Wielka lustracja urzędników. O co chodziło Macierewiczowi?

Wiceprzewodniczący PiS Antoni Macierewicz zapowiedział ustawę lustracyjną dotyczącą całej administracji. To może oznaczać weryfikację prawie 450 tys. osób zatrudnionych w administracji publicznej, zarówno państwowej, jak i samorządowej.

Publikacja: 23.05.2023 14:14

Wielka lustracja urzędników. O co chodziło Macierewiczowi?

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

„Na szczęście teraz właśnie jest już przygotowana ustawa lustracyjna, która obejmie całą administrację. Mamy nadzieję, że dzięki temu będziemy mieli gwarancję całkowitego bezpieczeństwa i środowiska agenturalne nie będą mogły wpływać na bezpieczeństwo Polski” –  powiedział w Telewizji Republika wiceprzewodniczący PiS Antoni Macierewicz. Wypowiedź kończy wywiad z byłym szefem resortu obrony opublikowany we wtorek 23 maja 2023 r.

Serwis OKO.press zastanawia się, o czym mówił wiceprzewodniczący PiS. Nie sprecyzował bowiem, o jaką konkretnie ustawę chodzi, czy będzie to projekt poselski, czy rządowy. Nie wiadomo też dokładnie, jakie konkretnie zapisy prawne miał na myśli polityk obozu władzy. 

Czytaj więcej

Więcej stołków do obsadzenia wokół ministrów

Najciekawszy byłby jednak jednak zakres lustracji. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że  w grudniu 2021 roku zatrudnienie w całej administracji publicznej wyniosło prawie 434 tys. osób, w tym zatrudnienie w administracji samorządowej wyniosło 254,8 tys.

Gdyby przyjąć, że zakres lustracji byłby analogiczny do zapisów zawartych w ustawie o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, to bezpośrednio lustracja nie objęłaby wszystkich. Art. 7 tej ustawy mówi bowiem, że "obowiązek złożenia oświadczenia, dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r., zwanego dalej »oświadczeniem lustracyjnym«, mają osoby (...) urodzone przed dniem 1 sierpnia 1972 r.”.

"Nie oznacza to oczywiście, że dla osób urodzonych później lustracja zapowiadana przez Macierewicza nie ma znaczenia. Ewentualne zwolnienie z pracy osób związanych – używając terminologii Macierewicza – ze „środowiskiem agenturalnym” oznacza możliwą dezorganizację pracy administracji związaną z wakatami na stanowiskach, potrzebą przydzielenia nowych zadań osobom, których nie będzie obowiązywała ustawa, etc." - dywaguje OKO.press.

Serwis bierze pod uwagę jeszcze jedną możliwość. Chodzi o przepisy już uchwalone przez Sejm, tzw. wrzutkę do ustawy z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o służbie cywilnej i niektórych innych ustaw.

Nowe przepisy umożliwiają elektroniczne prowadzenie naboru w służbie cywilnej, ułatwiają zatrudnianie w niej obywateli Unii Europejskiej. Ale też wprowadzają zakaz zatrudniania w służbie cywilnej pracowników i współpracowników organów bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990. Ten sam zakaz zostaje wprowadzony do ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Według ustawy członkowie korpusu służby cywilnej oraz pracownicy urzędów państwowych urodzeni do sierpnia 1972 roku mieliby obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego. Praca w organach bezpieczeństwa państwa lub  współpraca z nimi umożliwiać ma zwolnienie takich osób po upływie 15-30 dni od otrzymania z IPN informacji, że dana osoba współpracowała z organami bezpieczeństwa PRL.

Osób, które musiałyby złożyć oświadczenia lustracyjne, jest około 40 tys. - szacuje szef Służby Cywilnej. Przepisy wzbudziły już sprzeciw m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich i weto Senatu (które Sejm może odrzucić).

OKO.press zauważa jednak, że te nowe regulacje są węższe niż koncepcja przedstawiona przez Macierewicza, nie obejmują bowiem „całej administracji”, urzędnicy samorządowi nie są w nich uwzględnieni.

„Na szczęście teraz właśnie jest już przygotowana ustawa lustracyjna, która obejmie całą administrację. Mamy nadzieję, że dzięki temu będziemy mieli gwarancję całkowitego bezpieczeństwa i środowiska agenturalne nie będą mogły wpływać na bezpieczeństwo Polski” –  powiedział w Telewizji Republika wiceprzewodniczący PiS Antoni Macierewicz. Wypowiedź kończy wywiad z byłym szefem resortu obrony opublikowany we wtorek 23 maja 2023 r.

Serwis OKO.press zastanawia się, o czym mówił wiceprzewodniczący PiS. Nie sprecyzował bowiem, o jaką konkretnie ustawę chodzi, czy będzie to projekt poselski, czy rządowy. Nie wiadomo też dokładnie, jakie konkretnie zapisy prawne miał na myśli polityk obozu władzy. 

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP