Zakończyły się prekonsultacje w sprawie fundacji rodzinnych. Ta nowa instytucja prawna wprowadzi istotne narzędzie w planowaniu sukcesyjnym. W tej chwili przedsiębiorcy muszą wybierać między jedną z form spółek czy struktur holdingowych a zagranicznymi fundacjami rodzinnymi. Mogą modyfikować zapisy umowy spółki lub/i tworzyć umowy rodzinne lub konstytucję firmy rodzinnej. Te drugie nie mają jednak wystarczającej mocy wiążącej pod względem prawnym. Niespodziewane wydarzenia, rozwody, związki partnerskie nie pozwalają też na pewne ułożenie przyszłej struktury właścicieli. Pewnym rozwiązaniem dla nestorów chcących zabezpieczyć firmę rodzinną przed rozdrobnieniem własności w kolejnych pokoleniach jest opcja przekazania jej własności do fundacji rodzinnej.
Czytaj także: Jak prawidłowo raportować wartość aktywów - rozwiązania w MSSF 9
W zielonej księdze poświęconej fundacjom rodzinnym Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (obecnie Ministerstwo Rozwoju) opisało podstawowe założenia prawne oraz zadało 10 pytań, w tym o uprawnienia fundacji rodzinnej do prowadzenia działalności gospodarczej oraz sposobu jej opodatkowania.
Czy fundacja rodzinna powinna prowadzić działalność gospodarczą?
Jest dużo argumentów za i przeciw. Odpowiedź powinno jednak poprzedzać przypomnienie podstawowego założenia wprowadzenia tej instytucji do porządku prawnego w Polsce. Polscy przedsiębiorcy powinni mieć możliwość kumulowania majątku w kraju w formach, które będą atrakcyjne zarówno prawnie, jak i finansowo wobec konkurencyjnych instytucji zagranicznych. Majątek firm rodzinnych chroniony przed rozdrobnieniem w fundacji rodzinnej mógłby być katalizatorem powstania kolejnych rodzimych firm konkurujących z zagranicznymi grupami kapitałowymi. W ocenie przedsiębiorców i wielu ekspertów fundacja rodzinna ma być formą unieśmiertelnienia firmy jej założyciela. Czy zatem musi mieć możliwość prowadzenia działalności gospodarczej? Wydaje się, że nie.
Celem fundacji rodzinnej jest co do zasady utrzymanie i pomnażanie aktywów biznesowych rodziny przedsiębiorców. W tym celu fundator – właściciel firmy rodzinnej – wniesie ją do fundacji jako podstawowe aktywo. Oczywiste jest, że skutkiem tego będzie zmiana właściciela – będzie nim fundacja rodzinna, a rodzina dalej może zarządzać swoim biznesem.