BTE: banki już bez przywilejów

Tylko te bankowe tytuły egzekucyjne, którym sąd zdążył nadać klauzulę wykonalności, są jeszcze skuteczne.

Aktualizacja: 27.11.2015 18:21 Publikacja: 26.11.2015 18:57

BTE: banki już bez przywilejów

Foto: 123RF

Od piątku 27 listopada znika bankowy tytuł egzekucyjny. Wszystko za sprawą nowelizacji prawa bankowego. Teraz banki będą musiały korzystać z innych narzędzi odzyskiwania długów.

Eksperci twierdzą, że konsumenci będą dzięki temu bezpieczniejsi. Bank, tak jak każdy inny uczestnik obrotu, będzie musiał dochodzić należności w postępowaniu sądowym (do tej pory sądy nadawały tylko klauzulę wykonalności sporządzonym przez banki tytułom egzekucyjnym). Banki nie ukrywają, że wzrosną koszty dochodzenia należności, które w konsekwencji obciążą także dłużnika.

Sąd może podzielić na raty

– Dzięki likwidacji bankowego tytułu egzekucyjnego przy dochodzeniu należności przez banki będzie miał zastosowanie m.in. art. 320 kodeksu postępowania cywilnego, który pozwala sądowi na rozłożenie w szczególnych okolicznościach należności na raty – mówi Lech Obara, radca prawny, który zajmował się wielokrotnie sprawami związanymi z bankowym tytułem egzekucyjnym i szef Stowarzyszenia Stop Wyzyskowi. – Dla wielu zadłużonych może to być duża ulga – podkreśla mec. Obara.

Jego zdaniem banki będą miały jednak nadal dużą przewagę nad konsumentem.

– Mają wiele innych narzędzi umożliwiających im wykorzystanie swojej przewagi instytucjonalnej i unikanie długiej drogi sądowej. Będą wymagać od swoich klientów chociażby weksla in blanco, który także daje możliwość szybkiego uzyskania nakazu zapłaty, hipotekę umowną , poddanie się egzekucji w akcie notarialnym – wymienia mec. Obara.

Są to instytucje, które od dawna istnieją w procedurze cywilnej. Notariusze się spodziewają, że w związku z likwidacją bankowego tytułu egzekucyjnego banki będą korzystały częściej właśnie z aktu notarialnego, w którym dłużnik poddaje się egzekucji.

Dłużnik równiejszy

– Dzięki notarialnemu oświadczeniu o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w związku z uzyskanym kredytem powstaje możliwość, aby w jednym dokumencie i w jednym miejscu zawarto nie tylko umowę sprzedaży, ale również zabezpieczono wierzytelność banku – hipoteką i zawarto oświadczenie o poddaniu się egzekucji – mówi Jacek Wojdyło, wiceprezes Krajowej Rady Notarialnej.

Jego zdaniem powrót do zwykłych wymogów do uzyskiwania tytułu egzekucyjnego, uregulowanych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, zrównuje pozycje obu stron stosunku prawnego: wierzyciela (z reguły profesjonalisty) i dłużnika (zwykle nieprofesjonalisty).

– Dłużnik (zaciągający kredyt) zyskuje fachową pomoc prawną notariusza, a wierzyciel (udzielający kredytu bank) skuteczne zabezpieczenie swych interesów. Obie zaś strony możliwość uproszczenia i skrócenia procedur, wymaganych oddzielnie dla poszczególnych czynności – wyjaśnia wiceprezes Wojdyło.

Koszty i opłaty

Zmiany są nie w smak samym bankom. Te, jak zapewnia Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich, są przygotowane do nowych przepisów – zmieniono procedury wewnętrzne, i przygotowano wzory umów.

– Największe konsekwencje tej zmiany polegają przede wszystkim na tym, że wzrosną koszty dotyczące zabezpieczenia wierzytelności. Będzie konieczność ponoszenia opłat związanych z aktem notarialnym o poddaniu się egzekucji, dojdą koszty postępowania sądowego. W konsekwencji obciążą one także dłużników – zaznacza wiceprezes Bańka.

Przy okazji likwidacji bankowego tytułu egzekucyjnego ustawodawca zmniejszył opłaty sądowe w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych. Są one obliczane stosunkowo – jako pięć procent wartości sporu. Nie mogą być jednak wyższe niż 1000 zł i niższe niż 30 zł.

Stare tytuły w obrocie

Likwidacja bankowego tytułu egzekucyjnego to konsekwencja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia tego roku. Trybunał orzekł, że wprowadzające go przepisy są niekonstytucyjne, naruszają zasadę równości. Stawiają bowiem banki w uprzywilejowanej pozycji.

BTE stawia bank na pozycji sędziego we własnej sprawie, podczas gdy bank i klient powinni być równymi stronami stosunku prawnego" – podkreślił Trybunał. Dał czas na zmianę przepisów do sierpnia 2016 r., posłowie zmienili jednak przepisy szybciej.

Mimo że nowe regulacje wchodzą właśnie w życie, nie oznacza to, że bankowe tytuły egzekucyjne zupełnie znikają z obrotu. Te, które do tej pory uzyskały klauzulę wykonalności, mogą nadal stanowić podstawę egzekucji.

—współpraca Marek Domagalski

ą nadal stanowić podstawę egzekucji. BdTXT - W - 8.15 J: —współpraca Marek Domagalski

Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego