Najem krótkoterminowy może być samowolą w świetle prawa budowlanego

Status prawny nieruchomości mieszkaniowych przeznaczonych do najmu krótkoterminowego był tematem interpelacji posła Jerzego Borowczaka (PO). 

- Od wielu lat środowiska zawodowe zarządców nieruchomości, przedstawiciele spółdzielni mieszkaniowych oraz samorządów apelują o pilne uregulowanie problemu krótkoterminowego najmu lokali mieszkaniowych. Brak jednoznacznych unormowań ograniczających ten proceder w coraz większym stopniu uderza w mieszkańców budynków wielorodzinnych wielu polskich miast, szczególnie tych atrakcyjnych turystycznie, które zamieniane są w hotele lub aparthotele. Pomimo licznych, kierowanych wcześniej do władz apeli zarówno samorządy, jak i właściciele oraz zarządcy budynków nie mają narzędzi prawnych, które pozwoliłyby w adekwatny sposób zareagować na to zjawisko - napisał poseł w interpelacji nr 30493 skierowanej do ministra inwestycji i rozwoju.

Czytaj też:

Sądy uchylają zakazy najmu krótkoterminowego uchwalone przez wspólnoty mieszkaniowe

Najem na doby do ucywilizowania

Pomysły samorządów na uregulowanie najmu krótkoterminowego

Zdaniem posła pilną koniecznością staje się wprowadzenie przepisów, które pomogą kontrolować najem krótkoterminowy w zakresie legalności działania, odprowadzania podatków, a także respektowania ciszy nocnej i porządku w budynkach wielorodzinnych.

Poseł poprosił ministra o odpowiedź na pytania, czy ministerstwo planuje kompleksowe kontrole m.in. nadzoru budowlanego, aby sprawdzić, czy lokale mieszkalne wykorzystywane do najmu krótkoterminowego spełniają wymogi prawa dla obiektów zbiorowego zamieszkania w celu zapobiegania tragicznym wypadkom. Tak, jak to zrobiono w przypadku lokali wykorzystywanych jako tzw. escape roomy.

Odpowiedzi udzielił wiceminister Artur Soboń zaznaczając na wstępie, że kwestie dotyczące krótkoterminowego wynajmowania mieszkań należą do kompetencji Ministra Sportu i Turystyki. On bowiem jest właściwy w zakresie m.in. przepisów ustawy o usługach hotelarskich , która reguluje  m.in. zasady krótkotrwałego wynajmowania domów, mieszkań, czy pokoi.

- Z punktu widzenia regulacji ustawy  – Prawo budowlane, krótkoterminowy wynajem mieszkania w budynku mieszkalnym wielorodzinnym lub jego części może nosić cechy zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, przez którą rozumie się w szczególności podjęcie lub zaniechania w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń - stwierdził wiceminister Soboń.

Oznaczałoby to, że właściciel, który zamierza wynajmować je turystom na krótkie pobyty, powinien wcześniej zgłosić właściwemu miejscowo organowi administracji architektoniczno-budowlanej (co do zasady - staroście lub wojewodzie) zmianę sposobu użytkowania. Warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia  jest zgodność zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Taką zgodność z planem stwierdza w zaświadczeniu wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Trzeba je dołączyć do zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania. W przypadku braku planu miejscowego załącza się decyzję o warunkach zabudowy.

Wiceminister Soboń wyjaśnia, że w przypadku, gdy zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części:

1) narusza ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych aktów prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy (w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego),

2) może spowodować: niedopuszczalne zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych lub wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich

- organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw.

Samowolna zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego wiąże się z dotkliwymi sankcjami administracyjnymi. O tym, czy w konkretnym przypadku doszło do takiej samowoli decyduje organ nadzoru budowlanego (co do zasady - powiatowy inspektor nadzoru budowlanego lub wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego).

W razie stwierdzenia nielegalnej zmiany sposobu użytkowania nadzór budowlany  wstrzyma użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części oraz nałoży obowiązek legalizacji. Właściciel będzie musiał przedstawić w wyznaczonym terminie dokumenty, o których mowa w art. 71 ust. 2 Prawa budowlanego i zapłacić  opłatę legalizacyjną. Niedopełnienie tego obowiązku w terminie będzie skutkować nakazem przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.