Prawo do emerytury przyznawanej i obliczanej według nowych zasad

Jeśli pracodawca pomoże podwładnemu w kompletowaniu dokumentów o nową emeryturę, za datę zgłoszenia wniosku przyjmuje się dzień jego złożenia w ZUS.

Publikacja: 05.05.2016 07:00

Prawo do emerytury przyznawanej i obliczanej według nowych zasad

Foto: 123RF

Prawo do emerytury przyznawanej i obliczanej według nowych zasad (dalej: nowa emerytura) przysługuje osobom, które osiągną powszechny wiek emerytalny. Ustanawia go art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalna).

Prawo do nowej emerytury zależy wyłącznie od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Aby je ustalić, nie ma znaczenia długość stażu emerytalnego. Trzeba natomiast udowodnić jakikolwiek okres ubezpieczenia.

Jaka procedura

Nowa emerytura przysługuje zarówno tym, którzy przystąpili do jednego spośród otwartych funduszy emerytalnych, jak i tym, którzy tego nie zrobili.

Zasady przejścia pracownika na emeryturę regulują ustawa emerytalna oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (DzU nr 237, poz. 1412). Przepisy te zobowiązują pracodawców m.in. do wystawiania aktualnym i byłym pracownikom zaświadczeń oraz dokumentów poświadczających:

- okresy składkowe i nieskładkowe,

- przychody stanowiące podstawę wymiaru składek i inne uzyskiwane świadczenia pieniężne oraz w naturze, mające wpływ na wysokość emerytury,

- okresy pracy w szczególnych warunkach albo w szczególnym charakterze.

Prawo do nowej emerytury przyznaje się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Przy tej emeryturze prawo do niej może powstać także w trakcie np. pobierania zasiłku chorobowego.

Na piśmie lub ustnie

Prawo do nowej emerytury i do okresowej emerytury kapitałowej oraz ich wysokość ustala ZUS w drodze decyzji na wniosek osoby ubezpieczonej lub jej pełnomocnika, zgłoszony bezpośrednio w organie rentowym. Wniosek o nową emeryturę można złożyć zarówno bezpośrednio w ZUS na piśmie lub zgłosić ustnie do protokołu, jak i przesłać za pośrednictwem poczty lub złożyć w polskim urzędzie konsularnym. ZUS musi też przyjąć i załatwić wniosek złożony za pośrednictwem płatnika składek.

Wniosek o emeryturę można także zgłosić w formie dokumentu elektronicznego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W tej formie robi się to przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS, utworzoną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (DzU nr 64, poz. 565 ze zm.). Obecnie wnioski takie składa się przez elektroniczny urząd podawczy (EUP) ZUS.

Wniosek o emeryturę może być zgłoszony także:

- za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, a przez osoby zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem urzędu konsularnego,

- w formie elektronicznej, za pomocą internetu, przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS (w tym przypadku dokument musi być podpisany kwalifikowanym e-podpisem mającym certyfikat).

Wniosek o przyznanie nowej emerytury obejmuje także oświadczenie o członkostwie w OFE. Złożenie go oznacza jednoczesne złożenie wniosku o ustalenie prawa do nowej emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i okresowej emerytury kapitałowej.

Wniosek o przyznanie emerytury zgłasza się, wypełniając odpowiedni formularz. Druki są dostępne w każdej jednostce ZUS oraz na stronach internetowych ZUS (www.zus.pl).

Nie za szybko

Skompletowany wniosek składa się z odpowiednim wyprzedzeniem, ale nie wcześniej niż na miesiąc przed spełnieniem warunków wymaganych do przyznania emerytury. Przedwczesne zgłoszenie formularza spowoduje, że ZUS wyda decyzję odmawiającą przyznania świadczenia.

Wniosek o nową emeryturę można zgłosić w każdej jednostce terenowej ZUS, natomiast decyzje w sprawie świadczeń wydają i świadczenia te wypłacają oddziały ZUS właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Bez udziału zatrudniającego

Kiedy pracodawca nie pośredniczy w składaniu wniosku do ZUS o nową emeryturę? W oddziale ZUS te dokumenty samodzielnie składają ubezpieczeni:

- urodzeni po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się przepisów ustawy emerytalnej dotyczących emerytur ustalanych według zasad dotychczasowych – a więc osoby, którym emerytura zostanie ustalona na nowych zasadach, określonych w art. 24 lub 184 ustawy,

- urodzeni przed 1 stycznia 1949 r., którzy będą przechodzić na emeryturę według nowych zasad w powszechnym wieku emerytalnym lub na emeryturę wcześniejszą dla osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub charakterze.

Tym osobom pracodawca nie musi przygotować wniosku ani przedkładać go we właściwym oddziale ZUS. Jeśli jednak to uczyni, data zgłoszenia wniosku zostanie ustalona na zasadach ogólnych (nie będzie nią data sporządzenia wniosku przez zakład).

Przykład

Nasz pracownik urodzony w lipcu 1950 r. w maju 2016 r. ukończy powszechny wiek emerytalny (65 lat i 10 miesięcy) i ma zamiar przejść na emeryturę. Zwrócił się do nas z prośbą o przygotowanie i złożenie w jego imieniu wniosku o emeryturę do ZUS. Czy mamy obowiązek to zrobić? Jeśli pracownik występuje o emeryturę według nowych zasad, firma nie musi tego za niego robić. Pracownik sam jest obowiązany zgłosić wniosek o emeryturę.

Dopuszczalna rezygnacja

Wniosek o nową emeryturę można wycofać, ale nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji w sprawie emerytury (także w sprawie okresowej emerytury kapitałowej). Jest na to miesiąc od doręczenia decyzji. Prośba o wycofanie wniosku jest skuteczna tylko wtedy, gdy została złożona na piśmie lub zgłoszona ustnie do protokołu.

Prawo do emerytury przyznawanej i obliczanej według nowych zasad (dalej: nowa emerytura) przysługuje osobom, które osiągną powszechny wiek emerytalny. Ustanawia go art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalna).

Prawo do nowej emerytury zależy wyłącznie od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Aby je ustalić, nie ma znaczenia długość stażu emerytalnego. Trzeba natomiast udowodnić jakikolwiek okres ubezpieczenia.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP