Kiedy wygasa mandat radnego i co się dzieje potem

Przyczyny wygaśnięcia mandatu radnego zostały wymienione w art. 190 ust. 1 ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Zgodnie z obowiązującymi przepisami są to odmowa złożenia ślubowania, zrzeczenie się mandatu (musi nastąpić na piśmie). Radny przestaje nim być również, gdy naruszy obowiązujące go przepisy antykorupcyjne. Ponadto mandat wygasa w przypadku, gdy radny zostanie wybrany na wójta (burmistrza, prezydenta miasta), utraci – np. w wyniku skazania za popełnienie przestępstwa umyślnego – prawo wybieralności oraz na skutek śmierci. Ponadto radni wybrani w wyborach, które się odbędą w 2010 roku, będą narażeni na jego utratę w przypadku niezłożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym w terminach przewidzianych w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim.

[srodtytul]Kiedy wygasa [/srodtytul]

Uchwała rady gminy stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że momentem, w którym nastąpiło wygaśnięcie mandatu, jest data zdarzenia wywołującego ten skutek, np. data śmierci radnego, uprawomocnienie się wyroku skazującego. Należy jednak pamiętać, że w niektórych sytuacjach wygaśnięcie mandatu radnego nastąpi z inną datą. Tak jest w przypadku, gdy wygaśnięcie mandatu stwierdza wojewoda. Zgodnie bowiem z art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym, rozstrzygnięcie nadzorcze staje się prawomocne wraz z upływem terminu do jego zaskarżenia. Zatem dopiero po upływie tego terminu mandat radnego wygasa. Tak samo będzie w przypadkach, w których uchwała rady bądź rozstrzygnięcie nadzorcze zostanie zaskarżone do sądu administracyjnego. W takich sytuacjach [b]mandat radnego wygasa wraz z uprawomocnieniem się orzeczenia sądu oddalającego skargę.[/b]

Ponadto pamiętać należy, że w sytuacji, w której radny przed dniem wyboru wykonywał funkcje lub prowadził działalność, z którą łączenie mandatu jest zabronione, to ma on trzy miesiące od dnia złożenia ślubowania na zrzeczenie się funkcji lub zaprzestanie prowadzenia działalności. Oznacza to, że w tej sytuacji mandat wygasa dopiero wraz z upływem tego terminu.

[srodtytul]Uzupełnienie składu [/srodtytul]

Uchwałę stwierdzającą wygaśnięcie mandatu radnego (rozstrzygnięcie nadzorcze w tej sprawie) dostarcza się niezwłocznie komisarzowi wyborczemu (art. 190 ust. 4 ordynacji). Stanowi ona podstawę do uzupełnienia wakatu w radzie. Następuje to na dwa różne sposoby w zależności od tego, czy mamy do czynienia z gminami do 20 tys. mieszkańców czy też z większymi. W pierwszych wojewoda zarządza przedterminowe wybory. Organizuje się je w terminie przypadającym w ciągu trzech miesięcy od daty stwierdzenia przez radę wygaśnięcia mandatu. Wyborów uzupełniających się nie przeprowadza, jeżeli ich data przypadałaby w okresie sześciu miesięcy przed zakończeniem kadencji rady.

W przypadku wygaśnięcia mandatu radnego wybranego w okręgu wyborczym dla wyboru rady w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców oraz mandatu radnego powiatu lub województwa właściwa rada, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego, podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności.

[b]Przy równej liczbie głosów decyduje kolejność umieszczenia nazwiska kandydata na liście. [/b]Pamiętać należy, że wybrany kandydat może się zrzec pierwszeństwa na rzecz innego z tej samej listy, który uzyskał kolejno największą ilość głosów. Oświadczenie w tej sprawie należy złożyć właściwej radzie na piśmie, w ciągu trzech dni od daty doręczenia zawiadomienia o przysługującym mu mandacie.

[i]Podstawa prawna:

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=170645]ustawa z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jedn. DzU z 2003 r. nr 159, poz. 1547 ze zm.)[/link][/i]

[ramka][b]Od przyszłej kadencji[/b]