Spółdzielnie mieszkaniowe: przez wadliwy przepis mogą stracić lokale

Trybunał Konstytucyjny oceni przepis, który pozbawił członkostwa w spółdzielniach tysiące posiadaczy własnościowych praw i wpędził je w kłopoty.

Publikacja: 06.03.2019 19:39

Spółdzielnie mieszkaniowe: przez wadliwy przepis mogą stracić lokale

Foto: Fotorzepa, Piotr Wittman

Wkrótce do TK trafi wniosek rzecznika praw obywatelskich. Przygotował go po analizie skarg spółdzielni mieszkaniowych oraz spółdzielców.

Czytaj także: Spółdzielnie mieszkaniowe: problem z likwidacją udziałów i wpisowego

RPO kwestionuje konstytucyjność art. 4 nowelizacji z 20 lipca 2017 r. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Przepis przewiduje, że członkostwo w spółdzielni ustaje z mocy prawa, jeżeli nie ma się prawa do lokalu w jej zasobie.

Przepis wpędził w niemałe tarapaty tysiące posiadaczy mieszkań własnościowych w blokach stojących na gruntach, do których spółdzielniom nie przysługuje żaden tytuł prawny.

– Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że spółdzielnia może wykreślić z listy swoich członków osoby, którym przysługuje ekspektatywa prawa własnościowego, przez co tracą też i ją – mówi Jerzy Jankowski, prezes Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP. – To ewidentna wpadka legislacyjna. Spółdzielcy nie są niczemu winni.

A nie jest to jedyna grupa spółdzielców, którym przepis zaszkodził.

Mieszkańcy bloków z przeszło kilkuset spółdzielni mieszkaniowych na wsi nie mogą przejąć na własność infrastruktury niezbędnej do korzystania z lokali, takiej jak: drogi, kotłownie, śmietniki czy place zabaw. Spółdzielnie mieszkaniowe zarządzały budynkami wspólnot mieszkaniowych oraz były właścicielkami infrastruktury niezbędnej do korzystania z lokali w tych budynkach. Mieszkania są natomiast własnością osób fizycznych, które są członkami wspólnot, a do niedawna były także członkami tych spółdzielni.

Tymczasem art. 4 nowelizacji przewiduje, że członkostwo w spółdzielni ustaje z mocy prawa, jeżeli nie ma się prawa do lokalu w jej zasobie. W efekcie spółdzielnie zostały postawione z mocy prawa w stan likwidacji. Nie wiadomo jednak, co dalej z infrastrukturą. Jest przecież niezbędna do korzystania z mieszkań, ale nie ma jak jej przekazać, ponieważ nie mogą jej przejąć wspólnoty mieszkaniowe. Podobny problem powstał na wielu osiedlach domów jednorodzinnych w miastach. Spółdzielnie były właścicielkami tylko infrastruktury, a domy były i są własnością osób fizycznych.

– Naszym zdaniem przepis narusza wolność zrzeszania się oraz zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywatela do państwa i prawa – uważa Kamila Dołowska, dyrektor Zespołu Prawa Cywilnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.

Problem z art. 4 nowelizacji miała rozwiązać szybka zmiana przepisów, którą obiecywało Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju. Projekt nigdy jednak nie ujrzał światła dziennego.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
Prawo dla Ciebie
Operowana robotem da Vinci zmarła. Prawnicy tłumaczą, czym jest eksperyment medyczny
Prawo karne
Wyłudził od Romario miliony. Oszust z Biłgoraja wrócił do Polski
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku