Czy Ziobro odtajni majątki sędziów z nadania PiS?

Prominentni sędziowie z nadania PiS skorzystali z furtki w prawie i utajnili swe majątki - donosi Onet. Portal przypomina, że minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro przekonywał swego czasu, że jawność majątków to recepta na zwalczanie korupcji wśród sędziów. Wtedy sam ujawniał majątki sędziów krytycznych wobec PiS.

Aktualizacja: 03.03.2020 12:10 Publikacja: 03.03.2020 09:44

Czy Ziobro odtajni majątki sędziów z nadania PiS?

Foto: Fotorzepa / Danuta Matłoch

Jawność majątków sędziów to sztandarowy projekt ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry.

— Nasze propozycje rozwiązań polegających na ujawnianiu oświadczeń majątkowych sędziów są realizacją zaleceń antykorupcyjnych Rady Europy — chwalił się minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro jesienią 2016 r., gdy PiS wprowadzał obowiązkową jawność oświadczeń majątkowych na wszystkich szczeblach sądownictwa. I dodawał: — Oświadczenia majątkowe ludzi, którzy mają władzę rozstrzygać o innych w imieniu państwa, powinny być jawne. To dla sędziów szansa, by pokazać, że nie mają żadnych tajemnic, żeby bronić się przed niesprawiedliwymi zarzutami, że zdobyli majątek nieuczciwie.

Czytaj też: Ludzie chcą znać majątki wszystkich sędziów SN - wyniki sondażu dla SE

Problem w tym, że do tych przepisów nie stosuje się  wielu sędziów z nadania PiS. Jak ustalił Onet, co piąty sędzia Sądu Najwyższego z izb stworzonych za czasów obecnej władzy utajnił swoje oświadczenie majątkowe. W Izbie Kontroli Nadzwyczajnej na 20 sędziów, majątki utajniło czworo (20 proc.). Poza kierującą tą Izbą dr hab. Joanną Lemańską, są to sędziowie Tomasz Demendecki, dr hab. Adam Redzik oraz dr hab. Krzysztof Wiak.

W liczącej 10 sędziów Izbie Dyscyplinarnej SN majątki utajniło dwóch sędziów (20 proc.). To dr hab. Jan Majchrowski oraz Adam Roch.

Według portalu, najbardziej przejrzyste są te Izby, w których sędziów z nadania PiS jest bardzo mało (Izba Karna), albo nie ma ich wcale (Izba Pracy). W Izbie Karnej majątki utajniło 2 z 25 sędziów (8 proc.), a w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - 2 z 17 sędziów (12 proc.). W Izbie Cywilnej SN 8 z 28 sędziów (29 proc.) zdecydowało o utajnieniu stanu posiadania.

Spośród wszystkich sędziów zasiadających w tej chwili we władzach Sądu Najwyższego tylko Joanna Lemańska — znajoma prezydenta Andrzeja Dudy — a także powołany przed dojściem PiS do władzy szef Izby Cywilnej Dariusz Zawistowski utajnili swe majątki. Majątek utajnił także jeden z trzech powołanych przez Zbigniewa Ziobrę rzeczników dyscyplinarnych sędziów — Przemysław Radzik, który ściga sędziów m.in. za krytykę działań PiS w wymiarze sprawiedliwości. Jawne są za to majątki sędziów wybranych przez PiS do Krajowej Rady Sądownictwa.

Jak możliwe jest utajnienie majątku przez część sędziów, skoro Ziobro wprowadził ich jawność? To dlatego, że przepisy zawierają furtkę. W szczególnych przypadkach sędzia może wnosić do prezesa sądu o utajnienie oświadczenia majątkowego, „jeżeli ujawnienie tych informacji mogłoby powodować zagrożenie dla składającego oświadczenie lub osoób dla niego najbliższych". Według informacji Onetu, dwóm sędziom SN I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf nie uwzględniła wniosku o zastrzeżenie jawności oświadczenia.

Onet zapytał władze Izby Dyscyplinarnej, jakie było uzasadnienie utajnienia majątków sędziów, którzy mają szczególną rolę — sądzą innych sędziów. W odpowiedzi szef Izby Dyscyplinarnej dr hab. Tomasz Przesławski  dowodzi, że uzasadnienie to prywatna sprawa sędziów, a Jan Majchrowski i Adam Roch „oświadczyli, że nie rezygnują z przysługującego im prawa do prywatności". Zdaniem Przesławskiego, nawet ujawnienie uzasadnienia wniosku o utajnienie majątku „pośrednio mogłoby stwarzać zagrożenie dla sędziego lub osób dla niego najbliższych".

Minister Zbigniew Ziobro ma prawo - mimo sprzeciwu sędziów - ujawnić ich majątki. Skorzystał z tego prawa, gdy majątek chciał utajnić krytyczny wobec działań PiS krakowski sędzia Waldemar Żurek. Ministerstwo ujawniło majątek jego oraz grupy innych sędziów z Krakowa wbrew ich woli. Czy w przypadku sędziów z nadania PiS minister też zdecyduje się na podobny krok?

W odpowiedzi na to pytanie MS napisało: „Minister Sprawiedliwości uważa, że oświadczenia majątkowe wszystkich sędziów, w tym sędziów Sądu Najwyższego, powinny być jawne". Resort Zbigniewa Ziobry, uważa, że to szefowa Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf uniemożliwiła mu ujawnienie majątków sędziów wskazanych przez PiS.

„Ministerstwo (...) zwróciło się o przekazanie kopii wniosków sędziów Sądu Najwyższego o utajnienie oświadczeń oraz kopii decyzji o nadaniu oświadczeniom klauzuli tajności. Reakcją była odmowa i zakwestionowanie uprawnień Ministra Sprawiedliwości mogących doprowadzić do odtajnienia oświadczeń. W piśmie z 2 stycznia 2019 r. I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf stwierdziła m.in., że pozycja ustrojowa Ministra Sprawiedliwości „jednoznacznie wyklucza możliwość podejmowania przezeń jakichkolwiek czynności wobec sędziów Sądu Najwyższego", a obowiązujące przepisy „nie stanowią podstawy prawnej wyrażającej uprawnienie Ministra Sprawiedliwości do domagania się przedstawienia (...) przedmiotowych dokumentów".

Jawność majątków sędziów to sztandarowy projekt ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry.

— Nasze propozycje rozwiązań polegających na ujawnianiu oświadczeń majątkowych sędziów są realizacją zaleceń antykorupcyjnych Rady Europy — chwalił się minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro jesienią 2016 r., gdy PiS wprowadzał obowiązkową jawność oświadczeń majątkowych na wszystkich szczeblach sądownictwa. I dodawał: — Oświadczenia majątkowe ludzi, którzy mają władzę rozstrzygać o innych w imieniu państwa, powinny być jawne. To dla sędziów szansa, by pokazać, że nie mają żadnych tajemnic, żeby bronić się przed niesprawiedliwymi zarzutami, że zdobyli majątek nieuczciwie.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów