Samorząd doradców podatkowych: nie dajmy się wrobić w schematy biznesowe

Nie cichnie dyskusja wokół wprowadzanego z początkiem przyszłego roku obowiązku ujawniania schematów podatkowych. We wtorek Krajowa Rada Doradców Podatkowych wydała stanowisko, w którym wskazuje, że przepisy te (zawarte w ordynacji podatkowej) mogą wchodzić w kolizję z zasadą tajemnicy zawodowej.

Przypomnijmy, od 1 stycznia szeroki wachlarz scenariuszy biznesowych skutkujących zmniejszeniem zobowiązań podatkowych trzeba będzie zgłaszać Krajowej Administracji Skarbowej. Będą to musieli robić więksi przedsiębiorcy, ale też tzw. promotorzy (czyli osoby opracowujące takie schematy), a także osoby współpracujące przy opracowywaniu i wdrażaniu schematów. Może przy tym dojść do sytuacji, gdy przedsiębiorca nie będzie chciał zawracać sobie tym głowy i przesunie ten obowiązek na swojego doradcę podatkowego, radcę prawnego czy adwokata.

Kolizja z tajemnicą...

Właśnie na takie sytuacje uczula KRDP członków samorządu doradców. W stanowisku zauważa wyraźnie, że takie przypadki pozostają „w sprzeczności z bezwzględnym nakazem zachowania tajemnicy wynikającym z ustawy o doradztwie podatkowym". Zwracają też uwagę, że nowe regulacje mogą tworzyć kolizję prawną: z jednej strony obowiązek ujawniania danych o klientach, a z drugiej – sankcje karne za naruszenie tajemnicy zawodowej.

Przy okazji doradcy wytknęli legislatorom niejasności w nowych przepisach. „Nie jest też jasne, czy i w jakim trybie doradca uzgadnia treść swojego raportu z klientem oraz w jakich wypadkach jest wyłączona odpowiedzialność doradcy za ewentualne nieprawidłowe informacje w raporcie, które znalazły się tam bez jego winy" – napisano w uzasadnieniu stanowiska.

Czytaj też: Obowiązek ujawniania schematów podatkowych może naruszać tajemnicę zawodową

Dlatego samorząd doradców apeluje do swoich członków, by informowali o tych sprawach swoich klientów. Wielu doradców przyznaje bowiem – o czym pisaliśmy w środowej „Rzeczpospolitej" – że przepisy o ujawnianiu schematów podatkowych są słabo znane wśród przedsiębiorców.

„Rekomendujemy daleko posuniętą ostrożność w zakresie akceptowania zwolnienia z tajemnicy zawodowej oraz zobowiązujemy doradców do prezentowania klientom w każdej z takich sytuacji potencjalnych zagrożeń, które mogą się z tym wiązać" – czytamy w stanowisku.

...i z konstytucją

Samorząd doradców nie poprzestał tylko na przestrodze dla swoich członków. Rada stwierdza w stanowisku, że przepisy o ujawnianiu schematów podatkowych „budzą poważne zastrzeżenia co do ich zgodności z wieloma zasadami konstytucyjnymi". Sugeruje przy tym, że będzie dążyła do zweryfikowania tej niezgodności. Samorząd doradców nie może sam zaskarżać do Trybunału Konstytucyjnego ustaw, ale mogą to robić np. organizacje pracodawców.

Ujawnianie schematów podatkowych to efekt wdrażania europejskiej dyrektywy 2016/1164 mającej zapobiegać nadużyciom podatkowym (zwanej ATAD). Taki obowiązek obejmie wszystkie przedsiębiorstwa o aktywach przekraczających 10 mln euro (ok. 43 mln zł), gdzie korzyści podatkowe z wdrażania schematów podatkowych przekroczą 5 mln zł rocznie.

Wprawdzie w samej dyrektywie przewidziano tylko ujawnianie schematów transgranicznych, ale w polskich przepisach (nowy rozdział 11a ordynacji podatkowej) rozszerzono ten obowiązek także na schematy krajowe.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Andrzej Marczak, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych