Barack Obama to nie Reagan

Jak pan ocenia wizytę Baracka Obamy w Polsce?

Prof. Richard Pipes, historyk, politolog, doradca prezydenta Ronalda Reagana:

Dosyć dobrze. Wydaje mi się, że Obamie udało się odzyskać zaufanie sojuszników w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Dzięki porozumieniu dotyczącemu amerykańskiej jednostki sił powietrznych (F-16 i herculesów C130 – red.). Polacy mogą być pewniejsi gwarancji bezpieczeństwa ze strony Stanów Zjednoczonych. Obecność Amerykanów na polskiej ziemi, choć symboliczna, będzie ważna. Szkoda jednak, że Barack Obama nie zrobił więcej w celu zniesienia wiz dla Polaków.

Przekonywał, że jest związany przepisami i poparł ustawę zmieniającą kryteria przyznawania wiz. Za mało się stara?

Najwyraźniej tak. Przecież może zwrócić się osobiście do Kongresu o rozwiązanie tej kwestii. Naprawdę nie wiem, dlaczego Polacy nadal muszą się starać o wizy i płacić za nie tyle pieniędzy. To jedyny element tej wizyty, który mi się nie podobał.

Jak ją odebrali Amerykanie?

Amerykańska prasa w niewielkim stopniu interesowała się wizytą Obamy w Polsce. Na pierwszej stronie sobotniego „New York Timesa" nie było na jej temat nic. Z kolei główną wiadomością na froncie „Wall Street Journal" (obie gazety to opiniotwórcze dzienniki – red.) były informacje o Pakistanie – o Warszawie ani słowa.

Amerykanie bardziej interesują się sprawami wewnętrznymi niż polityką zagraniczną, może z wyjątkiem tego, co się dzieje na Bliskim Wschodzie. Europa Wschodnia nie budzi wielkiego zainteresowania. Spodziewam się jednak, że ci, którzy śledzili wizytę w Polsce, ocenią ją pozytywnie.

Przyjazd do Polski pomoże Obamie w kampanii prezydenckiej?

Nie sądzę.

A jak Rosjanie mogą zareagować na tę wizytę, zapowiedź rotacyjnej obecności amerykańskich F-16 i potwierdzenie planów rozmieszczenia w Polsce tarczy antyrakietowej?

Nie spodziewam się negatywnych reakcji. Wydaje mi się, że Rosjanie zdają sobie sprawę, iż amerykańska obecność w Polsce będzie symboliczna, i wątpię, by uznali, że może im w jakimkolwiek stopniu zagrozić.

Polski rząd bardzo się stara o obecność garstki amerykańskich żołnierzy. Czy zwiększy to bezpieczeństwo kraju?

Nie sądzę, ale psychologicznie i symbolicznie obecność Amerykanów na polskiej ziemi jest ważna. To symbol tego, że to oni bronią Polski. Realnie Polska jest zabezpieczona przez NATO, a NATO oczywiście przez Amerykę, więc Polska może się czuć bezpieczna.

Obama przekonywał w Warszawie, że tak zwany reset amerykańskich relacji z Rosją był bardzo dobrym posunięciem, które nie tylko zredukowało napięcie między Waszyngtonem a Moskwą, ale też było korzystne dla całego regionu. Zgadza się pan z nim?

Tak, ale to nie do końca jego zasługa.

Udało się to, ponieważ Rosjanie, bojąc się zagrożenia ze strony coraz potężniejszych gospodarczo i militarnie

Chin, chcą zbliżyć się do Europy i NATO, do Ameryki i Polski. Gdyby Rosjanie nie mieli problemów z Chińczykami, to sądzę, że reset nie wpłynąłby na poprawę stosunków.

Amerykański prezydent chwalił pragmatyczną politykę polskiego rządu wobec Rosji. Wizyta Obamy w Warszawie może pomóc relacjom polsko-rosyjskim?

Wydaje mi się, że tak. Rosjanie chcą mieć dobre stosunki z Polską, która jest ważnym członkiem europejskiej społeczności. Pomaga w tym też polityka prowadzona wobec Rosji przez premiera Donalda Tuska. Kaczyński zbyt wrogo odnosił się do Rosji.

Dla Gazpromu poważnym problemem jest polsko-amerykańska współpraca przy wydobyciu gazu łupkowego. Władze w Moskwie spróbują ją utrudnić?

Temu projektowi będą przeszkadzać nie tylko Rosjanie, ale i Niemcy. Usłyszymy zapewne, że to narusza ich interesy, jest niepotrzebne itp. Nie wiem, jaki rezultat uda im się osiągnąć, ale na pewno będą próbowali utrudniać wydobycie w Polsce gazu łupkowego. Dla takiego eksportera gazu jak Rosja to niezwykle poważna sprawa.