Koronawirus: w przypadku stanu wyjątkowego Duda rządzi dłużej, Gersdorf i Bodnar nie

W przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego lub klęski żywiołowej przedłużone będą tylko niektóre kadencje: Sejmu, Senatu i prezydenta, ale nie I prezesa SN i RPO.

Aktualizacja: 18.03.2020 05:13 Publikacja: 17.03.2020 17:51

Andrzej Duda, Małgorzata Gersdorf, Adam Bodnar

Andrzej Duda, Małgorzata Gersdorf, Adam Bodnar

Foto: Fotorzepa

W związku z narastającymi przypadkami zakażenia koronawirusem pojawiają się apele o przesunięcie wyborów prezydenckich i pytania, jak ta operacja mogłaby wpłynąć na kadencje najwyższych urzędów RP.

W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu oraz na prezydenta RP, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu (art. 228 ust. 7 konstytucji).

Dodajmy, że stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na wniosek rządu na czas nie dłuższy niż 90 dni, ale może być on przedłużony raz, za zgodą Sejmu na nie dłużej niż 60 dni, a więc maksymalnie mógłby trwać do pięciu miesięcy i dopiero wtedy można byłoby wybory dokończyć. Z kolei stan klęski żywiołowej może ogłosić rząd do 30 dni, ale może być on przedłużony za zgodą Sejmu zwykłą większością. Nie wiadomo przecież, kiedy epidemia się skończy.

Co się tyczy sześcioletniej kadencji I prezes SN prof. Małgorzaty Gersdorf to kończy się ona 30 kwietnia br., a pięcioletnia kadencja RPO dr. Adama Bodnara upływa 9 września br. Kwestie te uregulowane są w konstytucji, ich kadencje nie mogą być przedłużane. Tylko w przypadku RPO, gdyby na czas Sejm nie wybrał jego następcy, co wymaga zgody Senatu, dotychczasowy rzecznik pełni obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego.

Czytaj także:

Dla koronawirusa łamiemy konstytucję, ale tylko na chwilę?

W przypadku I prezes SN może być problem, a nawet zamieszanie. Wprawdzie art. 14 § 2 ustawy o SN stanowi, że w czasie nieobecności pierwszego prezesa SN zastępuje go wyznaczony przez niego prezes jednej z pięciu izb SN, a w przypadku niemożności wyznaczenia – prezes najstarszy służbą na stanowisku sędziego. Pytanie, czy ten przepis miałby zastosowanie, kiedy I prezesa już nie będzie? Ale to nie wszystko.

Zgodnie z ustawą o SN, zmienioną zresztą pod kątem sprawnego wybrania pięciu kandydatów na I prezesa SN (nie ma zresztą przeszkód, by wśród nich była prof. Gersdorf), z których prezydent powoła I prezesa SN, zgromadzenie wszystkich 100 sędziów SN winno było się już odbyć, zresztą prof. Gersdorf wyznaczyła je na 17 marca, ale z powodu koronowirusa przesunęła je na 31 marca.

Procedura wyboru kandydatów jest szybka i mniej więcej w ciągu dziesięciu dni winni być wybrani. Gdyby to nie nastąpiło albo nastąpiło z naruszeniem prawa, ustawa upoważnia prezydenta do wskazania sędziego SN do przejściowego kierowania SN i zwołania kolejnego zgromadzenia celem wyboru kandydatów.

Formalnie rzecz biorąc, rozporządzenie ministra zdrowia zakazujące zgromadzeń powyżej 50 osób nie dotyczy zgromadzeń sądowych, tak samo jak posiedzeń parlamentu. Zresztą na końcu tej procedury wyboru kandydatów na I prezesa SN wystarczy obecność 32 sędziów.

W związku z narastającymi przypadkami zakażenia koronawirusem pojawiają się apele o przesunięcie wyborów prezydenckich i pytania, jak ta operacja mogłaby wpłynąć na kadencje najwyższych urzędów RP.

W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu oraz na prezydenta RP, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu (art. 228 ust. 7 konstytucji).

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe