Restauracje zamiast banków

Zmniejszanie przez banki sieci placówek idzie pełną parą. Tylko przez zaledwie cztery miesiące tego roku (taki zakres obejmują najnowsze dane Komisji Nadzoru Finansowego) w polskim sektorze bankowym ubyły 143 oddziały, 106 filii, ekspozytur i innych placówek obsługi klienta oraz 160 różnego rodzaju przedstawicielstw.

Ofiary cyfryzacji i fuzji

Powodów redukcji sieci jest kilka: fuzje i przejęcia jednych banków przez drugie (dublowanie się placówek połączonych instytucji), chęć oszczędności spowodowana rosnącymi wymogami kapitałowymi dla banków oraz wprowadzeniem podatku od aktywów czy wreszcie spadek liczby wizyt klientów w oddziałach (postępująca cyfryzacja, coraz więcej spraw można załatwić online, bez wychodzenia z domu). W przypadku oszczędności gra jest warta świeczki, bo mniejsza liczba placówek to nie tylko mniejsze wydatki na czynsz czy utrzymania lokalu, ale to także mniejsze zatrudnienie, a koszty pracownicze to w skali sektora ok. 15 mld zł rocznie (stanowią połowę wszystkich kosztów działania banków).

O ile w ujęciu procentowym zmniejszenie sieci w skali czterech miesięcy nie jest bardzo duże (o 2 proc. w przypadku oddziałów, o 2,5 proc. pod względem filii oraz o 5 proc. w przypadku pozostałych placówek), to zamknięcie przez banki w tym czasie łącznie 408 różnego rodzaju przedstawicielstw robi wrażenie i nie pozostaje bez wpływu na rynek nieruchomości. Tym bardziej że trend trwa już od czterech lat – w tym czasie liczba wszystkich placówek w polskim sektorze bankowym zmalała o 1,31 tys. sztuk, do 14,1 tys. na koniec kwietnia.

Kiedyś banki otwierały placówki na potęgę. Stanowiąc dużą siłę popytową windowały ceny najmu nieruchomości komercyjnych. Teraz sytuacja odwraca się – banki nie chcą już dużych lokali przy ulicach (zamykają oddziały albo przenoszą się do mniejszych placówek w centrach handlowych). W ich miejscu wyrastają restauracje, kluby, sklepy.

– Można spojrzeć, jak banki wpływały na rynek nieruchomości w Hiszpanii. Tam również zamykały oddziały i widoczny był spadek cen najmu i zakupu nieruchomości komercyjnych. Jednak ten spadek cen, w atrakcyjnych dla klientów miejscach, nie trwał długo, bo jeśli lokalizacja była rzeczywiście atrakcyjna, to znajdował się nowy najemca, np. z branży usługowej czy gastronomicznej – mówi Michał Turalski, starszy menedżer w dziale usług doradczych dla sektora usług finansowych w KPMG w Polsce.

Jego zdaniem w Polsce może być podobnie. – Zaczęła się moda, aby bywać w restauracjach czy klubokawiarniach. Nowi najemcy będą może bardziej wybredni i dokładniej będą się przyglądać lokalom opuszczonym przez banki, więc ich właściciele powinni uzbroić się w cierpliwość. Jeśli jednak są to atrakcyjne miejsca, to nowi najemcy zapłacą tyle co banki, a może nawet więcej. Zatem spadek cen jeśli będzie, to pewnie kilkuprocentowy, a nie tąpnięcie. Gospodarka jak natura, nie znosi próżni – tłumaczy Turalski.

– Zmiany liczby placówek bankowych to normalny trend, który obserwuje się też np. w handlu. Coraz więcej osób korzysta z bankowości w internecie, robi też tam zakupy co wpływa na rynek – mówi Renata Kamińska, starszy negocjator w firmie doradczej CBRE. Dodaje, że ulice handlowe nie były szczególnie pożądaną lokalizacją, a w szczytowym momencie banki odpowiadały za ok. 10–12 proc. wynajmowanej powierzchni w takich lokalizacjach. Ale banki mają też sporo przedstawicielstw nieznajdujących się przy ulicach handlowych, które również są zamykane.

Za standardowy lokal ok. 100 mkw. przy ulicy handlowej trzeba zapłacić ok. 100–120 euro czynszu za mkw. miesięcznie. Ich atrakcyjność wcale nie spada, bo na dobry lokal w chętnie odwiedzanych centrach handlowych trzeba czekać nawet dwa, trzy lata, zatem wiele firm ciągle stawia na lokalizacje przy ulicach. – Jeśli chodzi o wchodzące na rynek nowe marki czy flagowe palcówki, to nadal lokalizacje przy znanych ulicach są pożądane. Ale są mniejsze niż kilka lat temu, bardziej kompaktowe. Dzisiaj wystarczy bankom 100–120 mkw., kiedyś co najmniej dwa razy więcej – dodaje Kamińska.

Ulice mniej bankowe

Wiele ulic handlowych zmienia swoje funkcje bardziej w kierunku jak najszerszej oferty gastronomicznej, co widać choćby po stołecznych ulicach Nowy Świat i Chmielna – dzisiaj w stolicy z handlem i to ofertą premium kojarzy się bardziej ulica Mokotowska. Z badania Cushman & Wakefield wynika, że najdroższą ulicą handlową w Polsce jest warszawski Nowy Świat ze średnią stawką czynszu niemal 1,1 tys. euro rocznie za mkw. (na Floriańskiej w Krakowie to 900 euro, a na stołecznej Chmielnej – 780 euro).

Ulice handlowe z jednej strony starają się przyciągać najemców z ofertą premium, co widać choćby na placu Trzech Krzyży w Warszawie czy Floriańskiej. Masowe marki sieciowe jak H&M, Zara czy C&A też chętnie uruchamiają salony przy ulicach handlowych. Banki z kolei z takich miejsc uciekają, choć i one decydują się czasem pozostawić drogą i dużą placówkę w prestiżowej lokalizacji.

Zmniejszanie liczby oddziałów banków jeszcze potrwa. – Ale jeśli ludzie będą korzystać z oddziałów i nie dojdzie do rewolucyjnego przełomu w bankowości, to zupełnie one nie znikną. Placówek będzie ubywać systematycznie wraz ze zmianą przyzwyczajeń społeczeństwa wynikających z postępu technologicznego – uważa Turalski. ©?