Szmajdziński nie budzi wstrętu. A nie rośnie mu poparcie

[b]Podobała się panu przedwyborcza debata między politykami PO: Radosławem Sikorskim i Bronisławem Komorowskim? [/b]

[b]Józef Oleksy:[/b] Była sztuczna i udawana, a ja tego nie lubię. Zobaczyłem ugłaskaną, salonową dyskusję bez jakiejkolwiek polemiki. Nie dowiedziałem się niczego nowego o obu politykach prócz tego, że Komorowski pojedzie bezwarunkowo do Wilna, a Sikorski najpierw upomni się o polskie nazwy. Cała ta debata służyła tylko pokazaniu, że PO jest mocarna i ma rządzić na wieki wieków. I choć jestem pełen uznania dla pomysłu zorganizowania prawyborów, to jednak nie podoba mi się, że całe państwo zostało zaangażowane w sprawy jednej partii.

[b]Z sondaży wynika, że co drugi obywatel popiera PO. W tej sytuacji to chyba dobrze, że wyborcy mogą się zapoznać z kandydatami na kandydata na prezydenta?[/b]

Po pierwsze, to się okaże, czy naprawdę co drugi Polak zagłosuje na PO. Po drugie, uważam, że PO przekroczyła granice prezentacji kandydatów własnym szeregom. Z powodu zaangażowania mediów w ten prawyborczy spektakl ludzie odnoszą wrażenie, że to już są wybory. W terenie spotykałem się z pytaniami: to który z nich ma być tym prezydentem? Nie kandydatem! Prezydentem! To jest diaboliczny efekt tego pomysłu. W umysłach wielu ludzi wybory rozstrzygną się przed ich zarządzeniem. I w dużej mierze będzie to wina mediów.

[b]Platforma miała dobry pomysł, organizując prawybory, stąd zainteresowanie mediów. SLD też mógł zrobić prawybory. Był nawet taki pomysł. Dlaczego nie został zrealizowany?[/b]

Nie wiem, ale żałuję tego. Zrezygnowano z ożywienia własnych szeregów i darmowej promocji. To był błąd. Niestety, te decyzje zapadały w okresie pewnych wewnętrznych tarć w SLD i sądzę, że to była główna przeszkoda.

[b]Pięć lat był pan poza SLD. Czy partia się przez ten czas zmieniła?[/b]

Tak. Widzę zmiany na lepsze. W partii panuje duże ożywienie organizacyjne. Ludzie dynamicznie przygotowują się do kampanii, głównie samorządowej. Nastąpił też powrót do walki o neutralność światopoglądową państwa, o państwo świeckie, o prawa mniejszości seksualnych i kobiet. To też pozytywna zmiana.

[b]Czy postrzeganie lewicy wyłącznie przez pryzmat spraw światopoglądowych nie jest anachroniczne? Tak uważa Włodzimierz Cimoszewicz.[/b]

Jeżeli porzucimy prawa człowieka, to nie wiem, co miałoby być naszą ofertą dla młodego pokolenia. Dzisiejsza lewica różni się zasadniczo od innych formacji głównie w obszarze relacji między państwem a obywatelem. I musimy się tego trzymać. To jest nasza przewaga nad Platformą, która jest bezideowa. PiS natomiast usiłuje być partią ideową, ale rządząc, zniszczył swój wizerunek i wystraszył Polaków wizją IV Rzeczypospolitej.

[b]Lewica, rządząc, też zniszczyła swój wizerunek? [/b]

W pewnej mierze tak. Jestem krytyczny wobec mojej formacji, a mój powrót do SLD nie oznacza, że wcielę się w rolę podporządkowanego żołnierza. Uważam na przykład, że w partii brakuje działania środowiskowego. Wykładam na dwóch wyższych uczelniach i nie widzę, żeby lewica zabiegała o studentów. Lewicowych działaczy po prostu nie ma na uczelniach.

[b]A inne partie są tam obecne?[/b]

Też nie. Apolityczność wśród studentów stała się wręcz demonstracyjna. Nie wiadomo nawet, jakie ci młodzi ludzie mają poglądy. Ale Platforma Obywatelska nie musi się tym martwić, bo jest powszechnie akceptowana. A dla SLD to jest kłopot. Problemem jest wyraźny uwiąd myśli państwowej. Na scenie politycznej, w tym na lewicy, nie ma debat, które przyciągałyby uwagę obywateli. Sądzę, że to jest jedna z przyczyn, dla których lewica nie odzyskuje siły mimo niezłej okazji, jaką daje kryzys gospodarczy. Bardzo możliwe, że sprawując władzę, za szybko rozstaliśmy się z kanonem opieki społecznej wypracowanym przez państwo w czasach PRL i wyborcy nie mogą nam tego zapomnieć.

[b]Te decyzje lewica podejmowała w czasach, gdy rządzili nią Aleksander Kwaśniewski, Leszek Miller i Józef Oleksy.[/b]

To prawda. Na lewicy nigdy nie doszło do dyskusji o tym, co w imię budowy kapitalizmu zaprzepaściliśmy z potrzebnych ludziom spraw. Gdy rozliczam sam siebie, to też nie mogę powiedzieć, że wystarczająco dbałem o społeczny wymiar lewicowych rządów.

[b]Jaki jest pana pogląd na ewentualne przyszłe koalicje, które mógłby zawrzeć Sojusz?[/b]

Uważam, że lewica ma już dziś zdolność koalicyjną. A z kim, to się okaże po wyborach. Na razie trwa powszechne zarzekanie się, z kim na pewno nie można współpracować. Moim zdaniem SLD na pewno nie może zawiązać koalicji z PiS pod przywództwem Jarosława Kaczyńskiego.

[b]Aleksander Kwaśniewski wcale nie wykluczył koalicji z PiS. [/b]

Ale szybko wycofał się z tego stwierdzenia.

[b]Jednak narobił sporo zamieszania. Politolodzy zwracają uwagę, że Kwaśniewski stał się twarzą i głosem lewicy, spychając w cień lidera SLD Grzegorza Napieralskiego.[/b]

Aleksander Kwaśniewski chce i lubi być postacią wiodącą na lewicy. Tak zawsze było.

[b]Czy to jest dobre dla SLD? [/b]

W demokracji partyjnej liderzy powinni być liderami, bo wszelkie zastępcze rozwiązania, choć atrakcyjne, słabo przekładają się na mobilizację elektoratu. Kibicowanie sympatycznemu byłemu prezydentowi niekoniecznie jest tożsame z kibicowaniem partii. Zwłaszcza że Aleksander ma pewną swobodę formułowania myśli – raz poprze PiS, raz Andrzeja Olechowskiego – a to dezorientuje wyborców. Ale to jest problem kierownictwa partii i Grzegorza Napieralskiego.

[b]Kwaśniewski jest szefem komitetu wyborczego waszego kandydata na prezydenta Jerzego Szmajdzińskiego. Jak pan ocenia tę jego rolę?[/b]

Minęły trzy miesiące, odkąd Aleksander Kwaśniewski został szefem komitetu Jerzego Szmajdzińskiego, i do tej pory nie wiem, kto w nim będzie zasiadał oprócz byłego prezydenta. Sądziłem, że Aleksander przyciągnie znamienitych ludzi, którzy zaangażują się w kampanię Szmajdzińskiego w terenie. Ludzie przychodziliby na spotkania dla nich, a oni mówiliby o naszym kandydacie. Na razie nic takiego się nie dzieje, a czas ucieka. Zaraz będą święta, a potem jest już połowa kwietnia. Niby mamy jeszcze czas, ale widać, jak bardzo PO wyprzedziła inne partie, organizując prawybory. Poza tym byłoby dobrze, gdyby Aleksander Kwaśniewski, korzystając z częstej obecności w mediach, bardziej się skupił na lansowaniu Szmajdzińskiego, a mniej na ogólnych wywodach.

[b]Wasz kandydat od tygodni jeździ po Polsce, spotyka się z wyborcami, a słupki jego poparcia ani drgną. Dlaczego?[/b]

Sam się nad tym zastanawiam. On jest jednostką solidną, nie budzi wstrętu, daje się lubić, kiedy spokojnie mówi o swoich poglądach. Nie wiem, dlaczego nie zyskuje poparcia. Nie wykluczam, że jest to po części wina mediów, które nie prezentują jego poglądów. Bronisław Komorowski i Radosław Sikorski są nieustannie obecni w mediach, choć – jak pokazała niedzielna debata – nie mają nic nadzwyczajnego do powiedzenia.

[b]Po lewej stronie sceny politycznej pojawiła się nowa gwiazda: Bartosz Arłukowicz. Część działaczy waszej partii już widzi w nim przyszłego lidera, choć na razie nie należy on do SLD. [/b]

Jeżeli tak jest, to znaczy, że mają poczucie pustki. Ja zresztą czuję podobnie i dlatego z zainteresowaniem obserwuję Arłukowicza. Ludzie potrzebują kilku wyrazistych postaci na lewicy. SLD zawsze miał grupę wiodących polityków. I dopóki Kwaśniewski, Oleksy i Miller byli zgrani, to lewica była silna i dwukrotnie brała władzę. Dziś trudno o tym nawet marzyć. Okazało się, że usunięcie starych liderów, co młodzi działacze przyjęli jako doktrynę, do niczego nie doprowadziło. Wywalili nas i co osiągnęli? 6 proc. poparcia. Nasz powrót też nie jest cudowną receptą na zwiększenie poparcia.

[b]Takie sztuczki nie działają na wyborców? [/b]

Oczywiście, że nie. To było dobre na konwencji, bo daliśmy show. Ale jednym posunięciem nie zdobędzie się wyborców. Osobiście jestem zwolennikiem wyraźnego młodego przywództwa, ale osadzonego w szerszych gremiach. Pytaniem pozostaje, czy te szersze gremia przyciągają ludzi wybitnych. I zobaczymy to na przykładzie Arłukowicza.