Na co wpływają zmiany stóp procentowych

Rynek pieniężny Zmiany oficjalnych stóp procentowych wpływają bezpośrednio na stopy na rynku pieniężnym i, pośrednio, na oprocentowanie kredytów i depozytów oferowanych przez banki.

Oczekiwania przyszłych oficjalnych stóp procentowych wpływają na wysokość średnio- i długoterminowych stóp procentowych. W szczególności długoterminowe stopy procentowe po części zależą od oczekiwań rynku co do przyszłego przebiegu stóp krótkoterminowych.

Polityka pieniężna może również sterować oczekiwaniami dotyczącymi przyszłej inflacji podmiotów w gospodarce, a tym samym wpływać na kształtowanie się cen. Bank centralny z wysokim stopniem wiarygodności mocno kotwiczy oczekiwania stabilności cen. W tym przypadku podmioty gospodarcze nie muszą podnosić cen w obawie przed wyższą inflacją lub zmniejszać ich z obawy przed deflacją.

Ceny aktywów Wpływ na warunki finansowania w gospodarce i na oczekiwania rynkowe wywołany przez politykę pieniężną może doprowadzić do zmian cen aktywów (np. cen na giełdzie) i kursu walutowego. Zmiany kursów walut mogą wpływać na inflację bezpośrednio, o ile przywożone towary są bezpośrednio stosowane w konsumpcji, ale mogą również działać za pośrednictwem innych kanałów.

Oszczędności i decyzje inwestycyjne Zmiany stóp procentowych wpływają na decyzje inwestycyjne i oszczędności gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Na przykład, przy innych warunkach niezmienionych, wyższe stopy procentowe sprawiają, że mniej atrakcyjne staje się zaciąganie kredytów na finansowanie konsumpcji lub inwestycji.

Ponadto na konsumpcję i inwestycje mają także wpływ zmiany cen aktywów poprzez tzw. efekt bogactwa i wpływ na wartość zabezpieczenia. Na przykład, gdy dochodzi do wzrostu cen akcji, rośnie poziom zamożności tych gospodarstw domowych, które posiadają akcje, co może skłonić je do zwiększenia konsumpcji. I przeciwnie – gdy ceny akcji spadają, może to skłonić gospodarstwa domowe do ograniczenia spożycia.

Ceny aktywów mogą mieć również wpływ na zagregowany popyt poprzez wartość zabezpieczeń. Gdy ceny aktywów rosną, umożliwiają kredytobiorcom uzyskanie większej wartości pożyczek i/lub ograniczenie premii z tytułu ryzyka wymaganej przez kredytodawców.

Podaż kredytów Wyższe stopy procentowe zwiększają przykładowo ryzyko, że kredytobiorcy nie będą w stanie spłacić swoich kredytów. Banki mogą ograniczyć wysokość finansowania dla gospodarstw domowych i firm. W efekcie może to ograniczyć wysokość spożycia gospodarstw domowych i inwestycji firm.

Zmiany zagregowanego popytu i cen Zmiany w konsumpcji i inwestycjach będą wpływać na poziom popytu wewnętrznego na towary i usługi w stosunku do krajowej podaży. Gdy popyt przewyższa podaż, rośnie prawdopodobieństwo pojawienia się presji cenowej. Ponadto zmiany zagregowanego popytu mogą przełożyć się na warunki panujące na rynku pracy. To z kolei może mieć wpływ na ceny i wysokość płac.

Dostępność finansowania dla banków Zmiany stóp procentowych mogą wpływać na koszt pozyskania zewnętrznego finansowania przez poszczególne banki, w zależności od poziomu środków własnych i kapitału danej instytucji.

Ten kanał jest szczególnie istotny w czasie kryzysu finansowego, kiedy zasoby kapitału są skromniejsze i banki mają większe trudności z pozyskaniem go.