Senator Kisiel błyszczy

Polscy konserwatorzy odnowili epitafium poświęcone prawosławnemu senatorowi Rzeczypospolitej Adamowi Kisielowi, które znajduje się na przedmieściach Nowowołyńska na Wołyniu.

Aktualizacja: 18.07.2019 10:20 Publikacja: 17.07.2019 20:00

Senator Kisiel błyszczy

Foto: Wikimedia Commons

Cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej znajduje się na wzgórzu w starej wsi Niskienicze, która teraz wchodzi w skład powstałego w 1950 roku miasta Nowowołyńsk. Dr Michał Laszczkowski, prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, przypomina, że została ona ufundowana około 1643 roku przez senatora Adama Kisiela. W jej podziemiach polityk ten został pochowany.

Postać fundatora ustawiona jest we wnęce arkady otoczonej marmurowym obramieniem. U dołu umieszczono tablice inskrypcyjne, całość wieńczy zaś herb rodu Światołdycz-Kisiel. Zmarły senator został przedstawiony w zbroi, dzierży w lewej dłoni buzdygan.

Alabastrowa tablica przedstawiająca jego postać została oczyszczona, a ubytki uzupełnione. Prace konserwatorskie wykonali polscy specjaliści, którzy prowadzą prace w Żółkwi koło Lwowa. Trwały one dwa lata. Renowacja została przeprowadzona przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego, a sfinansowało ją Ministerstwo Kultury.

Adam z Brusiłowa Światołdycz-Światołd Kisiel żył w latach 1600–1653, był wychowankiem Akademii Zamojskiej i uczestnikiem bitew pod Cecorą i pod Chocimiem. Był też elektorem króla Władysława IV z województwa wołyńskiego. W 1632 roku został sekretarzem królewskim.

Obok kasztelana kamienieckiego Kazimierza Piaseczyńskiego oraz księcia Jeremiego Wiśniowieckiego dowodził oddziałem jazdy i Kozaków zaporoskich w walce z Moskwą. Ich zagon operował w okolicach Putywla. Następnie polscy dowódcy ruszyli w głąb terytorium przeciwnika, m.in. w okolice Kurska i Briańska.

Od 1639 roku Kisiel pełnił funkcję kasztelana czernichowskiego, od 1642 roku kasztelana kijowskiego, od 1648 roku wojewody bracławskego, a rok później, w 1649, został mianowany wojewodą kijowskim.

W czasie walk z Bogdanem Chmielnickim był zwolennikiem porozumienia z Kozakami, następnie uczestniczył w negocjacjach ugody zborowskiej (1649), po której objął zamek w Kijowie.

Był ostatnim wojewodą Rzeczypospolitej rezydującym w tym mieście. W 1651 r. uczestniczył w rozmowach zakończonych ugodą w Białej Cerkwi. Kisiel był oskarżany przez Jeremiego Wiśniowieckiego o układanie się z Kozakami i Tatrami w celu zdobycia tronu polskiego.

Postać senatora zagrał w filmie „Ogniem i mieczem" w reżyserii Jerzego Hoffmana wybitny aktor Gustaw Holoubek.

Renowacja epitafium senatora Kisiela była dotychczas pierwszą i jedyną dotyczącą miejsc związanych z historią prawosławnych przedstawicieli Rzeczypospolitej prowadzoną przez Fundację.

– W tym roku planujemy rozpoczęcie prac na cmentarzu prawosławnym na warszawskiej Woli – dodaje dr Laszczkowski. Odnowione zostaną nagrobki żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej Symona Petruly.

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego w poprzednich latach poddała konserwacji około stu nagrobków na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, m.in. pomnik Ordona, prowadzi też prace w lwowskich kościołach, a także na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.

Najciekawszym jej projektem jest odbudowa barokowej kolegiaty w Ołyce na Wołyniu, która została zbudowana przez Radziwiłłów. Ma tam powstać pierwsze na Wołyniu sanktuarium maryjne.

Cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej znajduje się na wzgórzu w starej wsi Niskienicze, która teraz wchodzi w skład powstałego w 1950 roku miasta Nowowołyńsk. Dr Michał Laszczkowski, prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, przypomina, że została ona ufundowana około 1643 roku przez senatora Adama Kisiela. W jej podziemiach polityk ten został pochowany.

Postać fundatora ustawiona jest we wnęce arkady otoczonej marmurowym obramieniem. U dołu umieszczono tablice inskrypcyjne, całość wieńczy zaś herb rodu Światołdycz-Kisiel. Zmarły senator został przedstawiony w zbroi, dzierży w lewej dłoni buzdygan.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Tajemnice lotniska w Chojnie. IPN zbada zbrodnie na więźniarkach
Historia
Andrzej Rottermund: Pałac Saski nie jest ołtarzem ojczyzny
Historia
Ruszył proces zabójcy ze Stasi, którzy zabił Polaka
Historia
Nieustraszona Alexine Tinné
Historia
Uhonorowani za to, że wykazali się szlachetnym czynem