Banki nie tak słabe, jak wskazywałyby wyniki

Spory spadek zysków w I kwartale wynika z dodatkowych kosztów. Przychody rosną jednak w dobrym tempie i II półrocze powinno być dla banków dobre.

Aktualizacja: 24.07.2019 20:59 Publikacja: 24.07.2019 20:00

Banki nie tak słabe, jak wskazywałyby wyniki

Foto: Adobe Stock

Łączny zysk netto 17 instytucji działających w Polsce w I kwartale 2019 r. wyniósł 2,49 mld zł, czyli aż o 20 proc. mniej niż rok wcześniej – wynika z zestawienia „Rzeczpospolitej".

Zaważyła składka

Słabość banków jest jednak pozorna, bo o spadku zysku zadecydował skokowy wzrost składek na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W skali całego sektora danina ta urosła w tym roku o 27 proc., do 2,79 mld zł. Problemem okazała się opłata na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków, która urosła aż o 110 proc., do 2 mld zł (składka na fundusz gwarancji depozytów zmalała o 36 proc., do 0,79 mld zł).

Jest ona ważna nie tylko dlatego, że jest większa, ale przede wszystkim musi być przez banki w całości zaksięgowana w I kwartale, składka na fundusz gwarancyjny jest równomiernie rozłożona na cztery kwartały. W konsekwencji tegoroczne obciążenie sektora składkami na BFG jest w I kwartale o blisko 1 mld zł wyższe niż rok temu. Nie jest to koszt uzyskania przychodu, więc negatywny wpływ na wynik netto w I kwartale wyniósł właśnie blisko 1 mld zł.

Potwierdzeniem dobrej kondycji i zdolności osiągania zysków banków jest dobry wynik odsetkowy, który stanowi średnio dwie trzecie przychodów kredytodawców. W I kwartale analizowana przez nas grupa wypracowała łącznie 10,86 mld zł wyniku odsetkowego, czyli o 12,7 proc. więcej niż rok temu. Było to możliwe dzięki wzrostowi akcji kredytowej o ok. 7 proc. w skali roku oraz niewielkiej poprawie marży odsetkowej, głównie za sprawą zmniejszenia kosztów finansowania. Pomaga w tym duża płynność banków, szybszy wzrost depozytów niż kredytów, co daje możliwość cięcia oprocentowania lokat, a także poprawiająca się struktura depozytów (rósł i tak bardzo wysoki już udział bieżących w stosunku do terminowych). Marży odsetkowej pomógł również wzrost rentowności aktywów, ponieważ mało dochodowe hipoteki walutowe systematycznie się spłacają i są zastępowane złotowymi o wyższej marży, spora jest też sprzedaż wysokorentownych kredytów konsumpcyjnych.

Do wysokiego wzrostu wyniku odsetkowego przyczyniły się także przejęcia. Od listopada 2018 r. Santander Bank Polska, wicelider polskiego sektora, konsoliduje wydzieloną część detaliczną Deutsche Bank Polska. Z kolei BNP Paribas Bank Polska, szósty co do wielkości aktywów gracz, konsoliduje podstawową część Raiffeisen Polbanku. Zwiększenie ich skali spowodowało duży wzrost ich wyników odsetkowych.

Nadal słabo wygląda wynik z opłat i prowizji. W analizowanych przez nas 17 bankach wyniósł łącznie 3,3 mld zł, czyli urósł tylko o 1,2 proc. Ta linia przychodów banków jest pod presją już od paru lat, m.in. ze względu na regulacje obniżające stawki interchange, zmiany w zasadach księgowych, ale także wysoką konkurencję powodującą, że bankom trudno zwiększać opłaty. Teraz dodatkowo doszła słabość rynku kapitałowego – mało jest ofert akcji na GPW, słaba jest też sprzedaż produktów inwestycyjnych. Pozytywnie na ten rezultat wpływa za to rosnąca liczba transakcji klientów oraz wysoka sprzedaż kredytów, szczególnie hipotecznych i konsumpcyjnych.

Koszty działania w I kwartale rosły rok do roku w kilkunastoprocentowym tempie z powodu skokowego wzrostu składek na BFG, ale swój udział miały także przejęcia i presja płac, która wpływa nie tylko na wyższe pensje pracowników, ale też wzrost usług firm zewnętrznych (informatycznych, utrzymania i ochrony budynków, transportu, itp.). Odpisy były w większości banków pod kontrolą, a ich kilkunastoprocentowy wzrost w skali roku wynikał w dużej mierze z efektu niskiej bazy.

Ryzykiem odpisy

Dla banków wyniki II kwartału zapowiadają się znacznie lepiej. Ze średniej prognoz analityków, zebranych przez „Rzeczpospolitą", wynika, że dziesięć największych banków notowanych na GPW (odpowiadają za trzy czwarte aktywów sektora) wypracowało w tym okresie łącznie 3,75 mld zł zysku netto. To rezultat lepszy niż rok temu o 12 proc. i – ze względu na brak składki na fundusz restrukturyzacji – aż o 65 proc. niż w I kwartale.

Co czeka sektor w kolejnych kwartałach? – Spodziewałbym się utrzymania poprawy wyników odsetkowych, marże się poprawiają, dynamika też nie słabnie. W przypadku dochodów prowizyjnych nie jestem już takim optymistą – nie ma powodów do ich zwiększania, dodatkowo wciąż pod presją są przychody związane ze sprzedażą ubezpieczeń czy funduszy. Tempo wzrostu akcji kredytowej już nie przyśpieszy, więc przychody z prowizji też nie powinny – mówi Marcin Materna, dyrektor działu analiz Millennium DM.

Jego zdaniem koszty działania banków powinny być pod kontrolą. Ostatnie dane Komisji Nadzoru Finansowego wskazują, że w skali całego sektora nawet zmalały dzięki niższym wydatkom administracyjnym (to efekt niższej składki na fundusz gwarancyjny w BFG), a koszty pracownicze urosły o 2 proc.

– Jednak koszty ryzyka mogą negatywnie zaskoczyć. Już w wynikach Santandera za II kwartał widać niepokojące sygnały, zobaczymy, co będzie w innych bankach. Cięcie prognoz wzrostu PKB przez ekonomistów też nie nastraja pozytywnie do oczekiwanych kosztów ryzyka – mówi Materna. Santander we wtorek zaskoczył sporym wzrostem odpisów kredytowych i to w segmencie detalicznym. Wcześniej oczekiwano, że w przeciwieństwie do sektora firm, gdzie ostatnio sporo było głośnych niewypłacalności, jakość kredytów dla osób fizycznych jeszcze będzie się poprawiać. Jednak w Santanderze wzrost odpisów w dużej mierze wynikał z przyczyn rachunkowych (korekta modelu ryzyka ze względu na brak oczekiwanej wcześniej poprawy jakości portfela klientów indywidualnych). Bezrobocie i stopy procentowe są niskie, a płace nadal rosną, więc kredyty detaliczne jeszcze powinny się dobrze spłacać.

Łączny zysk netto 17 instytucji działających w Polsce w I kwartale 2019 r. wyniósł 2,49 mld zł, czyli aż o 20 proc. mniej niż rok wcześniej – wynika z zestawienia „Rzeczpospolitej".

Zaważyła składka

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Banki
EBC zażądał od dwóch wielkich banków, by wycofały się z Rosji. Ostatnie ostrzeżenie
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Banki
Największy bank USA pozwał drugi bank Rosji. Groźba konfiskaty blisko 10 mld dolarów
Banki
Wakacje kredytowe mają zostać przedłużone. "Większość zagłosuje za tym pomysłem"
Banki
Kadrowa miotła dotarła do Banku Pekao. Kto zostanie prezesem?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Banki
Miotła kadrowa dotarła do Banku Pekao. Powołano nową radę nadzorczą