Rusza druga fala lotniczych inwestycji

– Wciąż bijemy konkurencję niezłą relacją kosztów do jakości, a teraz atutem stają się ambitne ośrodki badawcze – mówi Andrzej Rybka, dyrektor stowarzyszenia Dolina Lotnicza.

Ten podkarpacki skrzydlaty klaster tylko w zeszłym roku wyeksportował części dla światowych gigantów awiacji warte 2 mld dol. i kończył inwestycje za 1,5 mld dol.

Teraz klaster – liczący już 115 firm zatrudniających 23 tys. pracowników, przede wszystkim wysokiej klasy specjalistów – szykuje się do drugiej fali inwestycyjnej. Może ona w najbliższych latach mieć wartość nawet 0,5 mld dol.

Adres znany w Boeingu i Airbusie

Ci, którzy wybudowali pod Rzeszowem fabryki kilka lat temu – tak jak bawarski koncern MTU, globalny Goodrich, Hamilton Sundstrand i inne spółki amerykańskiego konglomeratu UTC – już planują rozbudowę zakładów i dalszy rozwój. Po brytyjskim partnerze Rolls-Royce'a, spółce McBraida Polska, i kanadyjskim Heli-One do wejścia w Dolinę szykują się też zupełnie nowi inwestorzy: duże korporacje i firmy rodzinne.

– Wkrótce będzie o nich głośno – tylko tyle może ujawnić w obecnej fazie negocjacji dyrektor Rybka.

Potwierdza, że obecność na Podkarpaciu kluczowych poddostawców gigantów awiacji – Boeinga, Airbusa, Sikorsky Aircraft czy AgustaWestland – już dawno zwróciła uwagę lotniczych spółek z najdalszych zakątków świata: Japonii, Korei Płd., Australii, Singapuru, Nowej Zelandii. Zwiastunem zmian jest bez wątpienia pierwsza chińska inwestycja: przedsiębiorcy Państwa Środka (JiangSu LanTian Aerospace Industrial Park) przejęli Aero AT, prywatną firmę produkującą nowoczesne, lekkie samoloty AT-3, konstrukcji Tomasza Antoniewskiego.

Specjaliści pilnie poszukiwani

Paweł Poncyljusz, polityk, ale też szef Avio Polska, firmy należącej do silnikowego potentata General Electric Aviation, przyznaje, że branża lotnicza, która mocno idzie do przodu i wyrasta na jedną ze specjalności narodowego przemysłu, zaczyna mieć kłopoty z rekrutacją specjalistów.

Absolwenci politechnicznych kierunków związanych z awiacją, rozchwytywani są na pniu. Coraz częściej mówi się też o konieczności importowania technicznej kadry z bliższego i dalszego sąsiedztwa.

– Szczęśliwie dla Podkarpacia już od lat działa uruchomiona przez klaster sieć szkół dla lotniczych mechaników – mówi Andrzej Rybka. – 100 mln zł inwestujemy teraz w 12 miastach w wyposażenie lokalnych centrów szkolenia praktycznego przygotowujących speców do pracy na obrabiarkach sterowanych numerycznie – dodaje.

Oprócz talentów, tradycji i podkarpackiej przedsiębiorczości sprężyną nakręcająca podkarpacki klaster ma być program InnoLot. Państwo i przedsiębiorcy już w zeszłym roku umówili się, że wspólnie inwestują w nowe lotnicze technologie, które zapewnią rozmach skrzydlatemu przemysłowi w Polsce.

Publiczno-prywatny InnoLot ma w puli 0,5 mld zł na innowacje. Międzynarodowi eksperci wskazali właśnie 12 nowatorskich projektów, ze zgłoszonych kilkudziesięciu, które dostaną granty – w sumie 168 mln zł (z zaplanowanych w I turze 180 mln zł).

Do końca stycznia o dofinansowanie rzędu 120 mln zł mogą się ubiegać następne firmy.

Politechniki z firmami

– W pierwszym rozdaniu beneficjentami okazali się najwięksi gracze w branży i wspierające przedsiębiorców najlepsze ośrodki politechniczne z Lublina, Rzeszowa i Warszawy – mówi prof. Jacek Rokicki, szef komitetu sterującego InnoLot. – Teraz zależy nam na tym, aby z finansowego wsparcia na uprzywilejowanych zasadach skorzystały przede wszystkim małe i średnie firmy, którym najbardziej brakuje pieniędzy na nowatorskie projekty i konstrukcje – dodaje.

Przypomina, że zasadą programu jest co najmniej 40--proc. udział przedsiębiorców w finansowaniu badań zakończonych powstaniem demonstratora technologii.

Pierwsze już docenione projekty wskazują mocne strony i kierunki specjalizacji rodzimego skrzydlatego przemysłu: to rozwój silników lotniczych, projektowanie innowacyjnych komponentów śmigłowcowych i budowa struktur lotniczych.

– Chcemy też iść dalej z doświadczeniami obejmującymi nowe materiały i technologie pozwalające obniżać eksploatacyjne koszty i zwiększające trwałość konstrukcji – mówi prof. Rokicki.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora