Przedłużenie przez prokuratora dochodzenia na czas dłuższy niż sześć miesięcy w sprawie o przestępstwo skarbowe oznacza objęcie go nadzorem. Dopiero z chwilą takiego przedłużenia można mówić o spełnieniu warunku dopuszczalności skargi na przewlekłość postępowania. Oczywiście jeśli przewlekłość taka zaistniała w czasie sprawowania takiego nadzoru.

W ten oto sposób Sąd Najwyższy rozwiał wątpliwości, z którymi zwrócił się do niego Andrzej Seremet, prokurator generalny. We wniosku pisze o rozbieżnościach w wykładni prawa, jakie zarysowały się w orzecznictwie sądów apelacyjnych i okręgowych.

Otóż wnoszący skargi na przewlekłość domagali się stwierdzenia przewlekłości dochodzenia w sprawach o przestępstwa skarbowe, które trwały ponad sześć miesięcy, a prowadziły je m.in. urzędy skarbowe. W większości dochodzenia były przedłużane na czas oznaczony, czasami wielokrotnie. O przedłużeniu decydowali prokuratorzy z rejonu. Robili to na wniosek prowadzącego dochodzenie. Zdarzało się jednak, że urząd skarbowy nie występował z taką inicjatywą, tak więc prokurator nie wiedział ani o dochodzeniu, ani o upłynięciu terminu.

„Zgłaszane rozbieżności przejawiają się przede wszystkim w odmiennych odpowiedziach na pytanie, czy rozstrzygnięcie prokuratora co do przedłużenia dochodzenia odbywa się w ramach prokuratorskiego nadzoru czy nie" – pisze prokurator generalny Andrzej Seremet.

Rozbieżne odpowiedzi przekładały się na skrajnie odmienne stanowiska w kwestii dopuszczalności prawidłowych pod innymi względami skarg z wnioskiem o stwierdzenie, że w przedłużonym dochodzeniu nastąpiło naruszenie prawa strony do jej rozpoznania bez nieuzasadnionej zwłoki.

Skarga na przewlekłość przysługuje bowiem jedynie wtedy, gdy jest to postępowanie prowadzone lub nadzorowane przez prokuratora. Kiedy prokurator jest bezczynny, skarga pozostaje bez rozpoznania.

Sąd Najwyższy sprawę przesądził. Tam, gdzie jest nadzór prokuratora, można się skarżyć. Tam, gdzie go nie ma, skarga pozostanie bez efektu.

sygnatura akt: I KZP 13/15