Wkrótce na sesji rady powiatu będzie podjęta kwestia absolutorium. Komisja rewizyjna zamierza wnioskować o nieudzielenie absolutorium. Czy dopuszczalne jest podjęcie uchwały przez radę powiatu o udzieleniu absolutorium zarządowi powiatu w przypadku, gdy komisja rewizyjna wystąpiła z wnioskiem o nieudzielanie absolutorium, w następstwie, którego nie podjęto uchwały w sprawie nieudzielania absolutorium?
Należy zaznaczyć, że nie znajdziemy wprost odpowiedzi na podane zagadnienie w przepisach prawa. Konieczne jest spojrzenie na ten problem z szerszej perspektywy, z uwzględnieniem stosownych regulacji ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, w tym dotyczących istoty funkcjonowania komisji rewizyjnej jednostki samorządu terytorialnego oraz orzecznictwa. I tak, w art. 16 ww. ustawy postanowiono, że rada powiatu kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych. W tym celu powołuje komisję rewizyjną. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 14 ust. 1, oraz będących członkami zarządu (ust. 2). Z kolei w ust. 3 ww. artykułu ustawodawca określił, że komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu powiatu i występuje z wnioskiem do rady powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi.
Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową. Co również istotne, w orzecznictwie sądowym akcentuje się, że komisja rewizyjna jest organem wewnętrznym rady gminy (nie jest organem gminy w rozumieniu ustaw samorządowych) i pełni funkcje pomocnicze wobec jej organu stanowiącego (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 29 sierpnia 2017 r. (sygn. akt II SA/Ol 531/17). Z powyższego wynika, więc, że funkcjonowanie komisji rewizyjnej ma przede wszystkim charakter pomocniczy, niejako służebny wobec macierzystego organu stanowiącego jednostki samorządowej.
Z powyższym założeniem interpretacyjnym wiążą się zaś konsekwencje m.in. na płaszczyźnie mechanizmu absolutoryjnego. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z art.12 pkt 6 ww. ustawy, do wyłącznej właściwości rady powiatu należy rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu. Instytucja absolutorium stanowi ustawowo określony sposób kontroli organu stanowiącego nad wykonaniem budżetu przez organ wykonawczy i jest wyrazem końcowej oceny działalności w tym zakresie. Właśnie na kanwie ww. regulacji prawnych art. 16 ust. 3 i art. 12 pkt 6 ustawy o samorządzie powiatowym, istotne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 8 stycznia 2015 r. (sygn. akt I SA/Gd 1499/14), bazując na wytycznych Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartych w wyroku z 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt II GSK 521/13).
Z tych orzeczeń wynika, że nie można wywodzić z ww. regulacji prawnych stanowiska, że rada powiatu jest związana wnioskiem komisji rewizyjnej w zakresie przedmiotu projektu uchwały, który ma być poddany pod głosowanie organu powiatu, jakim jest rada powiatu. Podkreślono również w ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego: „fakt, że wniosek komisji rewizyjnej dotyczył nieudzielania absolutorium, nie krępuje rady powiatu i nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu głosowania w przedmiocie udzielenia absolutorium, w przypadku, gdy w następstwie wniosku komisji rewizyjnej dotyczącego nieudzielania absolutorium, rada powiatu nie podjęła uchwały w przedmiocie nieudzielania absolutorium". Dalej zaakcentowano, że wniosek komisji rewizyjnej podlega wprawdzie zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową, niemniej opinia w tej sprawie nie ma dla rady mocy wiążącej. Dodano, że wniosek komisji rewizyjnej nie podlega głosowaniu, a jedynie ma służyć wzbogaceniu obrazu i poszerzeniu wiedzy rady gminy o stopniu wykonania jej własnego budżetu.
