Do rzecznika praw obywatelskich napływa rocznie prawie 60 tys. skarg, które są załatwiane w różnej formie. Zawsze jednak ich adresaci otrzymują odpowiedź.
Stanisława P. nie zadowoliła jednak odpowiedź na skargę. Powołując się na ustawę o dostępie do informacji publicznej, zażądał informacji, czy podpisana pod odpowiedzią Elżbieta R., główny specjalista w Biurze RPO, była do tego upoważniona przez rzecznika. Otrzymał wyjaśnienie, że zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura RPO. Kompetencje pracowników wynikają z § 4 statutu Biura RPO, nadanego zarządzeniem rzecznika z 31 sierpnia 2011 r.
Wyjaśnienie nie zadowoliło pytającego. Uznał, że nie uzyskał żądanej informacji, i wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ze skargą na bezczynność RPO (sygnatura akt: II SAB 433/12).
Wskazał m.in na art. 20 ust. 5 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich, który przewiduje, że do zastępców rzecznika oraz pracowników Biura RPO stosuje się odpowiednio przepisy o pracownikach urzędów państwowych. Zgodnie zaś z art. 268a kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważniać pracowników do załatwiania spraw w jego imieniu, w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń. Elżbieta R. powinna więc obligatoryjnie mieć odpowiednie pisemne upoważnienie. Z zarządzenia RPO z 30 października 2011 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego biura dyrektora generalnego Biura RPO wynika zresztą, że prowadzony jest rejestr imiennych upoważnień i pełnomocnictw udzielonych pracownikom Biura RPO.
– To są pełnomocnictwa o charakterze cywilnoprawnym dla pracowników administracyjnych – wyjaśniła podczas rozprawy w WSA pełnomocniczka rzecznika. § 4 statutu, który przewiduje, że pracownicy merytoryczni Biura RPO działają z upoważnienia rzecznika i w jego imieniu, uprawnia ich do podpisywania odpowiedzi na skargę. Elżbieta R. jest pracownikiem merytorycznym. Nie musi więc mieć odrębnego pisemnego upoważnienia. Nie ma też zastosowania art. 268a k.p.a., gdyż rzecznik nie jest organem administracji państwowej.
