W ostatnim czasie rząd Beaty Szydło zaczął intensywnie chwalić się osiągnięciami gospodarczymi kraju, sądząc, że może to odwrócić negatywny trend, który ujawnił się niedawno w sondażach. To jednak całkowicie błędna strategia – Polacy prawie w ogóle nie kierują się w swoich politycznych wyborach względami ekonomicznymi i nic ich nie obchodzi, jak partie rządzące radzą sobie w sprawach gospodarczych.
To być może zaskakująca teza, ale opiera się ona na oczywistych faktach. W całej 28-letniej historii wolnej Polski wyborcy prawdopodobnie tylko raz zagłosowali „ekonomicznie", a i to nie za bardzo. Chodzi o elekcję 1991 r., kiedy to zmęczone kosztami reformy wstrząsowej społeczeństwo wyraziło swój sprzeciw wobec niej tym, że na partie kwestionujące jej sens oddało stosunkowo wiele głosów. To wówczas drugą siłą w parlamencie stał się Sojusz Lewicy Demokratycznej, który ostro krytykował sens poczynań ekip solidarnościowych. Trzeba jednak pamiętać, że wybory te wygrała jednak Unia Demokratyczna, która była symbolem bolesnych reform, choć zdobyła niewiele ponad 12 proc. głosów. Nie przeszkodziło to jednak, by ugrupowania postsolidarnościowe, a nie postkomunistyczne, utworzyły rząd i... kontynuowały dotychczasowe reformy. Nawet więc w tamtych wyborach czynnik ekonomiczny nie przesądził o zmianie politycznej (choć w pierwszej fazie zmienili się reformatorzy – Bieleckiego zastąpił Olszewski).
SLD i PSL doszły do władzy dopiero dwa lata później, gdy warunki ekonomiczne i poziom życia zaczęły się powoli... poprawiać, a tempo ostrych reform osłabło. Partie postsolidarnościowe straciły więc władzę nie wtedy, gdy aplikowały społeczeństwu gorzką pigułkę, lecz wówczas, gdy zaczęła ona działać.
Podobnie było w latach następnych – partie rządzące traciły władzę bez związku z sytuacją gospodarczą kraju. Przecież, by odwołać się do pierwszej dekady XXI w., SLD nie przegrał w 2005 r., bo doprowadził do katastrofy gospodarczej. Wyniki ekonomiczne kraju były wówczas więcej niż dobre. Jeszcze dobitniej widać to było dwa lata później, gdy Polacy odebrali władzę PiS – działo się to wszak w momencie, gdy gospodarka kwitła, bezrobocie malało, a wzrost gospodarczy zachwycał. No i na koniec – gdyby sytuacja ekonomiczna kraju miała decydować o preferencjach naszych rodaków, to PO straciłaby władzę nie w 2015, lecz w 2011 roku.
Nie wiadomo, dlaczego nie ma korelacji między politycznymi decyzjami Polaków a sytuacją gospodarczą kraju. Może wiąże się to z tym, że nie potrafią oni dostrzec związku między swoją sytuacją życiową a stanem narodowej ekonomii? A może są zbyt słabo wykształceni i nie wiedzą, co to jest PKB, dług publiczny czy stopa wzrostu? Być może jednak – co byłoby dla nich nieco bardziej schlebiające – są zbiorowością nie tyle nieokrzesaną ekonomicznie, ile narodem postmaterialistycznym (lub przedmaterialistycznym) i nie przywiązują wagi do kwestii tak banalnych i trywialnych jak gospodarka, skupiając się na kwestiach aksjologicznych i estetycznych?
