Jest jeszcze szansa na aplikację

Co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy w przygotowaniu do testu. Dziś podpowiadamy, jak napisać odwołanie od oblanego egzaminu.

Podstawą jest uchwała

Jan Kowalski przystąpił do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką. Egzamin ten składał się z zestawu 150 pytań testowych. Za każdą poprawną odpowiedź kandydat otrzymywał jeden punkt. Warunkiem sine qua non otrzymania pozytywnego wyniku z egzaminu było uzyskanie 100 punktów. Kandydat z przedmiotowego testu otrzymał 99 punktów. Oznaczało to negatywną ocenę – co stwierdziła uchwała komisji egzaminacyjnej. Po gruntownym przeanalizowaniu własnej pracy oraz wykazu prawidłowych odpowiedzi pan Jan powziął wątpliwość ws. poprawności jednego z pytań testu.

Czytaj więcej

Aplikacje i egzaminy

Oto pytania i odpowiedzi z egzaminów na aplikacje prawnicze

W sobotę 25 września 2021 r. przeprowadzone zostały państwowe egzaminy wstępne na aplikacje adwokacką, radcowską, notarialną oraz komorniczą. Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało wstępne wyniki oraz zestawy pytań testowych.

Czytaj więcej

Aplikacje i egzaminy

Znamy wyniki egzaminów na aplikacje

Na aplikację adwokacką, radcowską i notarialną dostało się 60 proc.zdających.

Mając to na uwadze, postanowił skorzystać z przysługującego mu prawa określonego w art. 75j ust. 3 i 4 ustawy z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm.) i odwołać się od uchwały komisji. Poniżej projekt takiego odwołania:

Warszawa, 30 września 2021 r.

Jan Kowalski

ul. Liliowa 13 lok. 1

00-000 Warszawa

Do: Minister Sprawiedliwości

Al. Ujazdowskie 11

00-950 Warszawa

za pośrednictwem Komisji Egzaminacyjnej nr „X" ds. Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie

Odwołanie od uchwały Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie

Ja, niżej podpisany, Jan Kowalski, na podstawie art. 75j ust. 4 ustawy z 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm., dalej jako PrAdw) w zw. z art. 138 § 2 k.p.a. wnoszę o uchylenie w całości uchwały nr 123456/2/2020 z x.09.2020 r. Komisji Egzaminacyjnej nr „X" ds. Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ww. komisję, z jednoczesnym wskazaniem, że pytanie nr 84 tegorocznego egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką nie zawiera żadnej poprawnej odpowiedzi, a co za tym idzie, uwzględnienie przy ponownym sprawdzeniu mojego testu udzielonej przeze mnie odpowiedzi w przedmiotowym pytaniu jako odpowiedzi poprawnej. (...)

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 75i ust. 1 PrAdw egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. W przypadku pytania nr 84 warunek ten nie został spełniony, gdyż żadna z przedstawionych odpowiedzi nie jest prawidłowa. Wykaz prawidłowych odpowiedzi do zestawu pytań testowych na egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską w 2015 r., opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazuje odpowiedź C jako odpowiedź poprawną. W tymże wykazie jako podstawa prawna prawidłowości odpowiedzi wskazany został art. 49 k.r.o. Ustawodawca w art. 49 k.r.o. wymienia kategorie przedmiotów, które bezwzględnie nie mogą być objęte wspólnością majątkową małżonków w wyniku zawartej przez nich umowy. Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzi A i B na przedmiotowe pytanie 84 są błędne, gdyż określają kategorie przedmiotów expressis verbis wskazanych – odpowiednio – w art. 49 § 1 pkt 1 i 5 k.r.o.

W żadnym wypadku nie można na pytanie 84, tj.: „Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, umowa majątkowa małżeńska może rozszerzyć wspólność majątkową na:”, wskazywać odpowiedzi C jako odpowiedzi poprawnej, tj.: „prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy”. Wnioskowanie a contrario, że skoro ustawodawca nie wskazał expressis verbis w art. 49 k.r.o. tej kategorii przedmiotów, to rozszerzenie takie jest dopuszczalne, jest rozumowaniem błędnym.

Przedmiotowa odpowiedź C ma charakter złożony. Oznacza to, że aby uznać ją za prawidłową, na każdą kategorię praw w niej wymienioną powinno być możliwe umowne rozszerzenie małżeńskiej wspólności majątkowej. Wziąwszy to pod uwagę, odpowiedź ta nie jest prawidłowa, gdyż wyklucza art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.: „prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie”. Jedną z wymienionych kategorii w odpowiedzi C są prawa autorskie. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zajmuje się regulacją dotyczącą praw autorskich. Kwestia ta regulowana jest w ustawie z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm., dalej jako: PrAut).

Treść PrAut ma konstrukcję dualistyczną. Ustawodawca wprowadza odrębny status prawny dla dwóch grup praw autorskich: art. 16 PrAut – osobiste prawa autorskie, art. 17–22 PrAut – majątkowe prawa autorskie. Zgodzić się należy z tezą J. Barty i R. Markiewicza (J. Barta, R. Markiewicz [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Łódź 2001, s. 194), że osobiste prawa autorskie: „mogą mieć dla twórcy także znaczenie ekonomiczne, choć pozostające niejako na dalszym planie”. W przypadku osobistych praw autorskich ustawodawca w art. 16 PrAut expressis verbis stanowi o ich niezbywalności.

Mając na uwadze przytoczoną regulację prawną, należy rozważyć niedopuszczalność rozszerzenia małżeńskiej wspólności majątkowej na prawa autorskie w kontekście art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.

Prawa niezbywalne nie stanowią jednolitej kategorii. Doktryna definiuje je jako prawa, które nie mogą być przeniesione na inną osobę w drodze czynności prawnej, tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk [w:] Komentarz do ustawy z 17.6.2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, LEX/el. 2005, komentarz do art. 49 k.r.o.). Za prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, określone w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o., należy uznać te, które są ściśle powiązane z osobą uprawnionego. Odnośnie do osobistych praw autorskich słusznie zauważają J. Barta i R. Markiewicz (J. Barta, R. Markiewicz, op. cit., s. 195), że: „Autorskie prawa osobiste są tak ściśle związane z osobą twórcy, że nie można się ich zrzec ani zbyć”.

Doktryna, wymieniając przykłady niezbywalnych praw, które mogą przysługiwać jednej osobie, wskazuje użytkowanie, służebności osobiste, prawo dożywocia – tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk, op. cit.). Niezbywalność każdego z tych praw jest expressis verbis wskazana przez ustawodawcę – odpowiednio art. 254, 300, 912 k.c. Ustawowy zakaz zbywalności dotyczy również osobistych praw autorskich (art. 16 PrAut).

Konstrukcja odpowiedzi C pytania nr 84 w żaden sposób nie pozwala rozstrzygnąć, jaki rodzaj praw autorskich miał na myśli autor pytania. Użyty przez autora zwrot „prawa autorskie” należy zatem definiować ustawowo. Ustawodawca w rozdziale 3 PrAut stanowi, że na treść prawa autorskiego składają się osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie. Mając na uwadze powyższe, wykazane zostało, że przedmiotowa odpowiedź C zawiera kategorie praw, tj. osobiste prawa autorskie, na które ustawodawca w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o. wprowadza bezwzględny zakaz objęcia ich umowną majątkową wspólnością małżeńską, a co za tym idzie – odpowiedź C nie jest odpowiedzią prawidłową.

Autorzy pytań przy ich redagowaniu powinni zachować szczególną dbałość, by odpowiedź nie mogła budzić żadnej wątpliwości prawnej. Pouczenie kandydata na aplikację adwokacką, wchodzące w skład zestawu egzaminacyjnego, wskazywało, że: „prawidłowa jest odpowiedź, która w połączeniu z treścią pytania tworzy – w świetle obowiązującego prawa – zdanie prawdziwe”. W przypadku pytania 84 warunek ten nie został spełniony.

Podzielić należy pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 6.03.2008 r. (II GSK 414/07, Legalis), że: „Kandydat nie może ponosić dotkliwych konsekwencji niepoprawnego sformułowania pytania (...) kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Z tego unormowania wynika bezwzględny obowiązek zachowania szczególnej dbałości przy redagowaniu każdego zestawu pytań (...). Nie można też odmówić przyznania punktu za udzieloną odpowiedź, w której przekonująco wykazano, że pozytywnej odpowiedzi nie zawiera żadne z trzech pytań zestawu”.

Mając na uwadze te okoliczności, wnoszę jak w petitum.

Załączniki: