Reklama

Prokuratorzy pomagają odzyskać mieszkania utracone przez lichwę

Wiek i stan zdrowia pokrzywdzonych przez oszustów udzielających pożyczek ma ogromne znaczenie. Można bowiem kwestionować ważność oświadczenia woli.

Aktualizacja: 24.10.2017 19:45 Publikacja: 24.10.2017 18:58

Prokuratorzy pomagają odzyskać mieszkania utracone przez lichwę

Foto: Fotorzepa / Marian Zubrzycki

Prokuratura zainterweniowała w 216 sprawach o lichwę. To efekt wytycznych Zbigniewa Ziobro, prokuratora generalnego. 22 sierpnia 2016 r. wskazał, jak prowadzić postępowania w sprawach o charakterze lichwiarskim (art. 304 k.k.) i o oszustwa (art. 286 § 1 k.k.), w wyniku których pokrzywdzeni utracili mieszkania i domy. Teraz rozlicza śledczych.

W obu przypadkach mieli się nimi zajmować prokuratorzy z właściwej prokuratury okręgowej pod nadzorem regionalnej. Co zrobili?

Złożyli 216 pozwów o przywrócenie prawa własności nieruchomości, np. mieszkania, lub przystąpili do sprawy. Chodzi o osoby, które z różnych – zwykle niezawinionych przez siebie – przyczyn utraciły je wskutek wadliwie lub podstępnie zawartych umów w formie aktów notarialnych. W tego rodzaju sprawach prokuratorzy przystępują również do postępowań, które już toczą się przed sądami.

Wielkopolscy prokuratorzy skierowali do sądów dziesięć pozwów i zgłosili swój udział w ośmiu postępowaniach, które już toczyły się przed sądami. W sumie w prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Poznaniu śledczy podjęli działania w 34 sprawach. W Warszawie z kolei aktywne działania zostały podjęte w 18 takich sprawach. W czterech postępowaniach prokuratorzy skierowali pozwy, w sześciu przystąpili do prowadzonych już spraw, a w pozostałych przypadkach postępowania wciąż są prowadzone.

W piśmie skierowanym do wszystkich prokuratorów regionalnych Robert Hernand, zastępca prokuratora generalnego, polecił, by w tego rodzaju sprawach powództwa wytaczać jeszcze przed zakończeniem postępowania przygotowawczego. Powinny zawierać wnioski o zabezpieczenie roszczenia przez np. wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej.

Reklama
Reklama

– To ważne, bo w takich sytuacjach często dochodzi do dalszego obrotu nieruchomością – wyjaśnia Hernand. Ma to też znaczenie ze względu na wpływ publicznej wiary ksiąg wieczystych na możliwość podważenia transakcji.

W postępowaniach wyjaśniających oraz w trakcie procesu prokuratorzy mają uwzględniać materiał dowodowy zebrany w postępowaniu przygotowawczym, m.in. zeznania osoby pokrzywdzonej. W trakcie jej przesłuchania śledczy powinni ustalać nie tyko okoliczności faktyczne sprawy, ale także związane z sytuacją życiową i zdrowotną. Wiek pokrzywdzonego i związane z tym ewentualne obniżenie sprawności intelektualnej, zmiany demencyjne, choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, choroba Alzheimera lub inne zaburzenia psychiczne czy korzystanie z pomocy społecznej mogą mieć bowiem wpływ na wadliwą ocenę okoliczności skłaniających do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości. Prokuratorzy mają też zwracać uwagę na przyjmowane leki oraz inne choroby. Wszystkie te okoliczności mają być analizowane szczególnie pod kątem wad oświadczenia woli (art. 82 kodeksu cywilnego i następne).

Niezależnie od tych działań Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiadało, że ukróci lichwę, przygotowując zmiany w kodeksie karnym. Projekt noweli k.k. w grudniu 2016 r. trafił do Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Za samo żądanie nadmiernych korzyści przez pożyczkodawcę jako świadczenia wzajemnego grozić ma do pięciu lat więzienia. Pojawia się w nim też definicja „całkowitych kosztów udzielenia świadczenia” i maksymalnej wysokości odsetek. Podobne rozwiązania wprowadzono w Danii, Słowenii, Finlandii, Rumunii, na Łotwie, Malcie, w Czechach, Belgii, Austrii czy Niemczech. Polski projekt trafił do uzgodnień i zaopiniowania. Ostatnie opinie wpłynęły do RCL 11 stycznia 2017 r. Od tego czasu nie ma śladu, by cokolwiek w sprawie projektu się działo. ©?

Prawo w Polsce
Gdzie wyrzucać stare ubrania? Od 1 stycznia nie wszyscy będą musieli wozić je na PSZOK
Praca, Emerytury i renty
Aż cztery zmiany w grudniu 2025. Nowy harmonogram wypłat 800 plus
Prawo na świecie
Czy będzie problem z uznawaniem rozwodów administracyjnych za granicą?
Nieruchomości
Nowe obowiązki dla właścicieli nieruchomości. Które budynki obejmą w 2026 roku?
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Nieruchomości
Książeczka mieszkaniowa wciąż jest trochę warta
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama