Ministerstwo Rolnictwa wprowadziło kilka istotnych zmian do projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Ma wejść w życie 30 kwietnia 2016 r.
Projekt został zmodyfikowany pod wpływem uwag nadesłanych podczas konsultacji społecznych, które się właśnie zakończyły. Uwag było w sumie aż 75. Resort uwzględnił tylko te z zarzutem braku przepisów przejściowych.
Projekt przewiduje teraz, że do transakcji niezakończonych przed wejściem w życie ustawy będzie się stosowało dotychczasowe reguły.
– Moim zdaniem dotyczy to zarówno państwowej, jak i prywatnej ziemi – uważa adwokat Maciej Obrębski, specjalizujący się w takich transakcjach. Oznacza to np., że gdy osoba sprzedająca prywatny grunt rolny podpisze przedwstępną umowę sprzedaży przed wejściem w życie nowych przepisów, to transakcję sfinalizuje na starych zasadach.
Dziś obrót ziemią prywatną odbywa się bez większych ograniczeń. Projekt przewiduje, że ziemię rolną będą mogli nabywać tylko rolnicy indywidualni. Od tej zasady mają być wyjątki na rzecz osób bliskich zbywcy, Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto prezes Agencji Nieruchomości Rolnych będzie mógł wydać zgodę na nabycie gruntów prywatnych innym podmiotom.
– Nie wiem do końca, jak będzie wyglądało stosowanie przepisu przejściowego wobec ziemi państwowej – mówi mec. Obrębski. – Uregulowanie to nie precyzuje, czy już np. sama publikacja przez ANR w prasie wykazu nieruchomości przeznaczonych do zbycia wystarczy – zastanawia się. – Dużo będzie zależało od interpretacji przepisów stosowanej przez samą ANR. Poza tym – dodaje mecenas – obecnie obowiązuje pięcioletnie memorandum zakazujące sprzedaży ziemi państwowej.
W projekcie pojawił się również przepis przejściowy dotyczący prawa pierwokupu Agencji Nieruchomości Rolnych. Zgodnie z nim do tego prawa będzie można stosować po wejściu w życie ustawy stare zasady. Pod warunkiem jednak, że wcześniej zostały podjęte czynności prawne.
Dziś obowiązują dużo łagodniejsze zasady od tych, które planuje wprowadzić resort rolnictwa. Projekt zwiększa bowiem uprawnienia ANR. Będzie jej przysługiwało prawo pierwokupu każdej nieruchomości rolnej, a nie – jak obecnie – powyżej 5 hektarów. Ponadto ANR będzie wszechwładna i każdy grunt – czy to państwowy, czy prywatny – może odkupić.
W przepisach przejściowych poluzowano też rygory dotyczące rolnika indywidualnego. Nowe zasady wymagają, by były to osoby ubezpieczone w KRUS, których gospodarstwo ma mniej niż 20 ha. Takich rygorów teraz nie ma. Wprowadzono zasadę, że przez pięć lat od wejścia w życie nowych zasad będzie obowiązywało stare rozumienie pojęcia „rolnik".
Ministerstwo chce, by nowe zasady sprzedaży ziemi weszły w życie 30 kwietnia 2016 r.
Etap legislacyjny: Komitet Stały Rady Ministrów
