Certyfikat potwierdzi prawo do preferencyjnej stawki

Obowiązek potrącenia zryczałtowanego podatku według stawki określonej w ustawach o podatkach dochodowych ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]o PIT[/link] lub [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893 ]o CIT[/link]) dotyczy m.in. wypłaty dywidend, wynagrodzenia za usługi doradcze, księgowe, prawne, reklamowe. Te regulacje stosuje się jednak z uwzględnieniem odpowiednich umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (upo).

Do należności wypłacanej zagranicznemu podatnikowi można zastosować stawkę zryczałtowanego podatku wynikającą z umowy zamiast wyższej określonej w polskich przepisach bądź nie pobrać podatku w ogóle (jeżeli odpowiednia umowa nie przewiduje opodatkowania u źródła).

Przykładowo, przy wypłacie dywidendy przez polską spółkę na rzecz podatnika z Rosji, stawka podatku wynikająca z polskich przepisów wynosi 19 proc., natomiast umowa polsko-rosyjska przewiduje stawkę 10 proc.

Możliwość skorzystania z przepisów odpowiedniej upo uzależniona jest jednak od udokumentowania miejsca siedziby lub zamieszkania zagranicznego kontrahenta uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

[srodtytul]Wymagany dokument[/srodtytul]

Polskie przepisy dotyczące certyfikatu rezydencji są lakoniczne.

Wskazują jedynie, że jest to zaświadczenie o miejscu siedziby (w przypadku podatników CIT) lub zamieszkania (w przypadku podatników PIT) dla celów podatku dochodowego, wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby/zamieszkania podatnika. Certyfikatem rezydencji jest zatem dokument, który spełnia przynajmniej następujące warunki:

- określa państwo rezydencji podatkowej danego pod-miotu,

- został wydany przez właściwe organy podatkowe tego państwa.

Przepisy nie regulują jednak wielu zagadnień szczegółowych, nie określają m.in. formy certyfikatów (oryginał czy kopia, wersja papierowa czy elektroniczna) i częstotliwości ich aktualizacji. Na tym tle powstaje wiele wątpliwości, o czym świadczą liczne rozstrzygnięcia organów podatkowych.

[srodtytul]Oryginał czy kopia[/srodtytul]

Zgodnie z dominującą praktyką organów podatkowych płatnik powinien dysponować oryginałem certyfikatu rezydencji (w formie papierowej) lub poświadczoną notarialnie kopią. Gdy certyfikat jest uwierzytelniany przez podmiot zagraniczny, należałoby uznać (organy podatkowe nie odnoszą się wprost do tej kwestii), że powinien być poświadczony poprzez apostille bądź legalizację.

Zdarza się jednak, że zagraniczni kontrahenci nie mają możliwości uzyskania oryginału certyfikatu rezydencji w formie papierowego dokumentu. W niektórych państwach jest on wystawiany tylko w formie elektronicznej (np. udostępniany w formacie PDF na oficjalnej stronie internetowej).

Gdy z przyczyn obiektywnych nie ma możliwości otrzymania wersji papierowej, wystarczające powinno być posiadanie wersji elektronicznej [b](zob. interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 1 kwietnia 2010 r., IPPB5/423-31/10-4/AM, i z 26 kwietnia 2010 r., IPPB2/415-103/10-3/MR).[/b]

Zatem, zdaniem organów podatkowych, gdy w danym kraju wydawane są certyfikaty w wersji papierowej, polski płatnik powinien posiadać oryginały bądź ich notarialnie poświadczone kopie. Jedynie gdy wydawane są wyłącznie certyfikaty elektroniczne, podstawą korzystania z zapisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania może być dokument elektroniczny.

[srodtytul]Jak często aktualizować[/srodtytul]

Przepisy podatkowe nie nakładają obowiązku uzyskiwania certyfikatów rezydencji cyklicznie, np. w każdym kolejnym roku podatkowym. Nie wskazują także, że tracą one ważność z określoną datą (np. z upływem roku, w którym zostały wydane). Należy zatem uznać, że certyfikat zachowuje swoją ważność dopóty, dopóki potwierdzony w nim stan faktyczny się nie zmieni.

W konsekwencji, zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, płatnik może posłużyć się jednym certyfikatem rezydencji przy dokonywaniu następujących po sobie płatności, pod warunkiem że dane zawarte w dokumencie będą przez cały czas aktualne.

Jednak zdaniem przedstawicieli fiskusa obowiązek wykazania, że w danej sytuacji dopuszczalne było zastosowanie korzystniejszych regulacji wynikających z upo, spoczywa na płatniku. Powinien on zatem we własnym interesie aktualizować certyfikaty.

Zaniechanie tego przed kolejną płatnością może być uzasadnione, tylko w sytuacji gdy płatnik ma pewność, że dane dokumentowane certyfikatem się nie zmieniły.

Pomocne może być uzyskanie od zagranicznego kontrahenta potwierdzenia (pisemnego bądź w formie e-maila), że stan faktyczny dokumentowany certyfikatem się nie zmienił [b](por. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 15 grudnia 2009 r., IPPB5/423-650/09-5/AM).[/b]

Inaczej jest w przypadku certyfikatów rezydencji, w treści których zawarta jest informacja o okresie ich obowiązywania. Po upływie terminu wskazanego w dokumencie nie mogą być podstawą do zastosowania właściwej upo, nawet jeżeli potwierdzone nimi dane są nadal aktualne [b](tak m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 26 kwietnia 2010 r., IPPB2/ 415-103/10-3/MR).[/b]

[srodtytul]Tłumaczenie na język polski[/srodtytul]

Przetłumaczenie zagranicznego certyfikatu rezydencji na język polski nie jest warunkiem zastosowania stawki wynikającej z upo. Należy jednak mieć na względzie, że w razie ewentualnej kontroli podatkowej kontrolujący może zażądać tłumaczenia certyfikatu [b](por. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 15 grudnia 2009 r., IPPB5/423-650/09-5/AM).[/b]

Tłumaczenie jest elementem dodatkowym, nie zastępuje obowiązku posiadania certyfikatu rezydencji. Innymi słowy tłumaczenie przysięgłe (nawet jeżeli w jego treści zawarte jest stwierdzenie, że zostało dokonane na podstawie przedłożonego oryginału certyfikatu) nie może samo w sobie być podstawą do zastosowania stawki z upo.

Takie prawo daje jedynie oryginał certyfikatu bądź jego notarialnie poświadczona kopia [b](tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 12 marca 2009 r., I SA/Gd 786/08).[/b]

[srodtytul]Można uzyskać po płatności [/srodtytul]

Art. 26 ust. 1 ustawy o CIT (i analogiczne przepisy ustawy o PIT), mówiący że zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej upo albo niepobranie podatku jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji, nie wprowadza obowiązku posiadania certyfikatu w momencie wypłaty należności.

Wykładnia językowa tej regulacji wskazuje, że płatnik może uzyskać taki dokument później, pod warunkiem że będzie on potwierdzał rezydencję podatkową kontrahenta na dzień dokonania płatności [b](tak m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 października 2009 r. i wyrok WSA w Warszawie z 27 kwietnia 2009 r., III SA/Wa 94/09).[/b]

To stanowisko ma dodatkowe wsparcie w wykładni historycznej powołanego przepisu. Przed 1 stycznia 2004 r. wyraźnie bowiem wynikało z niego, że zastosowanie przepisów odpowiedniej upo jest możliwe wyłącznie po uzyskaniu certyfikatu rezydencji. Przepis stwierdzał zatem jednoznacznie, że zastosowanie regulacji umownych musi być poprzedzone uzyskaniem certyfikatu. Zmiana jego treści wskazuje na intencję ustawodawcy, aby znieść to ograniczenie.

[ramka][b]Honorowane zbiorcze [/b]

Polskie przepisy podatkowe nie nadają spółkom osobowym statusu podatnika. Oznacza to, że takie spółki są transparentne podatkowo, a dochody uzyskane z tytułu udziału w nich są opodatkowane odrębnie u każdego udziałowca.