Historia: historia zadłużenia w Polsce

Cecylia Leszczyńska, historyk gospodarki z UW

Publikacja: 08.11.2011 00:52

Historia: historia zadłużenia w Polsce

Foto: archiwum prywatne

We Włoszech zaczyna się patriotyczna akcja wykupywania przez obywateli obligacji państwowych. Czy podobna inicjatywa przyniosła już kiedyś znaczące skutki?

Cecylia Leszczyńska:

Włoskie zadłużenie jest ogromne, więc tamtejsi przedsiębiorcy musieliby wydać miliardy euro, żeby akcja przyniosła rezultaty. Chodzi tu o wykupywanie obligacji, które państwo będzie musiało kiedyś odkupić, więc tak naprawdę inicjatywa sprowadza się do odroczenia spłaty długu, a nie do zlikwidowania go. Gdyby jednak akcja się powiodła, byłby to pierwszy przypadek w historii, kiedy obywatele pomogli uporządkować państwowe finanse.

Przed wojną Polacy oddawali pieniądze i drogocenne przedmioty na Fundusz Obrony Narodowej.

Różnica polega na tym, że pieniędzy oddanych na FON nie dostawało się z powrotem, w przeciwieństwie do tych wydawanych na obligacje. Ponadto środki z FON służyć miały rozbudowie potencjału militarnego Polski. Wydaje się, że do włoskiej akcji można przyrównać wykupywanie przez Polaków w dwudziestoleciu międzywojennym obligacji polskich pożyczek denominowanych w walutach obcych ulokowanych na rynkach zagranicznych.

To była akcja patriotyczna czy zwykła inwestycja?

Trudno powiedzieć, motywacje mogły być różne. Ale można sobie wyobrazić pewniejszą inwestycję, więc część nabywców zapewne kierowała się patriotyzmem. Warto wspomnieć o innej akcji podjętej przez tzw. komitety obywatelskie w 1924 r. – chodzi o apel wzywający Polaków do kupowania akcji Banku Polskiego. Po wojnie rozpisano dwie pożyczki wewnętrzne – udział w nich obywateli miał jednak charakter przymusowy bądź półprzymusowy.

Odniosły skutek?

Dzięki kupowaniu obligacji polskich pożyczek państwo miało zobowiązania wobec własnych obywateli, a nie wobec zagranicznych wierzycieli, więc skutek był pozytywny. Ale odzew na zachęty do kupowania akcji Banku Polskiego był mizerny. To było tuż po hiperinflacji i Polacy nie mieli zaufania do inwestycji w akcje.

Dziś Polaków byłoby stać na takie inicjatywy?

Nie sądzę. Po 1989 roku nikt nie zgłaszał chęci wykupywania długu Gierka. Dzisiejsze społeczeństwo jest bardziej zorientowane na własne kariery. Ale jeśli staniemy w obliczu prawdziwego kryzysu i rząd zaapeluje o kupowanie obligacji, to będziemy mieli test na postawy obywatelskie.

We Włoszech zaczyna się patriotyczna akcja wykupywania przez obywateli obligacji państwowych. Czy podobna inicjatywa przyniosła już kiedyś znaczące skutki?

Cecylia Leszczyńska:

Pozostało jeszcze 93% artykułu
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Materiał Promocyjny
Garden Point – Twój klucz do wymarzonego ogrodu
Wydarzenia
Czy Unia Europejska jest gotowa na prezydenturę Trumpa?
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!