymi boryka się sektor drogowy – przy niskich marżach główni wykonawcy wiele ryzyk mogą przenosić na podwykonawców. – Jak wynika z mojej wiedzy, obecnie tylko jeden przetarg – budowa tunelu pod Łodzią – ma zapisaną możliwość indeksowania cen – mówi Maciej Radziwłł.  Przedstawiciele firm zajmujących się modernizacją torów liczą jednak, że nadchodzące lata przyniosą poprawę koniunktury. W kolejnej perspektywie unijnej przygotowywanej na lata 2014 – 2020 to inwestycje kolejowe mają mieć pierwszeństwo w uzyskaniu unijnego dofinansowania. – W Unii są pieniądze na te inwestycje, musimy je jednak zacząć wykorzystywać – mówi Zbigniew Jakubas.

Masz pytanie, wyślij e-mail do redaktora sekcji „Rynek i biznes" Wojciecha Romańskiego w.romanski@rp.pl

Problemy branży

Firmy budujące tory w Polsce narzekają na:

? złe przygotowanie projektów budowlanych,

? długi czas rozstrzygania przetargów,

? brak indeksacji cen we wszystkich kontraktach zlecanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe i wzrost cen materiałów,

? dużą konkurencję, w tym  nowe na polskim rynku firmy, które oferują ceny znacznie poniżej wartości kosztorysowej prac.

Szanse dla branży

Transport kolejowy w Polsce ma przed sobą dobre perspektywy, więc firmy realizujące inwestycje kolejowe mogą liczyć na zamówienia:

? W kolejnym budżecie unijnym na lata 2014 – 2020 inwestycje kolejowe mają mieć pierwszeństwo w dofinansowaniu.

? Potrzeby inwestycyjne na polskich torach sięgają ok. 100 mld zł.

? Coraz więcej przetargów kolejowych organizowanych jest w systemie Projektuj i buduj, co upraszcza ich realizację.

Opinie:

Dariusz Blocher, prezes Budimeksu

Rynek kolejowy jest perspektywiczny. Jeżeli Unia Europejska przetrwa, to większość środków w kolejnym budżecie będzie przeznaczona na modernizację torów. Mamy

20 tys. linii, z tego ok. 50 proc. wymaga remontów, co będzie kosztować ok. 100 mld zł, tymczasem przedstawione plany są warte ok. 35 mld zł. Z moich szacunków wynika, że w nowej perspektywie z dotacji branża będzie mogła pozyskać ok. 8 mld euro. Pozytywną rzeczą jest trend zlecania prac w systemie Projektuj i buduj i utrzymaj, co znacznie ułatwia realizację inwestycji.