Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 29 stycznia 2019 r. (sygn. 0112-KDIL1-2.4012.737. 2018.2.JO) rozstrzygnął kwestię zasad opodatkowania VAT przy sprzedaży ulepszonego budynku oraz prawa do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na ulepszenie. Gmina będąca wnioskodawcą w 2011 r. utworzyła ośrodek edukacyjny, działający w formie jednostki budżetowej, wykonujący jej zadania własne z zakresu oświaty.
Czytaj też: Zwolnienie z VAT dostawy działki, na której znajdują się instalacje przesyłowe oraz inne budowle
Wnioskodawca udostępnił nieodpłatnie ośrodkowi budynek nabyty w drodze komunalizacji, który był wykorzystywany wcześniej na potrzeby szkoły podstawowej, a także organizacji pozarządowych zajmujących się rozwojem świadomości ekologicznej. Budynek od momentu nabycia go przez gminę był wykorzystywany wyłącznie do realizacji jej zadań własnych. W 2011 r. wnioskodawca zrealizował projekt modernizacji obiektu dofinansowany ze środków unijnych. Gmina poniosła wydatki na rozbudowę, remont oraz doposażenie budynku w wysokości przekraczającej kwotę 2 mln zł. W ramach inwestycji utworzone zostały również miejsca noclegowe, z których mogły każdorazowo za odpłatnością korzystać osoby uczestniczące w prowadzonych przez ośrodek zajęciach. Wydatki na ulepszenie budynku przekroczyły 30% wartości początkowej budynku sprzed ulepszenia, tj. 171 tys. zł.
Ośrodek w okresie od dnia utworzenia do dnia podjęcia przez gminę scentralizowanych rozliczeń VAT korzystał ze zwolnienia podmiotowego z opodatkowania, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, w konsekwencji czego nie odprowadzał on na rzecz urzędu skarbowego VAT należnego z tytułu świadczonych usług noclegowych. Sytuacja uległa zmianie począwszy od dnia 1 stycznia 2017 r., gdy gmina w składanych przez siebie scentralizowanych deklaracjach VAT, zaczęła wykazywać podatek należny z tytułu świadczenia przy pomocy budynku ośrodka usług noclegowych. W październiku 2017 r. gmina podjęła decyzję o likwidacji ośrodka oraz zbyciu wykorzystywanego przez niego budynku.
We wniosku gmina zadała pytania, czy fakt wykorzystania przez gminę budynku po zakończeniu inwestycji na cele publicznoprawne oraz zmiana od dnia 1 stycznia 2017 r. sposobu jego wykorzystania, w zakresie świadczenia usług noclegowych podlegających opodatkowaniu VAT, spowodowała powstanie po stronie gminy prawa do częściowego odliczenia VAT od poniesionych wydatków, jak również czy transakcja zbycia budynku będzie korzystać ze zwolnienia od VAT.
Wnioskodawca stanął na stanowisku, że na podstawie art. 86 i art. 91 ustawy o VAT nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na ulepszenie budynku, gdyż gmina nie występowała w momencie ponoszenia wydatków inwestycyjnych w charakterze podatnika VAT. Ponadto, dokonując zakupu towarów i usług w ww. zakresie nie miała ona zamiaru ich wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych. Wnioskodawca stwierdził ponadto, że planowana transakcja zbycia budynku będzie korzystała ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż od momentu zakończenia inwestycji upłynął okres dłuższy niż dwa lata.
Dyrektor KIS w świetle obowiązującego stanu prawnego uznał, że stanowisko gminy przedstawione we wniosku jest prawidłowe. Nie przysługiwało gminie prawo do odliczenia VAT, bowiem nie działała ona jako podatnik VAT w momencie ponoszenia wydatków na ulepszenie. Z kolei ponieważ od pierwszego zasiedlenia minęły 2 lata, sprzedaż nieruchomości podlega zwolnieniu z VAT.
Janina Fornalik doradca podatkowy, partner w MDDP
W mojej ocenie stanowisko organu podatkowego przedstawione w omawianej interpretacji jest kontrowersyjne, chociaż jest zgodne ze stanowiskiem gminy. Dyrektor KIS potwierdził brak prawa do odliczenia VAT od wydatków poniesionych przez gminę w 2011 r. na modernizację budynku, mimo że po centralizacji rozliczeń VAT gmina zaczęła wykazywać sprzedaż opodatkowaną z tytułu usług noclegowych świadczonych przez jednostkę budżetową zarządzającą budynkiem. Oznacza to tym samym, że jeszcze w okresie 10-letniej korekty zmianie uległo przeznaczenie budynku, a tym samym od 2017 r. gminie przysługiwało prawo do częściowego odliczenia VAT. Argumentacja gminy i dyrektora KIS, iż takie prawo nie przysługuje z uwag na fakt, że gmina nie działała jako podatnik w momencie zakupu, powinna zostać obalona w świetle wyroku unijnego Trybunału z 25 lipca 2018 r. w sprawie C-140/17 (Gmina Ryjewo). Częściowe prawo do odliczenia VAT nie wpływa jednak na możliwość zastosowania zwolnienia przy zbyciu budynku po upływie 2 lat od pierwszego zasiedlenia (tj. modernizacji budynku).
