Banki zarobiły krocie i drżą przed dodatkowym podatkiem

Banki idą na rekord. I to nie tylko jeśli chodzi o zyski, ale i o podatki, jakie odprowadzają do budżetu państwa. W ciągu tylko pierwszych pięciu miesięcy tego roku sektor zarobił na czysto ponad 17 mld zł (czyli więcej niż w całym 2022 r.), a podatek dochodowy w rachunku zysków i strat sięgnął niemal 6 mld zł. Obie pozycje rok do roku wzrosły o 33 proc. i gdyby taka dobra sytuacja utrzymywała się w kolejnych miesiącach, można by oczekiwać najwyższych wyników w historii sektora.

Nadzieje na rekordy może studzić problem frankowy, ale nawet mimo to analitycy są dobrej myśli. Przypomnijmy, że banki muszą zawiązywać rezerwy na ryzyko prawne kredytów CHF, a po wyroku TSUE z 15 czerwca, który był bardzo korzystny dla kredytobiorców, proces ten może jeszcze przyspieszyć.

Czytaj więcej

Banki

Paweł Borys: Przedłużenie wakacji kredytowych możliwe także w 2024 roku

Przedłużenie wakacji kredytowych może być uzasadnione na pierwszy lub pierwszy i drugi kwartał 2024 r., do czasu obniżenia stóp procentowych poniżej 6 procent – powiedział w telewizji Polsat prezes Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) Paweł Borys.

– Wynik sektora, pomimo rezerw na kredyty w CHF, powinien wzrosnąć rok do roku, więc i podatek dochodowy też ma szansę się zwiększyć – ocenia jednak Andrzej Powierża, analityk Biura Maklerskiego Banku Handlowego. – Choć ostatecznie tempo tego wzrostu zarówno pod względem nominalnym, jak i kształtowania się efektywnej stopy podatkowej zależeć będzie od wielu parametrów, m.in. od tego, ile kosztować będę banki ugody frankowe – podkreśla.

– Może też spodziewać się kilkuprocentowego wzrostu podatku od instytucji finansowych ze względu na niewielki wzrost aktywów banków – zauważa też Kamil Sobolewski, ekspert rynków finansowych, główny ekonomista Pracodawców RP.

W sumie sektor może więc utrzymać swój status „złotej kury podatkowej” dla budżetu państwa, a nawet go poprawić. W 2022 r., jak wynika z raportu Związku Banków Polskich, podatek dochodowy zapłacony przez sektor wyniósł 8,4 mld zł. Dla porównania to niemal dwa razy więcej niż w 2020 r. i w latach poprzednich.

Łącznie zaś z tzw. podatkiem bankowym w 2022 r. budżet mógł „zarobić” na kredytodawcach 13,7 mld zł, czyli o niemal 3 mld zł więcej niż rok wcześniej i niemal 90 proc. więcej niż np. w 2016 r.

Skoro banki już tak mocno „wspierają” budżet, to czy uda się uniknąć kolejnych danin? W grę wchodzić może powtórzenie parapodatku z 2022 r., czyli wakacji kredytowych, czy też tzw. windfall tax, podatek od nadzwyczajnych zysków, tak jak to stało się w Czechach. Pokusa dokręcenie śruby bankom może być tym większa, im więcej zarabiają one w środowisku wysokich stóp procentowych.

– Wprowadzenie obecnie dodatkowego podatku typu windfall tax pogłębiłoby jedynie problemy banków, od których nie można abstrahować, pomimo nominalnie wysokiego wyniku finansowego – ripostuje Agnieszka Wachnicka, wiceprezes Związku Banków Polskich. – Należy pamiętać, że sektor musi zaabsorbować bardzo wysokie koszty związane z ryzykiem prawnym walutowych kredytów mieszkaniowych, szacowane docelowo na ok. 100 mld zł, poniósł również istotne koszty wakacji kredytowych, które w naszej ocenie stanowią swego rodzaju substytut windfall tax, szczególnie że nie zostały obwarowane żadnym kryterium dochodowym – dodaje.

Wachnicka podkreśla, że banki muszą istotnie odbudować kapitały, aby móc w wystarczającym stopniu dostarczać finansowania do gospodarki. – Jeśli sektor bankowy miałby być w stanie zaspokoić potrzeby rozwijającej się gospodarki, poziom kredytów w relacji do PKB musiałby oscylować w okolicach 50 proc., tymczasem z naszych analiz wynika, że przy aktualnie osiąganych poziomach wyniku finansowego dużym wyzwaniem może być utrzymanie poziomu 35 proc. – ocenia wiceprezes ZBP.