Decyzja wydana przez organ nie została podpisana. Została jednak utrzymana w mocy przez organ II instancji. Czy uzasadnia to stwierdzenie nieważności decyzji organu odwoławczego?
Tak. Wymóg podpisania decyzji wynika z art. 107 § 1 pkt 8 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). Jak zwrócono uwagę w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 września 2013 r. (sygn. I OSK 2932/12, LEX nr 1557278), w orzecznictwie i doktrynie prezentowane są rozbieżne stanowiska dotyczące skutku braku podpisu. Według jednego stanowiska, brak podpisu powoduje nieistnienie decyzji. Natomiast odmienny pogląd sprowadza się do tego, że decyzja, która nie zawiera podpisu osoby upoważnionego do jej wydania, jest nieważna. Nie ma natomiast rozbieżności co do tego, że decyzja organu odwoławczego utrzymująca w mocy takie rozstrzygnięcie rażąco narusza prawo, co uzasadnia stwierdzenie jej nieważności (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.).
W wyroku NSA w Warszawie z 20 lipca 1981 r. (sygn. SA 1163/81, LEX nr 10683) stwierdzono, że pisma zawierające rozstrzygnięcia w sprawie załatwianej w drodze decyzji są decyzjami, pomimo nieposiadania w pełni formy przewidzianej w art. 107 § 1 k.p.a., jeśli tylko zawierają minimum elementów niezbędnych dla zakwalifikowania ich jako decyzji. Do takich elementów należy zaliczyć: oznaczenie organu administracji wydającego akt, wskazanie adresata aktu, rozstrzygnięcie o istocie sprawy oraz podpis osoby reprezentującej organ.
Brak podpisu pod „decyzją" powoduje, że stanowi ona tylko projekt (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 12 września 2012 r., sygn. II SA/Rz 559/12, LEX nr 1222401). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku WSA w Warszawie z 9 września 2015 r. (sygn. VI SA/Wa 914/15, LEX nr 2167159) brak podpisu pod „decyzją" jest w swoich skutkach związany z brakiem istnienia decyzji w ogóle. Skoro zaś taka „decyzja" jest aktem nieistniejącym, to wykluczona jest możliwość stwierdzenia jego nieważności na podstawie art. 156 § 1 k.p.a. Nieistnienie decyzji nie jest tożsame z jej nieważnością. Są to dwie odrębne sytuacje prawne. W pierwszej w ogóle nie mamy do czynienia z aktem administracyjnym. Natomiast decyzja nieważna jest decyzją istniejącą, a jej obowiązywanie w obrocie prawnym trwa tak długo, dopóty w przewidziany prawem sposób decyzja ta nie zostanie wyeliminowana z obrotu prawnego. W ten tok rozumowania wpisuje się także wyrok WSA w Krakowie z 28 września 2017 r. (sygn. II SA/Kr 721/17, LEX nr 2373250), zgodnie z którym brak podpisu osoby upoważnionej do podpisania decyzji powoduje, że takie pismo nie ma charakteru decyzji i jest tzw. nieaktem. W sytuacji, gdy organ II instancji prowadził postępowanie odwoławcze i wydał decyzję w stosunku do pisma będącego nieaktem, to taka decyzja jest dotknięta wadą z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Pogląd przyjmujący nieważność (a nie nieistnienie) niepodpisanej decyzji wyrażono np. w wyroku WSA w Gliwicach z 1 czerwca 2017 r. (sygn. IV SA/Gl 52/17, LEX nr 2303049), zgodnie z którym niepodpisana decyzja rażąco narusza art. 107 § 1 k.p.a. i przez to jest dotknięta nieważnością (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.). W wyroku tym podkreślono, że również decyzja utrzymująca w mocy nieważne rozstrzygnięcie jest dotknięta wadą nieważności.
W wyroku NSA z 19 lipca 2017 r. (sygn. II GSK 3118/15, LEX nr 2350967) zwrócono uwagę, że pozostawienie w aktach sprawy egzemplarza decyzji bez podpisu - w sytuacji braku podważenia doręczenia stronie oryginału decyzji - nie może uzasadniać twierdzenia o nieważności tej decyzji (czy też o jej nieistnieniu).
