Czy po tym, co zapowiedział premier Donald Tusk, Polacy zaczną się bać?
Mirosława Grabowska, socjolog, dyrektor CBOS:
Nie wiem, czy można to nazwać strachem, ale na pewno uświadomieniem sobie powagi sytuacji.
Aktualizacja: 20.11.2011 20:48 Publikacja: 20.11.2011 20:48
Mirosława Grabowska
Foto: Fotorzepa, Rafał Guz rg Rafał Guz
Czy po tym, co zapowiedział premier Donald Tusk, Polacy zaczną się bać?
Mirosława Grabowska, socjolog, dyrektor CBOS:
Nie wiem, czy można to nazwać strachem, ale na pewno uświadomieniem sobie powagi sytuacji.
To znaczy?
Do tej pory kryzysy nas omijały. W świadomości społecznej ani poprzedni kryzys światowy z lat 2008 – 2009, ani obecny jeszcze się nie zarysował. Dopiero w ostatnich badaniach CBOS pogorszyły się przewidywania na 2012 r. Ale zadowolenie z warunków życia do tej pory nie spada. Polacy, przynajmniej do dziś, są usatysfakcjonowani tym, co mają. Sądzę, że po exposé premiera zacznie się to powoli zmieniać.
Z jakiego powodu?
Ludzie potrafią liczyć. Uświadomili sobie, że znikną niektóre dopłaty i ulgi, odliczenia od podatku. Czyli że zapowiedziane przez premiera zmiany nie będą lekkie, łatwe i przyjemne. I będą dotyczyć nas, a nie kogoś tam. A w największym stopniu warstwy średniej, szczególnie tej górnej warstwy średniej.
Jednocześnie premier zapowiedział, że będą chronione osoby z niższymi dochodami.
Ale wydłużenie wieku emerytalnego dotyczy wszystkich.
Jest jednak bardzo rozłożone w czasie, na długie lata. Dzisiaj nie dotyka dosłownie nikogo.
Sama pani powiedziała, że ludzie potrafią liczyć. I dzisiejsza 50-latka wie, że będzie musiała pracować ponad dwa lata dłużej.
Akurat jestem zwolenniczką wydłużenia wieku emerytalnego dla kobiet i w miarę możliwości zrównania go z wiekiem emerytalnym mężczyzn. 30 – 40 lat temu 50-latka była starszą osobą, a dzisiaj jest w sile wieku. Wynika to nie tylko z biologii, ale i z wzorów kulturowych. 50-60-letnie kobiety świetnie dają sobie radę. Pomysł, by już szły na emeryturę, nie jest korzystny ani społecznie, ani dla nich.
Choć nie jestem pewna, czy tą granicą powinno być 67 lat. Można się zastanawiać, czy przy pewnego typu zajęciach nie powinno to być mniej.
Przy jakich?
Na przykład kobiety, które pracują w handlu. Jest to praca wymagająca sprawności i fizycznej, i umysłowej. Mimo że jestem za wydłużeniem wieku emerytalnego, zdaję sobie sprawę, że większość społeczeństwa tych zmian nie popiera. I częściowo tę niechęć rozumiem.
W tej niechęci jest jakiś element racjonalny?
Kobieta w wieku 50 – 60 lat, jest jeszcze w pełni sprawna i po przejściu na emeryturę może podjąć ważne role społeczne.
Jakie?
Osoby, która dla rodziny załatwia różne rzeczy, zaprasza do siebie. Opiekuje się wnukami. Niekoniecznie oznacza to codzienne wychowywanie od 7 do 7, ale pomoc, nawet tylko doraźną.
Czyli przedłużenie wieku emerytalnego dotyczy nie tylko osoby bezpośrednio zainteresowanej, ale i ich bliskich?
Tak. Przyzwyczailiśmy się, że kobiety na emeryturze, ale jeszcze w pełni sprawne, są patronkami rodziny. Taką żeńską starszyzną. Ten model, przynajmniej częściowo, będzie się musiał zmienić. Ale uważam, że nie ma od tego odwrotu, bo demografia jest bezlitosna. Żyjemy coraz dłużej.
Mówi pani, że ci cięcia uderzają najbardziej w klasę średnią. A inne grupy społeczne, na przykład rolnicy, mogą po zapowiedziach premiera czuć się przestraszeni?
Uważam, że PSL będzie jednak pilnowało interesów rolników. A premier chyba nie będzie się specjalnie opierał, bo w kampanii mówił, że zdaje sobie sprawę ze stanu ekonomicznego polskiej wsi. I dodatkowe obciążenia mogą być przeciwskuteczne. Nasza wieś jest bardzo zróżnicowana. Są wielkie gospodarstwa, na których właściciel sam nawet nie pracuje, i są małe rodzinne gospodarstwa ze znikomym dochodem. Nie spodziewam się więc jednolitych rozwiązań podatkowych, i na pewno nie od razu.
Czyli dużego strachu w społeczeństwie zapowiedzi premiera nie wywołają?
Jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach. Chodzi o to, jak zapowiedzi premiera będą realizowane już w projektach konkretnych ustaw. Czy na przykład PSL doprowadzi do zróżnicowania obciążeń dla gospodarstw o różnej wielkości i dochodowości, czy zostaną wprowadzone jakieś wyjątki dla 67-letniego wieku emerytalnego. Jak dla pań handlowców, o których już mówiłyśmy. Jeśli takie wyjątki się nie pojawią, to w Sejmie będzie burza.
Jakie grupy społeczne mogą się poczuć po exposé premiera nie tyle wystraszone, co sfrustrowane?
Premier w swoim wystąpieniu zadbał, by nie pojawiły się grupy nadmiernie obciążone. Ale jeśli ktoś liczył na przedstawienie jakiś wizji, to się nie doczekał.
Jakiś konkretnych wizji pani oczekiwała?
Ciągle myślę o pokoleniu, które się urodziło na przełomie lat 70. i 80. Najstarsi z nich właśnie przekroczyli trzydziestkę. Najmłodsi mają po dwadzieścia kilka lat. To jest nasz wielki kapitał. W zapowiedziach premiera niczego specjalnie im dedykowanego nie ma. To samo dotyczy zupełnie innej grupy wiekowej urodzonej w okresie wyżu demograficznego, na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych.
W czym jest problem z tą drugą grupą?
Będą dłużej żyli niż wcześniejsze pokolenia. Ale też będą chorowali, wymagali opieki. Politycy nie zdają sobie sprawy z rozmiaru tego problemu, bo do tej pory był on załatwiany w rodzinach. A jest to nadciągający poważny problem społeczny. Niemcy opodatkowali się na ten cel, na zapewnienie opieki ludziom starym. Tam jest specjalny podatek opiekuńczy.
—rozmawiała Małgorzata Subotić
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
O czym dzisiaj rozmawialiśmy? Zapraszamy do obejrzenia najciekawszych fragmentów programu #RZECZo...
Gdy pędziliśmy na miejsce katastrofy, dowiedzieliśmy się, że z maszyny nie ma co zbierać
Polski eksport rośnie w siłę! W 2022 roku jego wartość po raz pierwszy przekroczyła granicę 300 mld euro, osiągając 343,8 mld euro, czyli 1607 mld złotych. Tak dobry wynik to zasługa trafnych strategii polskich przedsiębiorców. Wielu spośród nich uczestniczyło w programach Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Wsparcie dla polskich eksporterów jest kontynuowane i powinno przynieść kolejne sukcesy.
Polskie firmy potrafią doskonale radzić sobie na rynkach zagranicznych. Doskonałym tego dowodem są wyniki ubiegłorocznego eksportu, którego wartość wyniosła rekordowe 343,8 mln euro. Nasza gospodarka ma szansę na kolejne sukcesy, co dotyczy również małych i średnich przedsiębiorstw. Do rozwoju biznesu za granicą potrzebują one nie tylko strategii i kapitału, ale również rozpoznawalności. Właśnie na tym skupiają się programy promujące polski eksport, realizowane między innymi przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jakie możliwości otwierają się przed polskimi eksporterami?
Zrazy z gęsi, kacze udo z kluskami śląskimi, rolada wołowa, krem z pieczonej gęsi, serniki, szarlotki i bezy – to tylko niektóre dania, jakie przygotowały restauracje w całym kraju na Tydzień Kuchni Polskiej.
- Z każdym kolejnym rokiem przybywa osób, które raczej mają zdanie odmienne. To jest rzecz normalna, co widać w całej Polsce. Przecież wielu moich koleżanek i kolegów z ogromnym bagażem doświadczeń w samorządzie musiało przyjąć wynik wyborczy niekorzystny dla siebie - mówi Mirosław Lech, wójt gminy Korycin na Podlasiu. Lech rządzi gminą od 33 lat. W niedzielnych wyborach wygrał drugą turę zaledwie jednym głosem z Beatą Matyskiel. Dostał 732 głosy, ona 731.
- Stworzono proceder w którym cenne przedmioty miały trafiać do kieszeni współpracowników ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka - poinformował na konferencji Cezary Tomczyk, obecny wiceminister obrony narodowej. Po czym zaprezentował mail o tytule "Zegarek" i treści "Taki sobie wybrałam".
Prezes PiS Jarosław Kaczyński skrytykował pomysł zmiany traktatów UE i rezygnacji z zasady jednomyślności. Według niego, byłoby to równoznaczne z utratą przez Polskę suwerenności. Były premier odniósł się do exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego.
Bartłomiej Sienkiewicz: „Część polityków w moim wieku udaje się na coś w rodzaju cmentarzyska słoni, kiedy przychodzi ich czas. Ja na razie mam co robić, więc wykpiłem rozliczne plotki, że za chwilę mam się tam znaleźć. Po tym, co mam codziennie, na razie się tam nie wybieram”.
Były prezes TVP Jacek Kurski w wyborach do Parlamentu Europejskiego wystartuje z list PiS - wynika z informacji podanych przez "Fakt".
Dwoje polityków PO jest obecnie najpoważniejszymi kandydatami na stanowisko ministra kultury i dziedzictwa narodowego - twierdzą nasi informatorzy. Wcześniej mówiło się o wiceministrze Andrzeju Wyrobcu.
Politycy PiS ocenili, że w exposé Radosław Sikorski nie przedstawił nowej koncepcji, lecz oddał się "swoim obsesjom na temat PiS". Według posłów Konfederacji, w wystąpieniu szefa MSZ mało było wątków dotyczących polskiego interesu narodowego, a Sikorski "wyznaje mity" na temat UE.
"Donald Tusk ograniczy aktywność publiczną" - poinformowało Centrum Informacyjne Rządu.
Radosław Sikorski przedstawił w Sejmie informację Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2024 roku. Minister zamierza też odpowiedzieć na pytania, które padną w czasie debaty.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Rosja zawetowała rezolucję RB ONZ zakazującą umieszczania broni atomowej w przestrzeni kosmicznej.
Działania i zaniechania rządów mają większy wpływ na dzieci niż na jakąkolwiek inną grupę społeczną. Ochrona dzieci przed przemocą jest nie tylko naszym moralnym obowiązkiem, ale też strategiczną długoterminową inwestycją w nasze społeczeństwa – pisze wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Dubravka Šuica.
Inteligentne miasto to cel wielu polskich samorządów. Smart City powinno działać jak sprawny organizm, którego poszczególne elementy współpracują ze sobą, tak by zapewnić harmonijny rozwój i poprawić jakość życia mieszkańców.
Czy szczegóły są ważne? Są. Mówią o człowieku więcej niż służbowa wizytówka. Dają obraz jego domu, zasad, wyczucia i szeroko pojętej wrażliwości.
Wyrok skazujący wobec byłego producenta filmowego z Hollywood, Harveya Weinsteina, został uchylony jednym głosem - podają amerykańskie media. Według sądu apelacyjnego, w procesie doszło do rażących błędów, a sytuację może naprawić ponowny proces.
- Z każdym kolejnym rokiem przybywa osób, które raczej mają zdanie odmienne. To jest rzecz normalna, co widać w całej Polsce. Przecież wielu moich koleżanek i kolegów z ogromnym bagażem doświadczeń w samorządzie musiało przyjąć wynik wyborczy niekorzystny dla siebie - mówi Mirosław Lech, wójt gminy Korycin na Podlasiu. Lech rządzi gminą od 33 lat. W niedzielnych wyborach wygrał drugą turę zaledwie jednym głosem z Beatą Matyskiel. Dostał 732 głosy, ona 731.
Gospodarka USA rozwijała się w pierwszym kwartale wolniej niż oczekiwano. Negatywną reakcję rynków w większym stopniu wywołał jednak wyższy od prognoz kwartalny odczyt inflacji PCE.
- Stworzono proceder w którym cenne przedmioty miały trafiać do kieszeni współpracowników ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka - poinformował na konferencji Cezary Tomczyk, obecny wiceminister obrony narodowej. Po czym zaprezentował mail o tytule "Zegarek" i treści "Taki sobie wybrałam".
Pokaz specjalny filmu „Hard Candy” z osobistym udziałem hollywoodzkiego aktora Patricka Wilsona, europejska premiera filmu „Treasure” z udziałem twórców, w tym reżyserki Julii Von Heinz i brytyjskiej gwiazdy Stephena Frya, laureaci Oscarów: Michael O’Connor – jeden z najlepszych kostiumografów w Europie oraz scenarzysta Christoper Hampton, czy reżyserka castingów filmów Ridleya Scotta Kate Rhodes James. Podczas tegorocznej edycji Mastercard OFF CAMERA w Krakowie pojawi się ponad 400 międzynarodowych i krajowych gości. Wszystkich będzie można spotkać na licznych spotkaniach w Miasteczku Filmowym przy Galerii Krakowskiej i na Q&A po seansach.
Polski oddział Bosch Rexroth, jednego z największych na świecie dostawców technologii napędów i sterowania, wykorzystuje platformę 3DEXPERIENCE firmy Dassault Systèmes do zarządzania procesami produkcyjnymi na w pełni zautomatyzowanej linii produkcyjnej.
TSUE nałożył kary finansowe na Polskę za niewdrożenie dyrektywy o sygnalistach. Zaniechanie wynikało z tego, że nikt – może poza samymi pracownikami – nie chce tych przepisów.
Prezes PiS Jarosław Kaczyński skrytykował pomysł zmiany traktatów UE i rezygnacji z zasady jednomyślności. Według niego, byłoby to równoznaczne z utratą przez Polskę suwerenności. Były premier odniósł się do exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego.
Przedsiębiorcy mogą korzystać z różnych możliwości finansowania swoich inwestycji ze środków UE. Aby to ułatwić, Bank Pekao S.A. przygotował instrument, który integruje finansowanie wkładu własnego oraz kredyt pomostowy.
- Po pierwsze słuchając tego wystąpienia miałem wrażenie "chaotyzmu". Gdyby odjąć wątki związane z polemiką z PiS-em, to to wystąpienie byłoby o jedną trzecią krótsze - komentował z mównicy sejmowej exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego Krzysztof Bosak, poseł Konfederacji. Politycy Konfederacji przekonywali, że Polska jest "juniorpartnerem", a jej polityka nie wstała z kolan, tylko zmieniła klęczniki.
Spółka Archicom rozpoczyna drugi etap mieszkaniowej inwestycji powstającej w Nowym Centrum Łodzi.
Bartłomiej Sienkiewicz: „Część polityków w moim wieku udaje się na coś w rodzaju cmentarzyska słoni, kiedy przychodzi ich czas. Ja na razie mam co robić, więc wykpiłem rozliczne plotki, że za chwilę mam się tam znaleźć. Po tym, co mam codziennie, na razie się tam nie wybieram”.
Jest coraz więcej dowodów, że bez chińskiej pomocy rosyjska agresja na Ukrainę nie byłaby możliwa. Chiny nie tylko dostarczają części rosyjskiej zbrojeniówce, ale też remontują rosyjskie statki, transportujące broń kupioną od reżimu Kima.
Były prezes TVP Jacek Kurski w wyborach do Parlamentu Europejskiego wystartuje z list PiS - wynika z informacji podanych przez "Fakt".
Białoruskie służby specjalne twierdzą, że drony z Litwy atakowały Mińsk. Wilno zaprzecza tym oskarżeniom.
Przepis styczniowej noweli ustawy o szkolnictwie wyższym, który umożliwia ministrowi nauki odwoływanie pierwszych rektorów nowych uczelni, może naruszać konstytucję - twierdzi RPO.
Producent AirCar, słowackiego latającego auta, o którym zrobiło się głośno na świecie, zabrał w podniebny lot Jeana-Michela Jarre’a, jednego z pionierów muzyki elektronicznej.
Firmy kupują działkę niedaleko stacji metra na warszawskim Targówku. Powstanie tam ponad 160 mieszkań.
Dwoje polityków PO jest obecnie najpoważniejszymi kandydatami na stanowisko ministra kultury i dziedzictwa narodowego - twierdzą nasi informatorzy. Wcześniej mówiło się o wiceministrze Andrzeju Wyrobcu.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas