- Osoba zatrudniona w służbie cywilnej na stanowisku urzędniczym na podstawie mianowania zawarła i przez pół roku wykonywała umowę o dzieło z innym podmiotem, bez wymaganej zgody dyrektora generalnego urzędu. Czy pracodawca, który dowiedział się o tej umowie, mógł zwolnić urzędnika bez wypowiedzenia, bez wszczynania postępowania dyscyplinarnego, jeżeli od zawarcia wskazanej wyżej umowy upłynął już ponad miesiąc?
Tak. W art. 80 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej (dalej u.s.c.) zastrzeżono, że wszyscy członkowie korpusu służby cywilnej nie mogą podejmować dodatkowego zatrudnienia (chodzi tu o nawiązanie stosunku pracy) bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu ani wykonywać czynności bądź zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do służby cywilnej. Urzędników służby cywilnej (czyli członków korpusu zatrudnionych na podstawie mianowania) oraz osoby powołane na wyższe stanowiska w służbie cywilnej obowiązuje ponadto wymóg uzyskania zgody na podejmowanie zajęć zarobkowych – np. na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło (art. 80 ust. 2-3 u.s.c.).
Zgodnie z art. 71 ust. 7 pkt 1 u.s.c. ciężkie naruszenie przez urzędnika podstawowych obowiązków członka korpusu (w tym podjęcie zajęć zarobkowych bez potrzebnej zgody), jeżeli wina urzędnika jest oczywista, może spowodować rozwiązanie z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy urzędnika. Jak wyjaśniono w wyroku Sądu Najwyższego z 7 października 2015 r. (sygn. II PK 259/14, LEX nr 1816592) taki sposób rozwiązania stosunku pracy został uregulowany odrębnie od odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie obowiązków członka korpusu (art. 113 i nast. u.s.c.). To do pracodawcy należy wybór adekwatnego sposobu dyscyplinowania bądź sankcjonowania konkretnego naruszenia obowiązków. Pracodawca może zwolnić podwładnego bez konieczności wszczynania procedury dyscyplinarnej.
W myśl art. 71 ust. 8 u.s.c. rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem bez wypowiedzenia z winy urzędnika nie może nastąpić po upływie miesiąca od dnia uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy. W wyroku SN z 6 kwietnia 2016 r. (sygn. II PK 64/15, LEX nr 2054093) zwrócono uwagę, że bieg tego terminu liczy się odrębnie w stosunku do każdego kolejnego dnia utrzymującego się stanu naruszenia obowiązku niepodejmowania zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. W takim przypadku mamy do czynienia z trwałym naruszaniem obowiązków. Zakaz podejmowania zajęć zarobkowych (poza pracą w urzędzie) bez pisemnej zgody dyrektora generalnego jest jednoznaczny z obowiązkiem powstrzymania się od takich zajęć. Powoduje to, że stan naruszenia tego obowiązku trwa przez cały czas wykonywania zajęć zarobkowych bez wymaganej zgody. W wyroku SN z 7 czerwca 2017 r. (sygn. I PK 183/16, LEX nr 2320362) przyjęto, że oceniając, czy nastąpiło przekroczenie terminu na zwolnienie podwładnego bez wypowiedzenia, należy:
- ustalić, czy „okoliczności" uzasadniające zwolnienie były zachowaniem o charakterze ciągłym lub czynem ciągłym (stanem trwałym),
