Przy czym, ustawodawca przewiduje katalog okoliczności wyłączających odpowiedzialność solidarną nabywcy, w tym między innymi: nabycie paliwa jest dokonywane na stacjach paliw, dostawca towarów nie uczestniczył w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, dokonujący dostawy uiścił kaucję gwarancyjną.
Solidarna odpowiedzialność obejmuje dostawy towarów wrażliwych, to jest grupy towarów uznanych przez ustawodawcę za narażone na wykorzystywane do nadużyć podatkowych. Za towary wrażliwe (wymienione obecnie w załączniku nr 13 do ustawy) uznawane są m. in. wyroby stalowe, paliwa, olej z rzepaku, folia typu stretch, dyski twarde (HDD) oraz dyski SSD.
W wyniku nowelizacji, załącznik nr 13 do ustawy zostanie uchylony, a odświeżony katalog towarów wrażliwych ujęty będzie w Załączniku nr 15 do ustawy, obejmującym 150 grup towarów i usług, w tym węgiel, wyroby ze stali, metale szlachetne, części do samochodów i motocykli, surowce wtórne, elektronika, usługi budowlane.
Dotychczasowe regulacje zakładały limit kwotowy (50 tys. zł miesięcznie), poniżej którego zasady dotyczące solidarnej odpowiedzialności nabywcy nie miały zastosowania. Na etapie konsultacji społecznych projekt nowelizacji zakładał zmianę sposobu obliczania limitu oraz jego znaczne obniżenie (do 12 tys. zł miesięcznie). W związku ze zgłaszanymi wątpliwościami dotyczącymi jego kalkulacji odstąpiono w ogóle od określania dolnego limitu, od którego ma być stosowana odpowiedzialność solidarna.
Po wejściu w życie znowelizowanych przepisów, podatnicy dokonujący nabyć towarów wrażliwych, będą odpowiedzialni za zobowiązania podatkowe sprzedawcy już od pierwszej złotówki (a ściślej od pierwszego grosza). Ustawodawca zrezygnował również z nieskutecznej kaucji gwarancyjnej składanej przez podatnika dokonującego dostawy towarów wrażliwych. Solidarna odpowiedzialność zostanie natomiast wyłączona w przypadku, gdy nabywca dokona zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (nawet jeśli nie miał takiego obowiązku, a więc wówczas, gdy wartość transakcji nie przekroczyła progu 15 tys. zł).
Ważne
Wyeliminowanie ryzyka podatkowego związanego z solidarną odpowiedzialności nabywcy będzie wiązać się z koniecznością monitorowania przez podatnika nawet bardzo nieistotnych z punktu widzenia gospodarczego transakcji. Celem ograniczenia tego ryzyka jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane zachować dyscyplinę finansów publicznych powinny wdrożyć (zaktualizować) procedurę należytej staranności lub nabywając towary wrażliwe dokonywać płatności jedynie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
