Janusz Jankowiak: NBP nie jest jak Fed i EBC

Słuchając w maju kolejnego wystąpienia prezesa NBP, zastępującego normalne konferencje prasowe, zastanawiałem się, czy rozumie on, na czym polega rola banku centralnego we współczesnej gospodarce?

Aktualizacja: 10.05.2021 21:04 Publikacja: 10.05.2021 21:00

Janusz Jankowiak: NBP nie jest jak Fed i EBC

Foto: Bloomberg

Z pewnością nie na tłumaczeniu, że to nie my: że to nie NBP odpowiada za wysoką inflację, że po odjęciu 2 pkt proc. dodanych do CPI przez ceny administrowane, paliwa i żywność jesteśmy tam, gdzie być z inflacją powinniśmy.

Istotą bankowości centralnej jest zdolność panowania nad adaptacyjnymi oczekiwaniami inflacyjnymi i zakotwiczenia ich w pobliżu celu. Posiąść ją może tylko bank obdarzany przez uczestników rynku zaufaniem. Bank wiarygodny nie w oczach własnych, MFW czy jurorów mało znaczących konkursów, ale dla podmiotów gospodarczych podejmujących decyzje o zakupach, sprzedaży, inwestycjach.

Przejściowy wzrost inflacji jest hipotezą. Posługuje się nią wiele banków centralnych. Ta hipoteza może się spełnić, ale nie musi. Efekty drugiej rundy – kwestia marginalizowana przez prezesa NBP, a sygnalizowana już przez wielu pracodawców w sferze usług, którzy usiłują na powrót zatrudnić ludzi do reaktywowanych biznesów – mogą zniweczyć efekt bazy, na jakim posadowione są prognozy spadku inflacji rok do roku.

Z problemem szybkiego wzrostu cen detalicznych zmaga się teraz np. branża fast food w USA, ale też wielu naszych pracodawców. Ograniczenia podażowe i wzrost kosztów surowców windują ceny producentów do poziomów najwyższych od dekady i nie muszą być przejściowe. Zresztą już prowadzą do zapowiedzi wzrostu cen detalicznych. A wzmocnione silną odbudową odkładanego popytu (dwucyfrowym nieraz wzrostem stopy oszczędności) oraz monstrualną rozbudową bazy monetarnej, stanowią w sumie solidny fundament dla trwałego wzrostu inflacji ponad cel.

Wiarygodność banku centralnego jest bezcenna w czasach podwyższonych oczekiwań inflacyjnych, bez względu na źródło procesów podnoszących ceny. Wiarygodności banku centralnego

nie budują pogwarki. Nie tworzą jej też przysięgi o niezależności. Buduje ją ład instytucjonalny, jakość kadry i merytorycznych analiz, odwaga w ich prezentacji członkom RPP i niebudzące najmniejszych wątpliwości przywiązanie do wypełniania statutowej misji banku. Wszystko to doceniają podmioty rynkowe.

Moszczenie się NBP na pozycji równej EBC i Fed jest nieuprawnione. Choćby z tytułu zmian, jakie do strategii polityki monetarnej już wprowadził Fed, a niebawem pewnie wprowadzi EBC. Symetryczne podejście do celu inflacyjnego, dopuszczające jego przestrzelenie, po okresie niedostrzelenia, zostało zakomunikowane inwestorom i przez nich zaakceptowane. U nas nic takiego nie nastąpiło. Cel jest, jaki był.

Powoływanie się na ogólnikowe komplementy MFW nie rekompensuje deficytu wiarygodności, jakim charakteryzuje się obecnie NBP. Tu trzeba gigantycznej pracy i zrozumienia na czym ta praca powinna polegać.

Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu

Z pewnością nie na tłumaczeniu, że to nie my: że to nie NBP odpowiada za wysoką inflację, że po odjęciu 2 pkt proc. dodanych do CPI przez ceny administrowane, paliwa i żywność jesteśmy tam, gdzie być z inflacją powinniśmy.

Istotą bankowości centralnej jest zdolność panowania nad adaptacyjnymi oczekiwaniami inflacyjnymi i zakotwiczenia ich w pobliżu celu. Posiąść ją może tylko bank obdarzany przez uczestników rynku zaufaniem. Bank wiarygodny nie w oczach własnych, MFW czy jurorów mało znaczących konkursów, ale dla podmiotów gospodarczych podejmujących decyzje o zakupach, sprzedaży, inwestycjach.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację