Choć tzw. milczące załatwienie sprawy administracyjnej obowiązuje zaledwie od kilku lat, doczekało się bogatego orzecznictwa sądowego. Podkreśla się w nim, że jest to potrzebne i pożyteczne rozwiązanie, ale wywołuje wiele wątpliwości. Zwłaszcza w przypadkach, w jakich nie jest dopuszczalne uznanie, że sprawa została załatwiona milcząco.
W wyroku z 3 listopada 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (IV SA/Wa 1365/20) podkreślił, że instytucja milczącego załatwienia sprawy, zwana też fikcją pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy, jest bardzo korzystna dla strony wnoszącej o rozstrzygnięcie. Sprawa może być jednak załatwiona milcząco tylko wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi. Regulacja wprowadzona do k.p.a. ma więc charakter pomocniczy i ramowy, uzupełniający przepisy szczególne. Żeby znalazła zastosowanie, musi istnieć przepis szczególny, który będzie tak stanowił.
Czytaj więcej
Milczące załatwienie sprawy administracyjnej to stosunkowo nowa instytucja. Obowiązuje od kilku lat, a ponadto nie każdy może mieć świadomość, że taka możliwość istnieje. Jakie sprawy można załatwić w takim trybie?
WSA podkreślił, że przepisy wprost wykluczają możliwość stosowania milczącego załatwienia sprawy w postępowaniach odwoławczych oraz w sprawach wszczętych w trybach nadzwyczajnych, np. przy uchylaniu, zmianie i stwierdzeniu nieważności. Milczące załatwienie sprawy może być wykorzystane jedynie przed organem pierwszej instancji w postępowaniu zwyczajnym, o ile przepis szczególny na to zezwala.
W wyroku z 11 grudnia 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny (II OSK 2615/20) jasno wskazał, że wejście w życie 1 czerwca 2017 r. nowelizacji wprowadzającej instytucję milczącego załatwienia sprawy wywołuje spore wątpliwości w odniesieniu do poszczególnych przepisów prawa materialnego. I jako taka stanowi ona zagadnienie tyleż interesujące, ileż problematyczne. Ostatecznie NSA uznał, że z art. 71 prawa budowlanego, regulującego instytucję zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, nie wynika, że jest jednym z typowych przykładów milczącego załatwienia sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 5 marca 2019 r. (VI SAB/Wa 41/18) stwierdził zaś, że żaden przepis ustawy z 2016 r. o efektywności energetycznej nie przewiduje milczącego wydania świadectwa efektywności energetycznej. W konsekwencji jego zdaniem sam upływ terminu nie powoduje zaistnienia fikcji prawnej w postaci przyznania świadectwa efektywności energetycznej.
Podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w orzeczeniu z 20 lutego 2020 r. (III SA/Gd 838/19) uznał, że w ustawie z 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ani żadnej innej, nie ma postanowień o możliwości milczącego załatwienia sprawy w przypadku odmowy przyjęcia do szkoły doktorskiej. W sprawie nie było więc możliwe przyjęcie, że organ odwoławczy milcząco uwzględnił w całości żądanie kandydata.
