Wybory na Litwie: Wszyscy chcą do Warszawy

Faworyci wyborów prezydenckich na Litwie mają podobne poglądy na sprawy zagraniczne. Cała trójka zapowiada, że pierwszą wizytę złoży w Polsce.

Aktualizacja: 12.05.2019 12:25 Publikacja: 11.05.2019 00:01

Od lewej: ekonomista i bankowiec Gitanas Nauseda, była minister finansów Ingrida Šimonyte oraz premi

Od lewej: ekonomista i bankowiec Gitanas Nauseda, była minister finansów Ingrida Šimonyte oraz premier Saulius Skvernelis

Foto: AFP

Kończy się epoka Dalii Grybauskaite w litewskiej polityce. Po dziesięciu latach formalnie bezpartyjna prezydent (w działaniach zazwyczaj prawicowa, a w odniesieniu do kwestii ważnych dla Polski – wręcz nacjonalistyczna) przekaże władzę na krajowym podwórku i – jak wiele na to wskazuje – zawalczy na międzynarodowym boisku jako szefowa międzynarodowej organizacji. Ma władzę większą, niż jej formalnie przysługuje, to ona reprezentuje kraj na szczytach UE i NATO, choć wcale tak być nie musi, żaden szef rządu nie ośmielił się jednak z nią o to rywalizować. Nie wiadomo, czy następca utrzyma taką pozycję, czy też więcej do powiedzenia w sprawach zagranicznych będzie miał premier.

Zapewne takiej zmiany nie chciałby obecny szef rządu Saulius Skvernelis, jeżeli to on wygrałby wybory prezydenckie. Jest w trójce faworytów przed pierwszą turą, która odbędzie się w najbliższą niedzielę. Wszystko rozstrzygnie się w drugiej turze – 26 maja.

Oprócz Skvernelisa podobne notowania sondażowe (poparcie około jednej piątej badanych) mają ekonomista i bankowiec Gitanas Nauseda oraz była minister finansów Ingrida Šimonyte. Na Litwie wygląda to już jak tradycja, że prezydentem zostaje polityk oficjalnie bezpartyjny. Bezpartyjni są główni kandydaci tych wyborów. Premier Skvernelis stoi na czele rządu sformowanego przez rozchybotany politycznie Związek Chłopów i Zielonych, jego samego można uznać za centrolewicowego.

Šimonyte jest centroprawicowa, a może nawet centrowa, ale oficjalnie wspiera ją Partia Konserwatywna (raczej mocno prawicowa), a mniej oficjalnie Grybauskaite. To Nauseda najbardziej dba o elektorat prawicowy i nacjonalistyczny.

– Trudno prognozować, kto przejdzie do drugiej tury. Ta trójka idzie łeb w łeb. Wiele będzie zależało od frekwencji na prowincji. Tak zwani prości ludzie wolą premiera Skvernelisa, poza tak zwanymi patriotami – mówi „Rzeczpospolitej" Andrzej Pukszto, politolog z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie.

Jak podkreśla Pukszto, faworyci podobnie widzą rolę UE i NATO. – I wszyscy jednakowo wskazali, że z pierwszą wizytą udadzą się do Warszawy. Wobec mniejszości polskiej chłodem wieje od Nausedy, który powiedział, że w sprawie pisowni nazwisk najlepsze rozwiązanie mają Łotysze umieszczający nazwiska w oryginalnej wersji nie na głównej stronie dokumentu, ale drugiej. To dla Polaków jest nie do przyjęcia – dodaje.

W wyborach startuje też sześciu innych polityków, w tym szef polskiej partii AWPL Waldemar Tomaszewski. Sondaże nie dają im szans na drugą turę.

Polską krew ma też Ingrida Šimonyte. – Jej babka uczyła w polskim gimnazjum Adama Mickiewicza w Wilnie i to mniej więcej w tym samym czasie, gdy naukę pobierał tam Tomaszewski – słyszę od Pukszty.

Kończy się epoka Dalii Grybauskaite w litewskiej polityce. Po dziesięciu latach formalnie bezpartyjna prezydent (w działaniach zazwyczaj prawicowa, a w odniesieniu do kwestii ważnych dla Polski – wręcz nacjonalistyczna) przekaże władzę na krajowym podwórku i – jak wiele na to wskazuje – zawalczy na międzynarodowym boisku jako szefowa międzynarodowej organizacji. Ma władzę większą, niż jej formalnie przysługuje, to ona reprezentuje kraj na szczytach UE i NATO, choć wcale tak być nie musi, żaden szef rządu nie ośmielił się jednak z nią o to rywalizować. Nie wiadomo, czy następca utrzyma taką pozycję, czy też więcej do powiedzenia w sprawach zagranicznych będzie miał premier.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Macron dobija porozumienie UE-Mercosur. Co teraz?
Polityka
Eksperci ONZ nie sprawdzą sankcji wobec Korei Północnej. Dziwna decyzja Rosji
Polityka
USA: Nieudane poszukiwania trzeciego kandydata na prezydenta
Polityka
Nie żyje pierwszy Żyd, który był kandydatem na wiceprezydenta USA
Polityka
Nowy sondaż z USA: Joe Biden wygrywa z Donaldem Trumpem. Jest jedno "ale"