Wywłaszczone dwory polskie z powybijanymi oknami

Lamusy to niedoceniane zabytki dawnej architektury ściśle związane z dworami. W Sancygniowie bezcenny skarbczyk zamienia się w składzik, a raczej w skład c...

Strefy osiedlenia – czerty osedlosti: pierwsze ograniczenia

Nie sposób oddzielić dziejów Żydów polskich od dokonanych przez Rosję zaborów Rzeczypospolitej.

Warszawa 1881 rok

Nie wiemy, w jakiej mierze mechanizmy działające w guberniach rosyjskich czy ukraińskich powtarzały się nad Wisłą. Choćby podczas trzydniowych zajść w Wars...

Podczas rewolucji 1905 – 1906

Rusyfikacja (której narzędzie widziano w Litwakach), antysemityzm polskiego ruchu narodowego, ale i obojętność (lub niechęć) wielu ruchów żydowskich, w tym...

Pogrom

Rosyjskiego słowa „pogrom” użyto po raz pierwszy po trzydniowych zamieszkach wielkanocnych w Odessie w 1871 r., zakończonych śmiercią sześciorga Żydów.

Trochę statystyki

W roku 1865 Królestwo Polskie miało 5 mln 336 tys. mieszkańców, a co czwarty z nich (1 mln 415 tys.) żył w mieście.

Litwacy

Początek lat 60. XIX w. to czas Aleksandra Wielopolskiego, a zarazem ważnych zmian w Królestwie Polskim.

Bomba Hryniewieckiego

Chociaż śmiercionośnej bomby na Aleksandra II nie rzucił 13 marca 1881 r. w Petersburgu Żyd, tylko rosyjski rewolucjonista i polski szlachcic Ignacy Hrynie...

Pod rządami „Pałkina”

Chociaż w 1819 r. do strefy osiedlenia dodano Besarabię, a żydowskim gorzelnikom pozwolono na swobodne przemieszczanie, w latach 1821 – 1823 wygnano Żydów...

Aleksander II – „car wyzwoliciel”

Z imieniem Aleksandra II (1855 – 1881), reformującego pobitą na Krymie Rosję, wiąże się głównie zniesienie poddaństwa chłopów.

Rubinstein koncertuje w Petersburgu

Szwagier Artura Rubinsteina, handlujący w Rosji wełną Maurycy Landau, zachęcił dyrektora petersburskiego konserwatorium (założonego przez Antoniego Rubinst...

Strój starozakonny za opłatą...

Wprowadzenie obowiązku porzucenia stroju żydowskiego. Wypis z protokołu posiedzenia Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego (RAKP). 6 (18).11.1845 r.

Dobry car Aleksander

Liberalne otoczenie młodego cara Aleksandra I, który objął tron w 1801 r. po zamordowanym ojcu Pawle, zajęło się losem żydowskich poddanych.

Wybór: prześladowania lub asymilacja

Sytuację zmieniła niepomyślna (Austerlitz!) wojna z Napoleonem, który chciał zdobyć przychylność Żydów, m.in. zwołując w 1807 r. w Paryżu wielki Sanhedryn.

Syn „ojczyzny polszczyzny”

Wierszem Juliana Tuwima, jaki szczególnie chwyta za serce, jest ten, w którym wspomina zagładę sztetli: „Już nie ma tych miasteczek, gdzie szewc był poetą,...

Pod posągiem Chrystusa idącego na Golgotę

Pogrom Żydów w Boże Narodzenie 1881 roku wywołał wielkie poruszenie w Warszawie. Nikt czegoś podobnego tu nie pamiętał.

Reanimacja polskiej piosenki

Festiwal opolski: były wpadki, ale dzięki obecności Wojciecha Młynarskiego i dobrym debiutom jest nadzieja, że w telewizyjnej Jedynce pojawi się więcej naj...