Romowie tęsknią za taborami

Rozmowa z Ewą Nowicka-Rusek, kierownikiem Zakładu Antropologii w Instytucie Socjologii UW

Publikacja: 11.04.2013 02:35

Romowie tęsknią za taborami

Foto: archiwum prywatne

Skończył się właśnie 8. Kongres Międzynarodowego Związku Romów, którego honorowym prezydentem jest Polak Stanisław Stankiewicz. Skąd się wzięli Cyganie w Polsce?

Ewa Nowicka-Rusek: Żeby znaleźć się w Polsce, najpierw musieli znaleźć się w Europie, dokąd przywędrowali z Indii. Do Polski przybyli dwiema drogami w różnym czasie. Między XIV a XVI wiekiem byli prześladowani na terenach dzisiejszych Niemiec, skąd uciekali do Polski. Druga migracja to okres powstania państwa rumuńskiego w latach 60. XIX wieku, kiedy zaczęli wędrować głównie na północ. Dziś Romów w Europie jest co najmniej 12 milionów i mieszkają we wszystkich krajach europejskich.

Czy możemy mówić o narodzie romskim?

Romowie to nie jest jedna całość. Jednak zgadzam się w pełni ze Stanisławem Stankiewiczem, że istnieje naród romski o ponadgranicznym charakterze. Ten naród powinien mieć takie same symbole, jakie mają inne narody. Dlatego powstał już hymn romski, istnieje flaga w kolorach  błękitu i zieleni, symbolizujących niebo i przyrodę, czyli naturalne środowisko dla nomadów. Trzecim elementem flagi jest koło wozu, które z jednej strony odwołuje się do wędrówek, a z drugiej strony jest nawiązaniem do kształtu słońca.

Niebo, przyroda, słońce... Dlaczego Cyganie w tak wielu krajach budzą strach?

To społeczność niezrozumiana. Oni kulturowo bardzo głęboko się różnią od innych Europejczyków. Niegdyś byli nomadami, co w moim przekonaniu powinno sprzyjać ich społecznej adaptacji w Unii Europejskiej. Są ponadnarodowi i ponadpaństwowi, przekraczają wszystkie granice, a ich związki nie są oparte na więziach terytorialnych. Jednak ponieważ, że Romowie są traktowani z wielką podejrzliwością i niechęcią, sami też się izolują. Dzielą świat na swoich i obcych, na Romów i nie-Romów, a w ich języku istnieje określenie na wszystkich nie-Romów.

Czyli działa to w dwie strony – z jednej my ich odpychamy, z drugiej – oni wcale nie mają ochoty się z nami integrować...

Oni nie mają ochoty wchodzić w społeczeństwo na jego warunkach. Chcą pozostać Romami, nie chcą być zasymilowani, lecz zintegrowani z pozostawieniem własnej tożsamości.

A co się stało z taborami?

Tabory zostały zlikwidowane, kiedy w latach 50. rozpoczęła się systematyczna akcja osiedlania prowadzona przed rząd PRL. Mimo to wielu z nich nie mogło się oprzeć wędrowaniu, choć przyłapani na tym w latach 60. i 70. płacili ogromne kary. Do dziś część z nich – zwłaszcza ci, którzy kiedyś posmakowali wędrownego życia – byłaby gotowa tak żyć. Chociaż młode pokolenie już zupełnie sobie tego nie wyobraża.

Skończył się właśnie 8. Kongres Międzynarodowego Związku Romów, którego honorowym prezydentem jest Polak Stanisław Stankiewicz. Skąd się wzięli Cyganie w Polsce?

Ewa Nowicka-Rusek: Żeby znaleźć się w Polsce, najpierw musieli znaleźć się w Europie, dokąd przywędrowali z Indii. Do Polski przybyli dwiema drogami w różnym czasie. Między XIV a XVI wiekiem byli prześladowani na terenach dzisiejszych Niemiec, skąd uciekali do Polski. Druga migracja to okres powstania państwa rumuńskiego w latach 60. XIX wieku, kiedy zaczęli wędrować głównie na północ. Dziś Romów w Europie jest co najmniej 12 milionów i mieszkają we wszystkich krajach europejskich.

Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać
Materiał Promocyjny
Świąteczne prezenty, które doceniają pracowników – i które pracownicy docenią
Materiał Promocyjny
4 letnie festiwale dla fanów elektro i rapu - musisz tam być!